نقش والدین در پیشرفت تحصیلی فرزندان

امروزه با افزایش آگاهی ها، والدین می کوشند تا شرایط پیشرفت تحصیلی فرزندشان را خارج از محیط مدرسه نیز فراهم کنند.یک شهروند بجنوردی در این باره می گوید: هزینه های هنگفتی برای پیشرفت درسی فرزندانم صرف کرده ام ولی نتیجه چندانی نداشته است.محمد مهرپویا می افزاید: کاش مدرسه ها برای افزایش اطلاعات و آشنایی بیشتر والدین با نحوه آموزش صحیح و کمک به پیشرفت درسی بچه ها برنامه هایی ترتیب دهند.
مریم پورقربان هم عنوان می کند: فرزندم علاقه چندانی به درس و مدرسه ندارد و با این که همه گونه امکانات آموزشی را در منزل برای او فراهم کرده ام روزبه روز بر بی اعتنایی او به درس و مدرسه و ناراحتی و عصبانیت ما افزوده می شود.وی اضافه می کند: به دلیل تغییر روش تدریس و آموزش در مدارس و مشغله کاری زیاد، این روزها والدین باید برای آموزش و کمک به درس های فرزندان خود، مشکلات زیادی را پشت سر بگذارند.یک کارشناس ارشد علوم اجتماعی و مشاوره در این باره می گوید: امروزه بهره گیری از آموزش های مدرسه و پیشرفت تحصیلی از اهمیت به سزایی برخوردار است و خانواده ها برای موفقیت درسی و علمی فرزندان شان بسیار تلاش و مبالغ هنگفتی به این منظور هزینه می کنند.
اعظم اکرمی می افزاید: برای پیشرفت تحصیلی صرف هزینه های هنگفت و امکانات آموزشی و سیستم های مدرن و... کافی نیست بلکه زمینه ها و شرایط خاصی برای پیشرفت درسی فرزندان لازم است.وی به اهمیت امنیت و آرامش در محیط زندگی به عنوان اولین شرط در پیشرفت تحصیلی اشاره می کند و می گوید: محیط زندگی باید سرشار از آرامش، آسایش و امنیت باشد تا بچه ها احساس ناامنی و اضطراب نکنند. وی یادآور می شود: درس خواندن در محیط ناآرام و ناامن خانه بسیار دشوار است و والدین می توانند با فراهم کردن محیطی سرشار از آرامش، به پیشرفت تحصیلی فرزندشان کمک کنند.وی تصریح می کند: برخلاف تصور عموم، سکوت بیش از اندازه؛ نه تنها برای درس خواندن مناسب نیست بلکه آرامش فرد را هم مختل می کند و تاثیر هرچیزی اگر به طور متعادل باشد، بیشتر است.
وی انگیزه کافی را دومین شرط پیشرفت تحصیلی می داند و عنوان می کند: انگیزه در پیشرفت تحصیلی اهمیت ویژه ای دارد و وجود این شرط تمام عوامل مخل و مضر را از سر راه برمی دارد. وی اظهار می دارد: حذف عوامل مزاحم در منزل می تواند به درس خواندن دانش آموزان کمک کند زیرا خانواده های پرتنش، پر سر و صدا و پررفت و آمد موانع بسیاری برای پیشرفت تحصیلی فرزندان شان ایجاد می کنند.وی توضیح می دهد: پربودن اوقات والدین و رسیدگی نکردن به امور فرزندان مانع مهم دیگری برای پیشرفت تحصیلی است که باید به آن توجه ویژه ای داشت.
والدین باید برای رسیدگی به امور درسی فرزندان خود برنامه های منظمی داشته باشند و بین گفته ها و نظرات معلم و والدین نباید تفاوتی وجود داشته باشد و آموزش در محیط مدرسه باید همراه و هم گام با محیط خانه و با نظارت و هم فکری مربیان و والدین صورت گیرد زیرا هماهنگ نبودن اولیا ومربیان، دانش آموزان را دچار تردید می کند.
وی یادآور می شود: والدین باید مسائلی را که باعث کاهش انگیزه تحصیل در فرزندان شان می شود، حذف کنند و توجه داشته باشند که تشویق به موقع، به افزایش انگیزه دانش آموزان کمک می کند.اکرمی معلم ها، محیط مدرسه و دوستان و هم کلاسی ها را نیز در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان موثر می داند و عنوان می کند: محیط مدرسه تقویت کننده اصلی انگیزه هاست و به طور حتم محیط های درسی کسل و خسته کننده و معلمان بدون نشاط نمی توانند انگیزه مناسبی برای تحصیل ایجاد کنند.وی می افزاید: هرچند استفاده از وسایل کمک آموزشی، خوب است، این وسایل باید به گونه ای انتخاب شوند که خلاقیت و ابتکار را از دانش آموز نگیرند بلکه آن را تقویت کنند.
وی تصریح می کند: والدین باید در کنار پیشرفت تحصیلی فرزندان، احساس خلاقیت و نوآوری را نیز در آن ها رشد دهند و در این زمینه تلاش کنند.وی عنوان می کند: متاسفانه بیشتر والدین، پیشرفت تحصیلی را فقط در درس خواندن طولانی مدت می دانند ولی این روش غلط باعث خستگی و کاهش علاقه و بازدهی مناسب می شود.وی اظهار می دارد: والدین باید با برنامه ریزی دقیق و افزایش اطلاعات و آگاهی های خود، به آموزش و پیشرفت بهتر فرزندان خود کمک کنند.
وی به اهمیت برنامه های غیردرسی در پیشرفت تحصیلی اشاره می کند و می گوید: دانش آموزان در کنار درس خواندن نیاز به تفریح، ورزش، شادی، سرگرمی و بازی دارند و والدین نباید آن ها را از مطالعه کتب غیردرسی، برقراری ارتباط کنترل شده با دوستان و آشنایان و تفریح و بازی منع کنند.وی یادآور می شود: حفظ تعادل در همه کارها و برنامه ریزی و دقت نظر عامل موفقیت و پیشرفت است و نباید با سخت گیری های نابه جا باعث دور شدن از هدف اصلی و عدم موفقیت فرزندان خود شد.

مقدمه

محیط، بستری برای شکل‌گیری بسیاری از ویژگی‌های رفتاری است. به بیانی دیگر بسیاری از عواطف، عادات، سلایق و حتی طرز نگرش ها و نشست و برخاست ها به گونه ای شگرف از محیط تأثیر می‌پذیرد.

به همین خاطر است که بسیاری از صاحب‌نظران، محیط را دانشگاهی نامیده‌اند که هر فرد با توجه به زمینه ها و استعدادهای خویش می‌تواند از آن بیاموزد و در معرض تأثیرات آن قرار گیرد، دانشگاهی که هیچ گاه فرد از آن فارغ التحصیل نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. در یک تقسیم بندی کلی می‌توان در حال حاضر چهار محیط را در یادگیری مؤثر دانست:

1- مدرسه: مدرسه رسمی ترین نهاد آموزشی و پرورشی در سنین کودکی و نوجوانی است.

2- خانواده: از سپیده دم تاریخ بشر تاکنون، خانواده به عنوان یک نهاد اساسی در نگهداری و تربیت فرزندان، نقش منحصر به فردی ایفا نموده.

3- اجتماع: اجتماع نظام پیچیده‌ای است که این امکان را فراهم می‌آورد تا افراد تحت تأثیر عوامل مختلف در آن به تعامل با یکدیگر بپردازند.

4- رسانه‌‌‌‌‌های جمعی و اینترنت: رسانه‌های جمعی و اینترنت را می‌توان ابزارهای آموزشی مدرن نامید که به تنهایی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند تعاملات موجود در هر یک از محیط های سه گانه قبلی را تحت الشعاع قرار داده و حتی تأثیرات آموزشی آنها را ناچیز نموده یا آن را خنثی نمایند.

محصلین و دانش‌آموزان پس از محیط مسکونی خود بیشترین ساعات روز را در واحدهای آموزشی می‌گذرانند. با توجه به نقش اساسی آموزش در فرآیند شکل‌دهی به فرهنگ جامعه لازم است علاوه بر اهمیت دادن به فرآیند آموزش به ایجاد محیط مطلوب که شوق و انگیزه را نسبت به فرآیند یاددهی-یادگیری در دانش‌آموزان ایجاد کند توجه کافی و وافی داشت.

به معلمین و والدین گرامی توصیه می شودکه به موارد زیر توجه کنند:

* معلمان ارائه مطالب کسل کننده و استفاده از روشهای یکنواخت تا حدامکان خودداری کرده وتنوع درشیوه تدریس را رعایت کنند و از متکلم وحده بودن پرهیزنمایند.

* میزان توجه ودقت شاگردان به معنی داربودن مطالب،تازگی،پیچیدگی وسادگی مطالب نسبت مستقیم دارد،بنابراین،این امرهمراه با تغییر در رفتار معلم حین درس توجه ودقت دانش آموزان را افزایش خواهد داد.

* استفاده از تشویق های کلامی مانند عالی،مرحبا،احسنت پس از عملکرد درست شاگردان سبب افزایش و تقویت یادگیری می گردد.

* والدین و معلمین ازنمرات دانش آموزان تنها به عنوان وسیله ای برای دادن بازخورد و توجه هر چه بیشتر آنان به نقاط ضعف و قوت خود و میزان یادگیری ایشان استفاده کنند،نه بعنوان وسیله ای برای تنبیه.

*معلمان مطالب آموزشی بصورت متوالی ازساده به مشکل ارائه دهند تادرابتداشاگردان دریادگیری مطالب ساده موفقیت بدست آورند و انگیزه آنها در کسب یادگیری های بعدی افزایش یابد.

* معلمین از ایجاد رقابت و هم چشمی در بین دانش آموزان،خودداری ورزند.

* معلمین بااستفاده از مثالها و اصطلاحات آشنا و ساده، زمینه افزایش سرعت یادگیری را ایجاد کنند.

* استفاده ازبحث های گروهی،بازیهای آموزشی،ایفای نقش مراجعه به کتابخانه وجمع آوری اطلاعات و آگاهی ازمیزان پیشرفت خود سبب افزایش علاقه وتوجه دردانش آموزان می گردد. درانتها یادآوری این نکته مهم به نظرمی رسد که ایجاد فضای آزادیادگیری بدون احساس ترس واضطراب ازعدم موفقیت وشکست،تشویق دانش آموزان به اظهارعقایدواندیشه های خودودرنتیجه افزایش حس مسئولیت و قبول توانائیها و شایسته گیهای خود از امور بسیار مهم در فراگیری سریع تر و مناسب تر است.

راهکارها:

- تشویق تعامل میان معلم و دانش‌آموزان‌

- گسترش همکاری بین دانش آموزان‌

- تشویق و توسعه یادگیری فعال‌

اصول یادگیری موثر برای دانش آموزان:

- نیت‌

- واکنش فعالانه داشته باشند

- زمان‌های استراتژیک برای مطالعه را در نظر داشته باشند

- ایجاد بازخورد سریع‌

- تاکید بر استفاده از زمان‌

- افزایش سطح انتظارات از دانش آموزان‌

- پذیرش استعدادهای گوناگون و روش‌های یادگیری‌

- معلمان احساس نیاز به آن مطلب یا درس را در دانش آموز ایجاد کنند.

- اگر دانش آموز شکست در درسی داشت کمک به کسب موفقیت و احساس کردن موفقیت، تا بار نگرش منفی در آن درس را از بین برد.

- انتظار در هر درس چیست؟ هدف‌ها روشن و شفاف باشند.

- معلم در آغاز تدریس روش مطالعه خاص درس خود را به دانش‌آموز بگوید.

- تشویق کلامی در شرایط ایجاد شده از جانب معلم، اولیا و مسوولان.

- تکالیف درسی نه خیلی سخت، نه خیلی مشکل باشند.

- تکالیف یکنواخت نباشد.

- آزمون‌ها و نمره‌ها به عنوان وسیله ایجاد انگیزه باشد.

- مطالب از ساده به مشکل باشد.

- فعال کردن دانش آموز هنگام تدریس نفی حسادت و چشم هم چشمی، بلکه ایجاد رقابت مثبت بین آنها

برای تقویت حافظه‌

1- رژیم غذایی سالم و نخوردن غذاهای آماده‌

2 - داشتن فعالیت مرتب هوازی (مثل پیاده‌روی)

3 - به کار بردن روش‌های پرورش و فعال سازی ذهن مثل حل جدول‌

4 - داشتن برنامه آرام سازی بدن (مثل ریلکسیشن)

چکیده

هدف این پژوهش بررسی نقش نگرش معلمان مدارس عادی در پیشرفت تحصیلی - رفتاری دانش آموزان ناشنوا می­باشد. آزمودنی­ها تعداد 17 نفر از دانش­آموزان ناشنوا در دو رشته برق و کامپیوتر در یکی از هنرستان­های کار و دانش شهرستان قم می­باشند. عواملی مانند: عدم آشنایی با شیوه­های تدریس به دانش آموزان ناشنوا و ارتباط برقرار کردن با آنها، عدم وجود حمایت و پشتیبانی­های لازم، ایجاد تنش بین دانش آموزان ناشنوا وهمسالان عادی آنها، نارضایتی والدین، حجم زیاد کتب درسی و نداشتن زمان مناسب و کافی برای تدریس به دانش­آموزان ناشنوا باعث ایجاد دیدگاه منفی نسبت به آموزش به دانش­آموزان با نیازهای ویژه در معلمان مدارس عادی شده بود. که همین مسئله زمینه ساز افت تحصیل – رفتاری شدیدی در دانش­آموزان ناشنوا گردیده بود. با مطالعه یافته­های پژوهش­های مشابه و همچنین با مدد گرفتن از تجارب شغلی اقدامات و راهکارهای از قبیل افزایش زمان دروس تخصصی، برگزاری دوره ضمن خدمت، افزایش حق الزحمه معلمانی که وظیفه تدریس به دانش­آموزان ناشنوا را به عهده داشتند، همچنین تقدیر و تشکر از آنها و برگزاری جلسات آموزش والدین،اتخاد گردید. نگرش معلمان نسبت به آموزش دانش­آموزان ناشنوا درجهت مثبت تغییر کرده و در نهایت منجر به پیشرفت تحصیلی – رفتاری آنان گردید.

کلید واژه: نگرش، معلمان، افت تحصیلی – رفتاری، دانش آموزان ناشنوا

اهداف آموزش وپرورش زمانی تحقق خواهند یافت که برنامه ها و محتوای آموزشی با توجه به نیازها وامکانات دانش آموزان تهیه و اجرا گردند..در مقاله حاضرپس از ذکر مقدمه ای چند درقسمت تجزیه وتحلیل مطالب به ترتیب به فایده و اهمیت مشاوره،تاریخچه راهنمایی و مشاوره،تعاریف راهنمایی و مشاوره، اهداف مشاوره و راهنمایی، ضرورت مشاوره در مدارس، مشاوره و راهنمایی در نظام آموزش و پرورش، نقش مشاور در مدارس، امور تحصیلی، تأمین بهداشت روانی‌ دانش آموزان و مهم ترین وظایف کادر آموزشی در برابر برنامه مشاوره و راهنمایی پرداخته شده است.

مقدمه

سقراط ادعا می کند که من چیزی به شاگرد نمی آموزم بلکه به او کمک می کنم تا مطالبی را به یاد آورد. برای اینکه دانش آموزان عملکرد ریاضی بهتری داشته باشندباید توانایی وفعالیت و خلاقیت آنها را افزایش دهیم. بعضی از دانش آموزان به تنهایی شاید علاقه ای به حل مسئله های ریاضی نداشته باشند ولی اگر گروهی درگیر حل مسئله شوندبا کار در گروههای کوچک در کلاس، دانش فراشناختی شان ارتقاء می یابد. روش یادگیری ریاضی متکی بر انجام دادن به وسیله دانش آموز است.یادگیری ریاضی مانند یادگیری شنا است هرچقدر درباره شنا کردن مطا لعه کنید شناگر نمی شویدباید دست به عمل زد و وارد آب شد.

شاید بارها به زحمت ودرد سر بیفتید ولی راه دیگری وجود ندارد. بسیاری از مسائل را که در برخورد اول پیچیده و مبهم به نظر می رسد وروشهای معمولی برای حل آنها به راحتی قابل استفاده نیست ازراه گروهی می توان حل کرد واگر هم نتوان آنها را از این راه حل کرد می توان اطلاعات مفیدی در مورد آنها به دست آورد.روش گروهی شاید معجزه نکند ولی کارها را طوری سامان می دهد که می توان از اطلاعات بیشتراستفاده کرد.

مقدمه

در عصر حاضر با توجه به پیچیده تر شدن روابط اجتماعی و ایجاد تنوع در انتظارات افراد جامعه عوامل متعددی سلامت روانی جامعه را مورد تهدید قرار می دهد و در این میان کودکان تحت تعلیم به عنوان بخش مهمی از جامعه آسیب پذیری زیادتری نسبت به سایر اقشار دارند.

با توجه به این موضوع امروزه والدین دانش آموزان خصوصا مادران نسبت به مسائل آموزشی حساسیت بیشتری به خرج داده و اغلب آنها بطور مداوم بازخوردهای آموزشی فرزندان خود را زیر نظر دارند.

اگر فعالیت آموزشی مدرسه را به عنوان یک فرایند بدانیم اغلب والدین به تنها بخشی از این فرایند یعنی ارزشیابی توجه دارند که در نهایت بصورت کارنامه های میان ترم یا پایانی به رویت آنان میرسد.بدلیل متمرکز بودن سیستم آموزشی والدین نقش چندانی در برنامه ریزی تالیف و حتی شیوه آموزش در آموزشگاه ندارند از این رو حساسیتی نسبت به این امور از خود نشان نمی دهند بنا بر این در صورتی که در بخش ارزشیابی اصلاحاتیصورت پذیرد بازتاب مثبت آن بسرعت در دانش آموز و خانواده نشان داده می شود.

مقدمه:

آزمونهای پیشرفت تحصیلی از جمله آزمونهای توانایی هستند که توان آزمودنی را تا لحظه اجرای آزمون می سنجند و بر خلاف آزمونهای استعداد،بدنبال پیش بینی عملکرد آزمودنی در آینده نیستند. این آزمونها در واقع ابزارهایی برای اندازه گیری مولفه های یادگیری بوده که در نهایت به ارزشیابی فراگیر از میزان تحقق اهداف آموزشی منجر می شود.

برخلاف اعتقاد برخی که معتقدند اجرای آزمونها صرفا به منظور ارزیابی از مهارتها و آموخته های فراگیران است باید گفت بخش مهمی از هدف ارزشیابی،ارزیابی از برنامه آموزشی معلم است که بعضا از از دید ارزیابان دور می ماند. معلمی که پس از اجرای آزمون،از عملکرد فراگیرانش احساس رضایت نمی کند لازم است این سوال را از خود بپرسد که در برنامه آموزشی خود چه کاستیهایی داشته که اکثریت فراگیران به اهداف آموزشی نائل نیامده اند. از اینرو آزمونهای پیشرفت تحصیلی علاوه بر ارزیابی از فراگیران،نقش اصلاحی را در فرایند آموزش ایفا می کند.

موضوع دیگر اینکه ارزشیابی آموزشی بخش جدایی ناپذیر از فرایند آموزش و در واقع بخش مهمی از برنامه آموزشی معلم است که در ابتدای برنامه با سنجش آغازین شروع شده و در طول برنامه با آزمونهای تکوینی ادامه می یابد و در نهایت به سنجش تراکمی ختم می شود.معلمی که تنهادر پایان برنامه آموزشی،فراگیران خود را باسوالات آشنا می سازد،در واقع فرصت مغتنم تجدید نظر و بازنگری و اصلاح را از خود می گیرد.

گستره آزمونهای پیشرفت

اگر آزمونها را ابزارهایی جهت ارزیابی میزان تحقق اهداف آموزشی بدانیم،تقسیم بندی این ابزارها نیز باید بر اساس ماهیت اهداف باشد و براین اساس آزمونهای پیشرفت تحصیلی می تواند در سه حوزه مستقل شناختی،عاطفی و روانی-حرکتی منقسم شود. در موقعیت آموزشی حاضر،از آنجاییکه اغلب درسها ماهیت شناختی و نظری دارد،آزمونهای شناختی بیشتر مورد توجه قرار می گیرد و در درجه دوم در خصوص درسهایی مانند تربیت بدنی و هنر یا درسهایی که فعالیتهای عملی و کارگاهی از فراگیر مورد انتظار است آزمونهای عملکردی مورد توجه قرار هستند و از آزمونهای عاطفی که مهجور ترین آزمونها در نظام آموزشی هستند استفاده چندانی بعمل نمی آید.

مقدمه

موضوع لو رفتن سوالات امتحانات نهایی پایه سوم متوسطه و فروش آن از طریق شبکه مجازی این روزها در صدر اخبارآموزشی رسانه ها ی داخلی و حتی خارجی قرارداشت.و مانند همیشه به عنوان ابزاری قدرتمند در اختیار جناح های سیاسی مخالف مدیریت حاکم قرار گرفت.در این میان مسئولان برگزاری امتحان نیز واکنش های مختلف و بعضا"متناقضی از خود بروز دادند و اقدامات عملی که در برخی موارد تا برکناری بعضی مدیران نیز پیش رفت.اما کمتر دیده شده موضوعات آموزشی از جمله ارزشیابی که هر از چند گاه دستمایه افرادی سود جو و فرصت طلب می شود بصورت ریشه ای و علمی مورد بررسی قرار گیرد.این نوشتار گذری کوتاه بر دلائل بروز ناهنجاری های آموزشی در حوزه ارزشیابی و مسائل مربوط به آن دارد.نگارنده قویا معتقد است مادامی که نظام ارزشیابی آموزشی دانش آموزان به همین سیاق فعلی ادامه داشته باشد باید منتظرتکانش های اجتماعی قوی تر از آنچه تاکنون اتفاق افتاده باشیم.اعتراضات گسترده گاه و بیگاه دانش آموزان و والدین آنها به طراحی برخی سوالات نهایی از لحاظ دشواری سطح سوالات و مانند آن از جمله مواردی است که دور نمای مطلوبی را برای آموزش و پرورش رقم نمی زند. از نظر نگارنده برخی از دلائل بروزکژراهگی نظام آموزشی درحوزه ارزشیابی به شرح زیر است:

استفاده ابزاری از نتیجه ارزشیابی:

چند سالی است که ازنتایج امتحانات هماهنگ پایه سوم متوسطه به عنوان ضریب مثبت درکنکور سراسری استفاده می شود.صرف نظر از اینکه کلیه برنامه های آموزشی و درسی نظام آموزشی ما از اول ابتدایی به صورت عملی در خدمت آزمون ورودی دانشگاه ها قرار گرفته است،اعمال این ضریب،حساسیت فوق العاده ای درجامعه ایجاد نموده و هزینه های سنگینی را به آموزش و پرورش تحمیل کرده است بدیهی است استفاده اینگونه از نتایج ارزشیابی نه تنها موجب ارتقاء سطح علمی و عملی در دانش آموزان نمی شود بلکه بار روانی مضاعفی را علاوه بر کنکور بر دانش آموز و خانواده های آنان تحمیل می نماید.

تورنس (1965) در کتاب هدایت استعداد خلاق بین کرده است که بعضی از مواد درسی بیشتر از سایر موارد با خلاقیت ارتباط دارد. نتایج تحقیق تورنس نشان داد، خلاقیت پیشرفت بیشتری را در مواد کلامی مخصوصاً قرائت امکان پذیر می سازد. در حالی که بهره هوشی با ریاضیات همبستگی بالایی دارد. تورنس به غیر از این تحقیق که در سطح مدارس ابتدایی انجام داد، شش تحقیق روی گروه بزرگتری داشت که در چهار تحقیق آن افراد باهوش و خلاق تفاوت معناداری در پیشرفت تحصیلی نداشتند. یاماماتو با تحقیق بر روی شاگردان مدارس متوسطه نتایج مشابهی بدست آورد. به این ترتیب که علیرغم اختلاف 20 نمره در بهره هوشی افراد باهوش و خلاق هر دو گروه در پیشرفت تحصیلی نتایج مشابهی به دست آوردند. یاماماتو پس از این آزمایش به همبستگی مثبت بین خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دست یافت.