امروز سه شنبه 29 آبان 1403
0
چقدر افسرده هستید؟ 30 سوال
موارد که در زیر ذکر شده اند، افکاری هستند که به ذهن افراد خطور می کنند. هر مورد را بخوانید و مشخص کنید که طی هفته گذشته چند بار به ذهنتان خطور کرده است. هر سوال را با دقت بخوانید و پاسخ مناسب را با استفاده از اعداد زیر مشخص کنید.
1= هرگز 2= گاهی 3= معمولا 4= اغلب 5=همواره
1- احساس می کنم همه چیز بر ضد من است.
2- من به هیچ دردی نمی خورم.
3- چرا هیچ وقت موفق نمی شوم.
4- هیچ کس مرا درک نمی کند.
5- دیگران مرا نا امید کرده اند.
6- فکر نمی کنم با این وضع بتوانم ادامه دهم.
7- ای کاش انسان بهتری بودم.
8- من بسیار ضعیف هستم.
9- زندگیم آن طور که دوست دارم پیش نمی رود.
10- از خودم خیلی نا امید هستم.
11- دیگر از چیزی لذت نمی برم.
12- دیگر نمی توانم این وضع را تحمل کنم.
13- نی توانم کاری را شروع کنم.
14- نمی دانم به چه دردی می خورم.
15- ای کاش جای دیگری بودم.
16- نمی توانم کارها را جمع و جور کنم.
17- از خودم متنفرم.
18- من آدم بی ارزشی هستم.
19- ای کاش می توانستم ناپدید شوم.
20- نمی دانم چه مرگم است.
21- من یک بازنده هستم.
22- زندگی ام دچار آشفتگی است.
23- آدم ناموفقی هستم.
24- هرگز از عهده کاری بر نخواهم آمد.
25- به شدت احساس درماندگی می کنم.
26- یک چیزی باید تغییر کند.
27- حتما من ایرادی دارم.
28- آینده ام تیره و تار است.
29- زندگی ارزش ندارد.
30- نمی توانم هیچ کاری را تمام کنم. 

ژندا، لودیس. آزمون های شخصیت. ترجمه بشارت و حبیب نژاد. انتشارات آییژ،بهار 1388

0

مقیاس افسردگی دانشجویان USDI

University Student Depression Inventory . By: Kawaja & Bryden

الهه حجازی و علی رضا شریف و بهزاد شالچی

گویه ها

1-2-3-4-5

1) نسبت به گذشته بیشتر احساس خستگی می کنم.

2) نمی دانم که زندگی ارزش زنده بودن را دارد.

3) رفتن به دانشگاه برایم بیهوده است.

4) انرژی لازم جهت مطالعه به میزان معمول خودم را ندارم.

5) احساس بی ارزشی می کنم.

6) به اندازه گذشته در سخنرانی های کلاسی شرکت نمی کنم.

7) درباره خودکشی فکر کرده ام.

8) انگیزه ای برای مطالعه ندارم.

9) انرژیم کم شده است.

10) کسی به فکر من نیست.

11) از نظر عاطفی احساس خلا می کنم

12) تمایلی برای شرکت در سخنرانی های کلاسی ندارم.

13) احساس می کنم تمرکز کردن برایم مشکل است.

14) احساس غمگینی می کنم.

15) نگرانم که در آینذه هیچ ارزشی نداشته باشم.

16) حتی بعد از خواب هم، احساس راحتی نمی کنم

17) فعالیتهایی که در گذشته برایم لذت بخش بودند در حال حاضر هیچ جذابیتی ندارند.

18) چالش هایی مه به هنگام تحصیل با آن ها مواجه می شوم، بیش از حد توانایی ام است.

19) احساس می کنم که قادر به کنترل هیجانات خود نیستم.

20) بیشتر از گذشته وقتم را در تنهایی می گذرانم.

21) حالات خلقی من توانایی ام را در انجام تکالیف تخت تاثیر قرار می دهد.

22) احساس نا امیدی می کنم.

23) شروع و انجام تکالیف محوله برایم مشکل است.

24) انجام تکالیف روزمره ام، بیش از گذشته طول می کشد.

25) وقتی در کنار دیگران هستم، احساس تنهایی و انزوا می کنم.

26) به خوبی از عهده انجام کارها بر نمی آیم.

27) برخلاف گذشته، دیگر مطالعه کردن برایم جالب نیست.

28) فرایند مطالعه من بواسطه افکار مزاحم مغشوش می شود.

29) فکر می کنم، بیشتر افراد بهتر از من هستند.

30) در انجام امور تحصیلی دچار مشکل هستم.

ماخذ: حجازی، الهه. شریف، علی رضا و شالچی،بهزاد. بررسی ویژگیهای روان سنجی مقیاس افسردگی دانشجویان (USDI) در دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه تهران. فصلنامه مطالعات روان شناختی. دانشگاه الزهرا. دوره 4 شماره 2، 1387. صفحات 125-

0

تست میزان تمایل به ملالت و خستگی bps test

این تست شامل 28 سوال درست – غلط است که در اصل برای افراد 17 سال به بالا تنظیم شده. اما برای کودکان هم مناسب است.

شکل اصلی پاسخ دادن به سوالات، نوشتن جواب درست (د)، یا غلط (غ) در جلوی هر جمله است. اما در پژوهش های اخیر، سوالات بشکل 7 امتیازی پاسخ داده می شود.(1 بیشترین مخالفت)
1) تمرکز بر فعالیت ها برایم آسان است.

2) گاهی اوقات وقتی که درحال کار کردن هستم، متوجه می شوم که در مورد مسائل دیگری فکر می کنم و نگران هستم.
3) بنظر می رسد که همیشه زمان خیلی آهسته می گذرد.
4) اغلب اوقات سرگردان و بی تکلیف هستم و نمی دانم چکار کنم.

5) در موقعیت هایی که مجبورم کار بی معنی و بیهوده ایی را انجام دهم، اغلب گیر می کنم.

6) تماشا کردن فیلم های خانوادگی یا اسلاید های مسافرتی دیگران، بشدت مرا کسل می کنند.
7) همیشه پیشنهادهایی در ذهن دارم که عملی هستند.
8) براحتی می توانم مفرح و سرگرم باشم.
9) بیشتر کارهایی که انجام می دهم تکراری و یکنواخت هستند.
10) زیاد تلاش می کنم که همانند دیگران شوم.
11) از بیشتر کارهایی که انجام می دهم، متنفر هستم.
12) بندرت از کارهایم هیجان زده و خوشحالم.

13) معمولا در هر موقعیتی می توانم چیزی را برای انجام دادن یا دیدن پیدا کنم.
14) بیشتر اوقات فقط جایی نشسته و کاری نمی کنم.
15) بسیار صبور و شکیبا هستم.
16) اغلب اوقات با وجود وقت و زمان کافی کاری انجام نمی دهم.

17) در موقعیت هایی همچون ایستادن در صف که مجبورم برای مدتی منتظر بمانم، بیقرار و کم حوصله می شوم.
18) اغلب اوقات با ایده ایی جدید از خواب بیدار می شوم.

19) پیدا کردن شغلی مناسب که به اندازه کافی هیجان انگیز باشد برایم مشکل است.
20) انجام دادن کارهای رقابتی در زندگی را دوست دارم.

21) بیشتر وقت ها فکر می کنم که کمتر از حد توانایی ام فعالیت کرده و کار می کنم.
22) بیشتر مردم عقیده دارند که من شخصی خلاق یا تخیلی هستم.
23) به چیزهای زیادی علاقه دارم اما وقت کافی برای انجام آنها را ندارم.

24) در بین دوستانم تنها فردی هستم که برای انجام کاری بیشترین وقت را صرف می کنم.

25) با وجود آنکه کارهای هیجان انگیز و حتی خطرناک انجام می دهم اما باز هم احساس یاس و مرگ می کنم.
26) برای خوشحال کردن من وقت و تنوع زیادی لازم است.

27) بنظر می رسد که همیشه چیزهایی تکراری و زیادی را در تلویزیون یا در فیلم وجود دارد که بسیار قدیمی اند.
28) در دوران جوانی اغلب اوقات در موقعیت هایی یکنواخت و خسته کننده بوده ام.


نظر پایگاه روان سنجی: ترجمه این تست توسط خانم فاطمه بیدی صورت گرفته است. از نرم و هنجار ایرانی اطلاعی در دست نیست. به نظر می رسد که ترجمه نیازمند ویرایش باشد. این تست به صورت "درست"، "نادرست" نیز اجرا می شود.


Boredom Proneness Scale (BPS)

The subscales for the test include external stimulation‚ perception of time‚ constraints‚ affective responses‚ and focusing endurance. The test includes a 28 true false questions that were originally geared towards people 17 and older but have been adapted to fit children.

Authors: Farmer and Sundberg (1986).

Copy of Instrument

Validity and Reliability

According to studies performed by several different sources – Vodanovic‚ Ahmed‚ Watt – the BPS is a valid and reliable test. These studies showed alpha scores for the internal consistency and the test-retest reliability at 0.83 and 0.79 respectively

Directions: Next to each statement below place the number on the scale (1–7) according to how you would usually describe yourself.

________ ________ ________ ________ ________ ________ ________

1 2 3 4 5 6 7

Highly Highly

Disagree Agree

It is easy for me to concentrate on my activities.
Frequently when I am working I find myself worrying about other things.
Time always seems to be passing slowly.
I often find myself at "loose ends"‚ not knowing what to do.
I am often trapped in situations where I have to do meaningless things.
ha‎ving to look at someone’s home movies or travel slides bores me tremendously.
I have projects in mind all the time‚ things to do.
I find it easy to entertain myself.
Many things I have to do are repetitive and monotonous.
It takes more stimulation to get me going than most people.
I get a kick out of most things I do.
I am seldom excited about my work.
In any situation I can usually find something to do or see to keep me interested.
Much of the time I just sit around doing nothing.
I am good at waiting patiently.
I often find myself with nothing to do‚ time on my hands.
In situations where I have to wait‚ such as a line I get very restless.
I often wake up with a new idea.
It would be very hard for me to find a job that is exciting enough.
I would like more challenging things to do in life.
I feel that I am working below my abilities most of the time.
Many people would say that I am a creative or imaginative person.
I have so many interests; I don’t have time to do everything.
Among my friends‚ I am the one who keeps doing something the longest.
Unless I am doing something exciting‚ even dangerous‚ I feel half–dead and dull.
It takes a lot of change and variety to keep me really happy.
It seems that the same things are on television or the movies all the time; it’s getting old.
When I was young‚ I was often in monotonous and tiresome situations.

0
پرسشنامه افسردگی کودکان و نوجوانان
Child Depression Inventory
پرسشنامه حاضر شامل چند محور و با مجموعه ای از عبارت است و هر محور نیز بیانگر حالتی است. برای انتخاب عبارتی که با حالتهای شما سازگار است، همه عبارتها را به دقت بخوانید و سپس در پاسخنامه، عبارت مورد نظر را علامت بزنید. دقت داشته باشید که ملاک تشخیص، حال کلی شما در یک هفته گذشته است. لطفا تا جایی که ممکن است هیچ موردی را بدون پاسخ نگذارید.
1. الف) همیشه در بازی ها و فعالیت های تفریحی شرکت می کنم.
ب) به ندرت در فعالیت ها و سرگرمی های تفریحی شرکت می کنم و گاهی دلتنگ می شوم.
پ) تقریبا زود دلتنگ می شوم و در هفته چند بار اتفاق می افتد که تمایلی نسبت به شرکت کردن در بازی ها و سرگرمی ها ندارم.
ت) اغلب زود دلتنگ می شوم و کاری برای انجام دادن ندارم.
ث) به زور باید در فعالیتهای تفریحی و سرگرمی ها شرکت کنم، همیشه دلم گرفته و دلتنگ هستم.
2. الف) هیچ تغییری در نتایج درسی و میزان تمرکز فکری ام به وجود نیامده است.
ب) گاهی در موقع مطالعه مواد درسی، دچار اغتشاش فکری می شوم که در مطالعه ام تاثیر می گذارد.
پ) احساس می کنم فقط حدود پنجاه درصد مطالب درسی را می فهمم، چون به همان اندازه تمرکز دارم.
ت) در اکثر دروس، هنگام مطالعه ذهنم مغشوش استو متناسب با استعدادم یاد نمی گیرم.
ث) اصلا انگیزه برای درس خواندن و مطالعه ندارم، تا کتاب را دستم می گیرم، تمرکزم از بین می رود.
3. الف) درخانه و مدرسه به راحتی می توانم روابط اجتماعی برقرار کنم.
ب) به راحتی می توانم دوست پیدا کنم، هرچند از این کار لذت نمی برم.
پ) خیلی درصدد یافتن دوست نیستم، بلکه دیگران باید پیش قدم شوند. اغلب پیشنهاد بازی را رد می کنم، هر چند کار مهمتری هم ندارم.
ت) اغلب پیشنهاد دوستی دیگران را رد می کنم و مخصوصا کاری می کنم که دیگران مرا طرد کنند.
ث) داوطلبانه و با کمال میل با دیگران رابطه بر قرار نمی کنم، هیچ دوستی ندارم و اصلا نمی خواهم داشته باشم (چه دوستان قدیمی و چه جدید)
4. الف) مشکلی در خواب رفتن ندارم (حداکثر در کمتر از نیم ساعت خوابم می برد).
ب) به ندرت احساس می کنم در خوابیدن مشکل دارم.
پ) در هفته، فقط یکی دو بار اتفاق می افتد که به راحتی به خواب بروم یا وقتی از خواب بیدار می شوم خسته ام.
ت) تقریبا هر شب در خوابیدن مشکل دارم.
ث) اصلا خواب راحت و خوبی ندارم و همیشه مشکل دارم.
5. الف) اشتهایم خوب است و به اندازه غذا می خورم.
ب) اخیرا در عادات غذایی و اشتهایم تغییر کمی ایجاد شده است و گویی بدتر شده ام.
پ) تقریبا در اشتهایم تغییر ایجاد شده است و انگار بدتر شده ام.
ت) بی اشتهایی من کاملا مشخص شده است، اغلب احساس گرسنگی نمی کنم.
ث) اصلا اشتهایی به غذا ندارم و دوست ندارم سر سفره حاضر شوم.
6. الف) به هیچ وجه احساس خستگی نمی کنم (عادی هستم).
ب) بعضی اوقات احساس می کنم بدون دلیل خسته می شوم.
پ) تقریبا بیش از معمول (هرچند دلتنگ هم نیستم) احساس خستگی می کنم.
ت) هر روز از انجام دادن کاری خسته می شوم و تمایل به بازی ندارم.
ث) اکثر اوقات خسته ام و گاهی خود به خود خوابم می برد(چرت می زنم)، اما با خوابیدن هم خستگی ام بر طرف نمی شود(نمی توانم بازی کنم).
7. الف) سابقه ندارد که از موضوعی خیلی عصبانی شوم و به شدت واکنش نشان دهم.
ب) گاهی وقت ها به شدت عصبانی می شوم.
ت) در هفته چند بار به شدت تحریک می شوم، ولی عصبانیتم زیاد طول نمی کشد.
ت) در مدت طولانی تحریک پذیر شده و چندین بار در هفته عصبانی می شوم.
ث) دائما عصبانی و تحریک شده هستم.
8. الف) نسبت به خود احساس خیلی خوبی دارم و فکر نمی کنم خیلی مقصر و بی ارزش باشم.
ب) به ندرت احساس بدی نسبت به خودم دارم و فکر می کنم مقصر و بی ارزش هستم.
پ) اتفاق می افتد که در هفته چند بار احساس بدی نسبت به خود پیدا می کنم و فکر می کنم مقصر و بی ارزش هستم.
ت) اغلب احساس بدی نسبت به خود دارم و فکر می کنم مقصر و بی ارزش هستم.
ث) تقریبا همیشه فکر می کنم بی ارزش هستم و شدیدا احساس گناه می کنم.
9. الف) معمولا پیش نمی آید که غمگین باشم، خودم را خوشبخت می بینم.
ب) گاهی (به ندرت) احساس غمگینی می کنم، هر چند زود گذر است.
پ) وقتی احساس غم و اندوه می کنم، حداقل یک ساعت طول می کشد و هفته ای چند بار اتفاق می افتد.
ت) اغلب احساس غم و اندوه می کنم و بیشتر فکر می کنم بدبخت هستم.
ث) تحمل احساس غم و اندوه برایم سخت است، چون همیشه این احساس با من است.
10. الف) از این که در این دنیا هستملذت می برم، از وقتهایم به خوبی استفاده می کنم و به فکر پیشرفت هستم.
ب) هرچند خیلی کم، ولی هرگاه خیلی عصبانی می شوم، فکر می کنم چه خوب بود اگر در دنیا نبودم.
پ) بیشتر اوقات وقتی عصبانی می شوم، به این فکر می کنم که ای کاش می توانستم خودم را بکشم.
ت) اغلب، افکار خودکشی به ذهنم می آید.
ث) تا به حال چند بار اقدام به خودکشی کرده ام، ولی موفق نبوده یا نتوانسته ام موفق باشم.
11. الف) معمولا مسائلی مرا به گریه وامی دارند که هر شخص دیگری نیز جای من باشد، گریه می کند. من بیشتر می خندم تا گریه کنم.
ب) فکر می کنم کمی بیشتر از دوستانم گریه می کنم.
پ) در هفته چند بار گریه می کنم.
ت) اغلب تمایل به گریه کردن دارم و دوست دارم دلم را خالی کنم.
ث) همیشه گریان هستم و نمی توانم این حالت را کنترل کنم (هر روز گریه می کنم).
12. الف) معمولا فعال هستم.
ب) اخیرا کمی فعالیتم کم شده است.
پ) تقریبا حرکات و فعالیتهایم کند شده اند.
ت) اغلب غیر فعال هستم (نشسته یا خوابیده ام).
ث) تقریبا همیشه تمایل به نشستن و خوابیدن دارم.
سوال های اضافی شامل موارد زیر است: به هر یک از موارد پاسخ بلی یا خیر بدهید.
13. الف بیشتر وقت ها از دلشوره و اضطراب رنج می برم.
ب) همه وقت ها از دلشوره و اضطراب رنج می برم.
پ) به طور کلی از امتحان و تحصیل می ترسم.
ت) حوصله هیچ کار و هیچ شخصی را ندارم.
ث) همیشه احساس می کنم مریض هستم.
ج) وزنم اخیرا کم شده است و هر روز اشتهایم کمتر می شود.
چ) توان تمرکز ذهنی ام را از دست داده ام.
ح) به خوبی نمی توانم تصمیم بگیرم.
خ) احساس نا امیدی می کنم.

ساعتچی. محمود، کامکاری. کامبیز، عسکریان. مهناز. آزمونهای روان شناختی. نشر ویرایش. 1389

0


Beck Depression short Inventory (BDI-S)

در این پرسشنامه 13 گروه سوال وجود دارد و هر گروه بیان کننده حالتی در فرد است. عبارت های هر گروه را به دقت بخوانید سپس عبارتی را انتخاب کنید که بهتر از همه احساس کنونی شما را بیان می کند، یعنی آن چه را که در زمان اجرای تست احساس می کنید. سپس دور عدد مقابل آن عبارت یک دایره بکشید.

1)      

3. آن قدر غمگین یا بدبختم که دیگر تحملش را ندارم.

2. همیشه غمگین یا گرفته ام و نمی توانم خود را از این وضع خلاص کنم.

1. من غمگین یا گرفته ام

0. من غمگین نیستم.

2)      

3. من احساس می کنم که به آینده امیدی نیست و اوضاع بهتر نخواهد شد.

2. من احساس می کنم هیچ امیدی به آینده ندارم.

1. من نسبت به آینده مایوسم

0. من نسبت به آینده بدبین یا مایوس نیستم.

3)      

3. من احساس می کنم شخصی شکست خورده ام.

2. من هر چه به گذشته می نگرم چیزی جز شکست نمی یابم.

1. من احساس می کنم بیش از یک شخص متوسط در زندگی با شکست مواجه شده ام.

0. من خود را شکست خورده نمی دانم.

4)      

3. من از همه چیز ناراضی ام.

2. دیگر هیچ چیز مرا راضی نمی کند.

1. من از چیزهایی که لذت می بردم، دیگر لذت نمی برم.

0. من نارضایتی خاصی ندارم.

5)      

3. انگار احساس می کنم که بسیار بد و بی ارزش هستم.

2. من احساس می کنم که کاملا گنه کارم.

1. من اغلب اوقات احساس می کنم که بد یا بی ارزشم.

0. من احساس گنه کاری خاصی ندارم.

6)      

3. من از خود نفرت دارم.

2. من از خودم بیزارم.

1. من از خودم نا امیدم.

0. من ناامید نیستم.

7)      

3. اگر امکان داشت خود را می کشتم.

2. من نقشه های مشخصی برای خودکشی دارم.

1. من احساس می کنم بهتر است بمیرم.

0. من به هیچ وجه به فکر آسیب رساندن به خود نیستم.

8)      

3. من تمام علاقه ام را نسبت به مردم از دست داده ام و هیچ توجهی به آنها ندارم.

2. من علاقه ام را تا حد زیادی نسبت به مردم از دست داده ام و فقط اندک احساسی نسبت به آنها دارم.

1. من اکنون کمتر از گذشته نسبت به مردم علاقه دارم.

0. من علاقه ام را نسبت به مردم از دست نداده ام.

9)      

3. من دیگر نمی توانم هیچ تصمیمی بگیرم.

2. برای من تصمیم گرفتن مشکل است.

1. من سعی می کنم تصمیم گیری خود را به تاخیر بیاندازم.

0. من مثل همیشه می توانم به خوبی تصمیم بگیرم.

10) 

3. من احساس می کنم زشت یا زننده ام.

2. من احساس می کنم که وضع ظاهر من دائما در تغییر است و باعث می شود در نظر دیگران جذاب نباشم.

1. من از این که پیر یا غیر جذاب به نظر می رسم، نگرانم.

0. من احساس نمی کنم به نظر دیگران بدتر از گذشته باشم.

11) 

3. من اصلا نمی توانم کار کنم.

2. من برای انجام هر کاری باید خیلی به خود فشار بیاورم.

1. برای من شروع یک کار مستلزم کوششی فوق العاده است.

0. من می توانم مثل گذشته کار کنم.

12) 

3. من خسته تر از آنم که بتوانم کاری انجام دهم.

2. من با انجام هرکاری خسته می شوم.

1. من خیلی زودتر از گذشته خسته می شوم.

0. من بیش از حد معقول خسته نمی شوم.

13) 

3. من دیگر به هیچ وجه اشتها ندارم.

2. حالا دیگر اشتهای من خیلی بد تر شده است.

1. اشتهای من دیگر به خوبی گذشته نیست.

0. اشتهای من بدتر از حد معمول نیست.

 

فتحی آشتیانی، علی. آزمون های روان شناختی – ارزشیابی شخصیت و سلامت روان. انتشارات بعثت. 1388

0

در پژوهش علوم اجتماعی و در پیمایش ها روش لیکرت به فراوانی به عنوان یک مقیاس اندازه گیری برای اندازه گیری پاسخ ها استفاده می شود. این مقیاس اندازه گیری روشی دارد که ساخت و اجرا، کدگذاری و تحلیل داده های پیمایش را تسهیل می کند.
با این وجود مشکلاتی در مورد مقیاس لیکرت وجود دارد. بعضی از این مشکلات که به فرم های بسته پاسخ و شکل ترتیبی مقیاس لیکرت مربوط اند عبارتند از تحریف اطلاعات واز دست دادن مقداری از اطلاعات. برای حل این مشکلات مقیاسی باید گسترش یابد که بر مبنی نظریه مجموعه های فازی باشد. در مقایسه با روش لیکرت سنتی رویکرد لیکرت فازی مزایایی دارد از قبیل اجازه ی موافقت جزئی را به فرد پاسخ دهنده در روی یک نقطه ی مقیاس می دهد. از طریق این مزیت در فرایند اندازه گیری مقیاس جدید لیکرت فازی قادر خواهد بود بر مشکلات گمشدن اطلاعات و تحریف آنها تا حدی فایق آید. یکی از معیارهای موفقیت یک روش فازی تعریف مناسب و درست تابع عضویت است. انتخاب درست روش اختصاص مقادیر عضویت منجر به اندازه گیری های صحیح و پایا می شود.


0


پرسشنامه امنیت غذایی خانوار 

شماره پرسش پاسخ چند بار؟ کد

1- آیا در یک ماه گذشته، این نگرانی به شما دست داده که      خانواده تان غذای کافی برای خوردن نداشته باشند؟ خیر 0

بله 1 = به ندرت (یک یا دو بار در ماه گذشته)             2 = گاهی اوقات (سه تا ده بار در ماه گذشته)                3 = اغلب (بیش از ده بار در در ماه گذشته)

2- در یک ماه گذشته، آیا پیش آمده که شما یا یکی از اعضای خانواده به دلیل نداشتن پول کافی نتوانسته باشید مواد غذایی را که دوست دارید، بخورید؟ (مثلاً گوشت، مرغ، ماهی،‌ لبنیات، میوه،...) خیر 0

بله 1 = به ندرت (یک یا دو بار در ماه گذشته)             2 = گاهی اوقات (سه تا ده بار در ماه گذشته)                3 = اغلب (بیش از ده بار در در ماه گذشته)

3- در یک ماه گذشته، آیا پیش آمده که شما یا یکی از اعضای خانواده به دلیل نداشتن پول کافی، فقط چند نوع غذای تکراری را چند روز پشت سر هم خورده باشید؟ (مثلاً سیب زمینی پخته، دم پختک، دمی گوجه فرنگی، استانبولی،‌ بادمجان،‌ کدو، اشکنه،‌ تخم مرغ،...) خیر 0

بله 1 = به ندرت (یک یا دو بار در ماه گذشته)             2 = گاهی اوقات (سه تا ده بار در ماه گذشته)                3 = اغلب (بیش از ده بار در در ماه گذشته)

4- در یک ماه گذشته، آیا پیش آمده که شما یا یکی از اعضای خانواده به دلیل نداشتن پول کافی برای خرید انواع غذاها،به ناچار غذایی را که دوست نداشته اید، خورده باشید؟ (مثلاًنان وسیب زمینی پخته،‌ لوبیا، یتیمچه، اشکنه، تخم مرغ) خیر 0

بله 1 = به ندرت (یک یا دو بار در ماه گذشته)             2 = گاهی اوقات (سه تا ده بار در ماه گذشته)                3 = اغلب (بیش از ده بار در در ماه گذشته)

5- در یک ماه گذشته، آیا پیش آمده که شما یا یکی از اعضای خانواده به دلیل نداشتن غذای کافی، کمتر از مقداری که احساس می کردید نیاز دارید، در یک وعده غذایی خورده باشید و گرسنه از سر سفره بلند شده باشید؟ خیر 0

بله 1 = به ندرت (یک یا دو بار در ماه گذشته)             2 = گاهی اوقات (سه تا ده بار در ماه گذشته)                3 = اغلب (بیش از ده بار در در ماه گذشته)

6- در یک ماه گذشته، آیا پیش آمده که شما یا یکی از اعضای خانواده به دلیل نداشتن غذای کافی، یکی از سه وعده غذایی اصلی (ناهار، ‌شام، صبحانه) را حذف کرده باشید؟ خیر 0

بله 1 = به ندرت (یک یا دو بار در ماه گذشته)             2 = گاهی اوقات (سه تا ده بار در ماه گذشته)                3 = اغلب (بیش از ده بار در در ماه گذشته)

7- در یک ماه گذشته، آیا پیش آمده که به دلیل نداشتن پول کافی برای خرید غذا، هیچ چیزی برای خوردن در خانه شما نباشد؟ خیر 0

بله 1 = به ندرت (یک یا دو بار در ماه گذشته)             2 = گاهی اوقات (سه تا ده بار در ماه گذشته)                3 = اغلب (بیش از ده بار در در ماه گذشته)

8- در یک ماه گذشته، آیا پیش آمده که شما یا یکی از اعضای خانواده به دلیل نداشتن غذای کافی، شب گرسنه خوابیده باشید؟ خیر 0

بله 1 = به ندرت (یک یا دو بار در ماه گذشته)             2 = گاهی اوقات (سه تا ده بار در ماه گذشته)                3 = اغلب (بیش از ده بار در در ماه گذشته)

9- در یک ماه گذشته، آیا پیش آمده که شما یا یکی از اعضای خانواده به دلیل نداشتن غذای کافی، یک شبانه روز تمام هیچ خوراکی نخورده باشید؟ خیر 0

بله 1 = به ندرت (یک یا دو بار در ماه گذشته)             2 = گاهی اوقات (سه تا ده بار در ماه گذشته)                3 = اغلب (بیش از ده بار در در ماه گذشته)




0

راننده محترم:

       پرسشنامه ای را که هم اکنون مطالعه می فرمائید، مربوط به کار تحقیقاتی است که با نظارت و سرپرستی سازمان راه و ترابری استان آ.غ در حال اجرا است. لذا خواهشمند است با دقت جملات زیر را مطالعه فرمایید و پاسخ خود را در یکی از گزینه های زیر مشخص سازید. حتم داشته باشید، دقت شما در انتخاب گزینه ها، نقش بسزایی در کیفیت تردد در جاده های استان و کاهش تصادفات احتمالی، خواهد داشت. 

با تشکر فراوان

د



سن: نوع گواهینامه: سابقه کار:

الف: 18 تا 30 سال

ب: 30 تا 40سال

ج: 40 تا 50 سال

د: 50 سال به بالا الف: پایه یک

ب: پایه دو الف: کمتر از 5سال

ب: 5 تا 10 سال

ج: بالاتر از 10 سال









ردیف جملات گزینه ها


خیلی موافقم موافقم مخالفم خیلی مخالفم

1- آشنایی با انواع تابلوها و علایم رانندگی، بیشتر در امتحان گواهینامه  رانندگی کاربرد دارد و بود ونبود آنها تأثیر چندانی در شغل ما ندارد.

2- من فقط در مواقع ضروری به تابلوها و علائم رانندگی توجه می کنم.

3- من بیشتر شب ها به علائم رانندگی توجه می کنم.

4- هنگامی که در روز رانندگی می کنم، کمتر به تابلوها و علائم رانندگی توجه می کنم.

5- محل استقرار تابلوها و علائم رانندگی به گونه ای است که نمی توانم آنها را به خوبی ببینم.

6- اندازه تابلوها و علائم رانندگی به گونه ای است که من نمی توانم به خوبی آنها را ببینم.

7- رنگ تابلوها و علائم رانندگی به گونه ای است که من نمی توانم به خوبی آنها را ببینم.

8- چون من هر روز مسیر خاصی را طی می کنم، لذا نیازی به توجه به علائم رانندگی احساس نمی کنم.

9- نمره گذاری برعکس اگر علائم رانندگی در جاده ها نبودند، من قادر به رانندگی نبودم.

10-نمره گذاری برعکس اگر علائم رانندگی در جاده ها نبودند، من تا به حال چند بار تصادف کرده بودم.

11- تابلوهای انتظامی هنگامی که در جاده به"تابلوی ایست" می رسم، سرعت خود را کم می کنم و به آرامی عبور می کنم.

12- هنگامی که در جاده به تابلوی «حق تقدم با وسیله نقلیه مقابل است» می رسم، اگر مجال پیدا کنم به سرعت ابتدا خودم عبور می کنم.

13- اگر در جاده به تابلوی«عبور کلی وسائط نقلیه ممنوع» برسم، در صورتی که عبور از آنجا مشکل زیادی ایجاد نکند، به آرامی عبور می کنم.

14- اگر در جاده ای به تابلوی «گردش به راست ممنوع» برسم، در صورتی که کار ضروری داشته باشم، به آرامی با رعایت حق تقدم به راست گردش می کنم.

15- هنگامی که در جاده رانندگی می کنم، اگر به تابلوی" سبقت ممنوع " برسم اما ماشین از روبه رو نیاید، با احتیاط از خودروی جلویی سبقت می گیرم.

16- اگر در مسیر رانندگی خود به تابلوی «محدودیت سرعت» برسم، در صورتی که جاده خلوت باشد، با سرعت 100 کیلومتر در ساعت به مسیر خود ادامه می دهم.

17-نمره گذاری برعکس اگر در جاده به تابلوی «پایان سبقت ممنوع» برسم، با احتیاط از خودروی جلویی سبقت می گیرم.

18-نمره گذاری برعکس اگر در جاده به تابلوی «عبور از سمت چپ مجاز» برسم، فقط از سمت چپ رانندگی می کنم.

19-نمره گذاری برعکس اگر در جاده برفی رانندگی کنم، حتماً با زنجیر چرخ رانندگی می کنم.

20- اگر کار ضروری داشته باشم، امکان دارد که از جاده یک طرفه با احتیاط عبور کنم.

21-تابلوهای احظاری نمره گذاری برعکس زمانی که در جاده به تابلوی «پیچ های پی در پی» می رسم، سرعت خود را کم می کنم و با احتیاط عبور می کنم.

22- در جاده هایی که سرازیری است، سعی می کنم با دنده سبک حرکت کنم.

23- زمانی که تابلوی«جاده باریک می شود»را در جاده می بینم، با همان سرعت قبلی به راه خود ادامه می دهم.

24- زمانی که در جاده به تابلوی «ریزش سنگ» می رسم، به خاطر این که سنگ ها به خودروی من برخورد نکنند، به سرعت به مسیر خود ادامه می دهم.

25-نمره گذاری برعکس هنگامی که جاده لغزنده است، سرعت خود را کم می کنم و با احتیاط عبور می کنم.

26- اگر در حین رانندگی در جاده، به تابلوی «کارگران مشغول کارند» برسم، با سرعت قبلی به مسیر خود ادامه می دهم.

27-نمره گذاری برعکس زمانی که در جاده به تابلوی تقاطع اصلی یا فرعی می رسم، سرعت خود را کم کرده و با احتیاط تغییر مسیر می دهم.

28- علائم اخباری زمانی که به تابلوی «ابتدای منطقه مسکونی» برسم، در صورتی که عابر پیاده نباشد، با همان سرعت قبلی به مسیر خود ادامه می دهم.

29- زمانی که به تابلوی «منطقه محدودیت سرعت» برسم، در صورتی که عابر پیاده یا مانعی در جلوی من قرار نداشته باشد، با همان سرعت قبلی به مسیر خود ادامه می دهم.

30-

نمره گذاری برعکس زمانی که در جاده به تابلوی «تونل» برسم، چراغ های خودرو را روشن کرده و با احتیاط وارد تونل می شوم.

31-نمره گذاری برعکس در حین رانندگی در جاده، تابلوهای «جایگاه سوخت» راهنمای خوبی برای من می باشد تا متوجه نزدیک شدن به جایگاه سوخت شوم.

32-نمره گذاری برعکس اگر در جاده، تابلوی «دستشویی» نباشد، به زحمت می توانم برای رفع حاجت خود اقدام کنم.

33-نمره گذاری برعکس اگر در جاده تابلوی «بن بست» نصب نشود، به احتمال زیاد تصادف خواهم کرد.

34- اگر در آزاد راه، تابلوی «خروجی از آزاد راه» را مشاهده نکنم، باز هم می توانم به راحتی از آزاد راه خارج شوم.

35-نمره گذاری بر عکس اگر در جاده، تابلوی زیر گذر یا رو گذر را مشاهده نکنم، در انتخاب مسیر خود دچار اشتباه خواهم شد.







نکته:

10 سؤال اول مربوط به فرضیه ی اصلی پژوهش می باشد.

از سؤال 11 تا 20 مربوط به فرضیه ی اول

از 21 تا 27 مربوط به فرضیه دوم

از 28 تا 35 هم مربوط به فرضیه ی سوم

برای آزمایش فرضیه های 4،5 و 6 از دادهای توصیفی ابتدای پرسشنامه می توان استفاده نمود.



ترتیب وارد کردن داده ها در spss به این گونه است:

خیلی موافقم: 1

موافقم:2

مخالفم:3

خیلی مخالفم:4

در سؤالاتی که مقابل آنها نمره گذاری برعکس نوشته شده است نمره ی بیشتر باید به  گزینه ی خیلی موافقم تعلق بگیرد. 




0

1. سوال در مورد پیش بینی های مربوط به توسعه ی آینده ی موضوع مورد بررسی.(انتظار می رود در آینده  این موضوع چه پیش می آید)

2. دوم این که از خبره راهکار می خواهیم. در این مرحله پاسخ ها کیفی است.

3. از مخاطب می خواهیم ابزارهایی را برای عملی سازی پیشنهادش ذکر نمایید. سیاست ها و خط و مشی ها را بیان کند.

نحوه ی پاسخ دهی به سوالات می تواند کمی یا کیفی باشد. 

معمولا پرسشنامه ها بعضی از آنها بر نمی گردد. پاسخ های آمده را می توان از طریق ابزارها و نرم افزارهایی مانند AHP وAHPDA سایر روش ها تجزیه و تحلیل می کنیم. 

در نهایت سند نهایی تنظیم می شود. روش دلفی مانند قیفی می ماند که دهانه ی بزرگ قیف اول کار است و با تصحیحاتی که انجام می شود به سرانجامی می رسد.

روایی و پایایی این روش به روایی و پایایی پرسشنامه هایی که تهیه می شوند وابسته اند. 

بیشتر مواقع در بررسی آینده آن را به شکل روندها می بینیم. به این معنی که فکر می کنیم همانطور که قدیم بوده آینده هم همین گونه خواهد بود. ذهن ما به شکل انطباقی عمل می کند. بنابراین زندگی را به صورت یک روند می بینیم. اما تکنولوژی تغییر مهمی ایجاد کرده است. بنابراین همیشه تحلیل روند می کرده اند. اما امروزه روندها خیلی قابل اتکا نیست. بنابراین آینده پژوهی وارد حوزه ی جدیدی می شود. برای جلوگیری از غفلت زدگی باید کلان روندها را در نظر داشت. علم و فناوری یکی از این کلان روندها است که به شدت بر همه ی عرصه ها تاثیر می گذارد و دنیای آینده را شکل می دهد. بنابراین می تواند بر ذهن رفتار و حتی عقاید ما اثر بگذارد بنابراین لازم است به نحو خوبی هدایت شود.

روش دلفی یک شیوه ی مشاوره است. این روش زمانی اجرا می شود که ما در علم خودمان به بن بست رسیده باشیم. یعنی از دیدگاه بقیه صاحب نظران استفاده می شود تا این بن بست رها شویم.

آیا ابزاری مستقل است؟ ابزارهای آینده پژوهی 11 روش است. یکی از روش ها درهم کردن روش ها است که ترکیبی از روش ها است. 

بکارگیری روش دلفی عمدتاً با هدف کشف ایده‌های خلاقانه و قابل اطمینان و یا تهیه اطلاعاتی مناسب به منظور تصمیم گیری است. روش دلفی فرایندی ساختار یافته برای جمع آوری و طبقه بندی دانش موجود در نزد گروهی از کارشناسان و خبرگان است که از طریق توزیع پرسشنامه‌هایی در بین این افراد و بازخور کنترل شده پاسخ‌ها و نظرات دریافتی صورت می‌گیرد (Adler and Ziglio, 1996).

روش دلفی بر اساس رویکرد تحقیق دیالکتیکی یعنی: تز (ایجاد عقیده یا نظر)، آنتی تز (نظر و عقیده مخالف) و نهایتاً سنتز (توافق و اجماع جدید) شکل گرفته است که سنتز خود تبدیل به تز جدیدی می‌شود.

به اعتقاد هلمر(Helmer 1997)، دلفی ابزار ارتباطی سودمندی بین گروهی از خبرگان است که فرموله کردن آراء اعضاء گروه را تسهیل می‌کند.

ویسما (Wissema 1982) با تاکید بر اهمیت روش دلفی، از آن به عنوان روشی برای «یک کاوش تک متغیره» برای پیش بینی آینده فناوری‌ها یاد می‌کند. او می افزاید که روش دلفی با این هدف طراحی شده که بتواند مباحثات میان خبرگان را امکان پذیر کند، بطوری که از ورود تأثیر رفتارهای متقابل اجتماعی که معمولاً در مباحثات گروهی اتفاق می افتد و منجر به مانعی در برابر شکل یافتن عقاید و نظرات می‌شود، جلوگیری نماید.

بالدوین (Baldwin 1975) معتقد است در شرایط عدم کفایت دانش علمی موجود در نزد تصمیم گیرندگان، آنان ناگزیر به اخذ تصمیم با اتکاء به ادراکات مستقیم خود و یا آراء خبرگان هستند.

اساس و پایه روش یا تکنیک دلفی بر این است که نظر متخصصان هر حوزه علمی در مورد پیش بینی آینده صائب‌ترین نظرست. بنابراین برخلاف روشهای تحقیق پیمایشی، اعتبار روش دلفی نه به تعداد شرکت کنندگان در تحقیق که به اعتبار علمی متخصصان شرکت کننده در پژوهش بستگی دارد. شرکت کنندگان در تحقیق دلفی از 5 تا 20 نفر را شامل می‌شوند. حداقل تعداد شرکت کنندگان بستگی به چگونگی طراحی روش تحقیق دارد.

در این روش هیات (پنل) هایی از متخصصان تشکیل می‌شود که تعامل بین اعضاء، توسط رییس یا ناظر هیات انجام می‌شود.

ارتباطات داخلی شرکت کنندگان بصورت ناشناس بوده و نظرات، پیش بینی‌ها و تمایلات به ارایه دهندگان آنها منتسب نمی‌شود. انتشار این اطلاعات بدون اعلام هویت ارائه دهندگان صورت می‌گیرد.

عناصر اصلی در روش‌های اولیه دلفی عبارت‌اند از:

ساختار سازی جریان اطلاعات

ارائه باز خورد به شرکت کنندگان

عدم افشای هویت شرکت کنندگان


علیرغم تفاوتهای قابل توجهی که در کاربرد تکنیک دلفی وجود دارد، معمولاً تحقیق دلفی با یک پرسشنامه که توسط یک تیم کوچک طراحی شده و به گروه بزرگ‌تری از متخصصان فرستاده می‌شود آغاز می‌شود. پرسشنامه‌ها به طریقی تنظیم می‌شوند که این امکان به وجود آید تا مخاطبین ضمن استنباط کردن و فهمیدن مساله مطرح شده، واکنش‌های فردی خود را بروز دهند. وقتی پرسشنامه‌ها برگشت، طیف پاسخها و دلایلی که متخصصان برای پاسخهایشان بیان کرده‌اند مورد بررسی قرار گرفته و خلاصه نویسی می‌شوند. در این مرحله مواردی که مرتبط با اهداف زمینه تحقیق نباشد حذف و از این طریق از مسایل منفی رایج در تعاملات داخل گروهی (مرتبط با حوزه روانشناسی اجتماعی) اجتناب می‌شود. پس از آن، گزارش خلاصه برای متخصصان فرستاده می‌شود. متخصصان اجازه دارند که پاسخهایشان را بر اساس نتایج تغییر دهند و این نتایج دور دوم مجدداً مورد ارزیابی محققان قرار می گیرد.

بدین طریق در طول زمان و با پیشرفت کار، دیدگاه‌های مخاطبین با موضوع مطروحه تطابق خواهد یافت. این فرایند ادامه می‌یابد تا اینکه اجماعی در مورد نظرات حاصل شود یا مشخص شود که متخصصان به توافق نرسیده اند.

مهم‌ترین نکته در روش دلفی، غلبه بر نکات منفی موجود در کمیته‌های متعارف است. طبق نظر فاولز(Fowles, 1978)، عدم افشای هویت، بازخوردکنترل شده و پاسخ‌های مبتنی بر آمار مهم‌ترین مشخصه‌های دلفی هستند.

دلفی یک روش آماری سفت و سخت برای پیش بینی آینده نیست. فقدان نمونه گیری، نامشخص بودن وقایع آینده و عدم فرایندهای واضح تعریف شده برای انجام دادن مطالعات دلفی، تنها چند مورد از مواردی هستند که دلفی را از روشهای علمی کنترل شده متمایز می‌کند. اما مطالعه دلفی مخصوصا برای مسائلی باارزش است که نیازی به تکنیکهای تحلیلی دقیق ندارند: مثلاً زمانی که داده‌ها ناکافی یا فاقد قطعیتند یا وقتی نمونه‌های واقعی موجود نیست و یا وقتی که جمع کردن افراد و بحث کردن در مورد مساله‌ای مشکل است. از آنجا که تکنیک دلفی بر ناشناس بودن، بازخوردهای کنترل شده و پاسخ گروهی آماری تکیه دارد و بنابراین از نفوذ افراد برجسته در گروهای بحث یا فشار گروه برای همنوایی اجتناب می‌کند، با استفاده از این تکنیک اجماعی معتبر از متخصصان می‌تواند بدست آید.

مراحل انجام روش دلفی [ویرایش]

فاول (Fawle 1978) مراحل زیر را پیشنهاد کرده است:

1.

1. تشکیل تیم اجرا و نظارت بر انجام دلفی

2. انتخاب یک یا چند هیات (پنل) جهت شرکت در فعالیت ها. اعضاء این هیات‌ها معمولاً متخصصان و خبرگان حوزه تحقیق هستند.

3. راه اندازی فعالیتهای تنظیم پرسشنامه برای دور اول

4. بررسی پرسشنامه از نظر نوشتاری (رفع ابهامات استنباطی و...)

5. ارسال اولین پرسشنامه به اعضاء هیات ها

6. تجزیه و تحلیل پاسخ‌های رسیده در دور اول

7. آماده کردن پرسشنامه دور دوم (با بازنگری‌های مورد نیاز)

8. ارسال پرسشنامه دور دوم برای اعضاء هیات ها

9. تجزیه و تحلیل پاسخ‌های رسیده در دور دوم (مراحل 7 الی 9 تاحصول پایداری در پاسخ‌های در یافتی ادامه می‌یابد)

10. آماده سازی گزارش توسط تیم تحلیلگر

مهم‌ترین نکته در این فرایند، درک هدف‌های بکارگیری روش دلفی از طرف شرکت کنندگان است. در صورت عدم درک صحیح، با پاسخ هایی نا مرتبط از سوی شرکت کنندگان مواجه خواهیم بود. پاسخ دهندگان باید از معلومات کافی در حوزه مربوطه برخوردار بوده و با ادبیات موضوعی مقوله مورد بحث آشنایی داشته باشند. ولی در عین حال شاید لزوماً به تخصص بسیار بسیار بالا در زمینه مورد نظر نیازی نباشد.

همانگونه که در بخش قبل گفته شد، حداقل تعداد اعضاء پنل‌ها برای حصول به نتیجه قابل اتکاء بستگی به طراحی تحقیق دارد. بنا بر نظر برکهوف (Berkhoff, 1975) در شرایط آرمانی حتی گروه‌های چهار نفره هم می‌توانند عملکرد مناسبی داشته باشند.

موارد استفاده روش دلفی [ویرایش]

پیش بینی یک موضوع تک بعدی مشخص در آینده

به وجود آوردن اجماع

جلوگیری از غلبه یافتن تفکر گروه گرایانه(Group Think) و سکوت گرایی اقلیت (Spiral of Silence)

ایجاد ایده‌های خلاقانه


فواید و نقاط قوت روش دلفی [ویرایش]

ایجاد سریع وفاق

عدم محدودیت جغرافیایی برای شرکت کنندگان

قابلیت پوشش دادن طیفی وسیع از کارشناسان

جلوگیری از غلبه تفکر گروه گرایانه (Group Think)

قدرت پیش بینی موضوعات تک بعدی پیچیده


خروجی‌های روش دلفی [ویرایش]

خروجی‌های روش دلفی چیزی جز یک نظریه نیست. این نظریه به همان اندازه از اعتبار برخوردار است که نظرات افراد شرکت کننده معتبر می‌باشد. دیدگاه‌ها و نظرات شرکت کنندگان بر اساس روابط آماری و نه بر اساس اراء اکثریت و اقلیت خلاصه می‌شود.


محدودیت‌های روش دلفی [ویرایش]

روش دلفی در معرض انتقاداتی نیز می‌باشد.بیشترین انتقادات از طرف ساکمن(Sackman 1974) صورت گرفته که طی آن این روش غیر علمی تلقی شده است و آرمسترانگ (Armstrong T 1978) نسبت به دقت این روش تردید دارد.

مارتینو (MartinoT 1978) و برخی دیگر، دغدغه‌های روش دلفی را بشرح زیر رده بندی کرده اند:

تنزل آینده: از نظر مخاطبین پرسشنامه ها، آینده (و گذشته) به اهمیت آنچه در حال می گذرد نمی‌باشند، بنابراین ممکن است تمایل به کم اهمیت دانستن وقایع آتی در آنان وجود داشته باشد.

انگیزه‌های ساده نگری: متخصصان تمایل دارند تا نسبت به وقایع آینده بصورتی مجرد و جدا از سایر تحولات بنگرند. تجسم تصویری جامع و در بر گیرنده (Holistic) از وقایع آینده که در آن تغییرات تأثیر همه جانبه‌ای دارند، کار ساده‌ای نیست. در این شرایط اهمیت ندادن به تأثیر متقابل رویداد هایی که در آینده می‌توانند به وقوع بپیوندند محتمل است. در این موارد تجزیه و تحلیل آثار متقابل (Cross Impact) می‌تواند مفید باشد.

تخصص‌های گمراه کننده: اصولاً ممکن است بعضی از صاحبان تخصص، پیش بینی کنندگانی قوی نباشند. یک کارشناس با تمایل به مراجعه به تخصص‌های شخصی، ممکن است پیش بینی‌های خود را در چارچوب قالب هایی خاص انجام دهد که شاید بهترین پیش بینی‌ها نباشند.

بی نظمی در اجرا: مسیرهای مختلفی (نظیردست کم گرفتن دشواری‌های رایج و ساده انگاری در بکار گیری این روش) وجود دارند که می‌توانند کار را به انحراف بکشانند و شرکت کنندگان را از بذل توجه کافی باز دارند.

انحراف قالب‌ها:قالب بندی پرسشنامه می‌تواندبرای برخی از شرکت کنندگان مناسب نباشد.

، دستکاری در نتایج: پاسخ‌ها می‌توانند با امید به اینکه در دور بعدی منجر به تمایل به سمتی خاص شوند، توسط مجریان دستکاری شوند.

عدم سازگاری با پدیده پارادایم شیفت

وابستگی میزان موفقیت این روش به سطح کیفی اعضاء و شرکت کنندگان

تحمیل پیش فرض‌ها و یانظرات شخصی نظارت کنندگان

در نظر نگرفتن نکات مورد اختلاف در پاسخ‌های دریافتی و عدم انجام بررسی کافی بر روی این موضوع

در چه شرایطی بکارگیری روش دلفی مناسب تر است؟ [ویرایش]

اگر استفاده از آراء «افرادی با بینش و تجربه زیاد» در مقایسه با «رویکردهای نظری و یا برون یابی روندها (Trend Extrapolations)» برای پیش بینی آینده از قدرت بیشتری برخوردار باشد

اگر موضوع، پیچیده باشد.

اگر کارشناسان و خبرگان شرکت کننده، از سابقه کافی برای ارنباط گیری موثر برخوردار نباشند.

اگر سوابق و تجربیات مورد نیاز تحقیق، طیف گسترده‌ای ازسوابق و تجربیات را در بر بگیرد.

اگر تبادل نظر از طریق برگزاری جلسات و گردهمایی‌ها ممکن نباشد.

اگر ناسازگاری میان افراد بسیار زیاد بوده و یا شرایط سیاسی مطلوبی وجود نداشته باشد.


به هر حال قبل از تصمیم گیری در مورد انتخاب روش دلفی باید به چند سوال پاسخ داده شود:

چه نوع فرایندارتباط گروهی برای بررسی مساله پیش رو مورد نظر است؟

حائزین تخصص در زمینه مورد تحقیق چه کسانی هستند؟

چه تکنیک‌های دیگری برای انجام مطالعه وجود دارند و نتایج مورد انتظار درصورت استفاده از ان تکنیک‌ها چیست؟


پس از پاسخگویی به سوالات فوق می‌توان در مورد بکار گیری روش دلفی تصمیم گیری کرد.


روش دلفی با ایمیل بین 30 خبره با دو بار طرح موضوع و نیز با تعیین تقریب مناسب در پایان نامه مورد استفاده قرار گرفته است و نتایج بسیار مناسبی حاصل شده است.




0

1. سوال در مورد پیش بینی های مربوط به توسعه ی آینده ی موضوع مورد بررسی.(انتظار می رود در آینده  این موضوع چه پیش می آید)

2. دوم این که از خبره راهکار می خواهیم. در این مرحله پاسخ ها کیفی است.

3. از مخاطب می خواهیم ابزارهایی را برای عملی سازی پیشنهادش ذکر نمایید. سیاست ها و خط و مشی ها را بیان کند.

نحوه ی پاسخ دهی به سوالات می تواند کمی یا کیفی باشد. 

معمولا پرسشنامه ها بعضی از آنها بر نمی گردد. پاسخ های آمده را می توان از طریق ابزارها و نرم افزارهایی مانند AHP وAHPDA سایر روش ها تجزیه و تحلیل می کنیم. 

در نهایت سند نهایی تنظیم می شود. روش دلفی مانند قیفی می ماند که دهانه ی بزرگ قیف اول کار است و با تصحیحاتی که انجام می شود به سرانجامی می رسد.

روایی و پایایی این روش به روایی و پایایی پرسشنامه هایی که تهیه می شوند وابسته اند. 

بیشتر مواقع در بررسی آینده آن را به شکل روندها می بینیم. به این معنی که فکر می کنیم همانطور که قدیم بوده آینده هم همین گونه خواهد بود. ذهن ما به شکل انطباقی عمل می کند. بنابراین زندگی را به صورت یک روند می بینیم. اما تکنولوژی تغییر مهمی ایجاد کرده است. بنابراین همیشه تحلیل روند می کرده اند. اما امروزه روندها خیلی قابل اتکا نیست. بنابراین آینده پژوهی وارد حوزه ی جدیدی می شود. برای جلوگیری از غفلت زدگی باید کلان روندها را در نظر داشت. علم و فناوری یکی از این کلان روندها است که به شدت بر همه ی عرصه ها تاثیر می گذارد و دنیای آینده را شکل می دهد. بنابراین می تواند بر ذهن رفتار و حتی عقاید ما اثر بگذارد بنابراین لازم است به نحو خوبی هدایت شود.

روش دلفی یک شیوه ی مشاوره است. این روش زمانی اجرا می شود که ما در علم خودمان به بن بست رسیده باشیم. یعنی از دیدگاه بقیه صاحب نظران استفاده می شود تا این بن بست رها شویم.

آیا ابزاری مستقل است؟ ابزارهای آینده پژوهی 11 روش است. یکی از روش ها درهم کردن روش ها است که ترکیبی از روش ها است. 

بکارگیری روش دلفی عمدتاً با هدف کشف ایده‌های خلاقانه و قابل اطمینان و یا تهیه اطلاعاتی مناسب به منظور تصمیم گیری است. روش دلفی فرایندی ساختار یافته برای جمع آوری و طبقه بندی دانش موجود در نزد گروهی از کارشناسان و خبرگان است که از طریق توزیع پرسشنامه‌هایی در بین این افراد و بازخور کنترل شده پاسخ‌ها و نظرات دریافتی صورت می‌گیرد (Adler and Ziglio, 1996).

روش دلفی بر اساس رویکرد تحقیق دیالکتیکی یعنی: تز (ایجاد عقیده یا نظر)، آنتی تز (نظر و عقیده مخالف) و نهایتاً سنتز (توافق و اجماع جدید) شکل گرفته است که سنتز خود تبدیل به تز جدیدی می‌شود.

به اعتقاد هلمر(Helmer 1997)، دلفی ابزار ارتباطی سودمندی بین گروهی از خبرگان است که فرموله کردن آراء اعضاء گروه را تسهیل می‌کند.

ویسما (Wissema 1982) با تاکید بر اهمیت روش دلفی، از آن به عنوان روشی برای «یک کاوش تک متغیره» برای پیش بینی آینده فناوری‌ها یاد می‌کند. او می افزاید که روش دلفی با این هدف طراحی شده که بتواند مباحثات میان خبرگان را امکان پذیر کند، بطوری که از ورود تأثیر رفتارهای متقابل اجتماعی که معمولاً در مباحثات گروهی اتفاق می افتد و منجر به مانعی در برابر شکل یافتن عقاید و نظرات می‌شود، جلوگیری نماید.

بالدوین (Baldwin 1975) معتقد است در شرایط عدم کفایت دانش علمی موجود در نزد تصمیم گیرندگان، آنان ناگزیر به اخذ تصمیم با اتکاء به ادراکات مستقیم خود و یا آراء خبرگان هستند.

اساس و پایه روش یا تکنیک دلفی بر این است که نظر متخصصان هر حوزه علمی در مورد پیش بینی آینده صائب‌ترین نظرست. بنابراین برخلاف روشهای تحقیق پیمایشی، اعتبار روش دلفی نه به تعداد شرکت کنندگان در تحقیق که به اعتبار علمی متخصصان شرکت کننده در پژوهش بستگی دارد. شرکت کنندگان در تحقیق دلفی از 5 تا 20 نفر را شامل می‌شوند. حداقل تعداد شرکت کنندگان بستگی به چگونگی طراحی روش تحقیق دارد.

در این روش هیات (پنل) هایی از متخصصان تشکیل می‌شود که تعامل بین اعضاء، توسط رییس یا ناظر هیات انجام می‌شود.

ارتباطات داخلی شرکت کنندگان بصورت ناشناس بوده و نظرات، پیش بینی‌ها و تمایلات به ارایه دهندگان آنها منتسب نمی‌شود. انتشار این اطلاعات بدون اعلام هویت ارائه دهندگان صورت می‌گیرد.

عناصر اصلی در روش‌های اولیه دلفی عبارت‌اند از:

ساختار سازی جریان اطلاعات

ارائه باز خورد به شرکت کنندگان

عدم افشای هویت شرکت کنندگان


علیرغم تفاوتهای قابل توجهی که در کاربرد تکنیک دلفی وجود دارد، معمولاً تحقیق دلفی با یک پرسشنامه که توسط یک تیم کوچک طراحی شده و به گروه بزرگ‌تری از متخصصان فرستاده می‌شود آغاز می‌شود. پرسشنامه‌ها به طریقی تنظیم می‌شوند که این امکان به وجود آید تا مخاطبین ضمن استنباط کردن و فهمیدن مساله مطرح شده، واکنش‌های فردی خود را بروز دهند. وقتی پرسشنامه‌ها برگشت، طیف پاسخها و دلایلی که متخصصان برای پاسخهایشان بیان کرده‌اند مورد بررسی قرار گرفته و خلاصه نویسی می‌شوند. در این مرحله مواردی که مرتبط با اهداف زمینه تحقیق نباشد حذف و از این طریق از مسایل منفی رایج در تعاملات داخل گروهی (مرتبط با حوزه روانشناسی اجتماعی) اجتناب می‌شود. پس از آن، گزارش خلاصه برای متخصصان فرستاده می‌شود. متخصصان اجازه دارند که پاسخهایشان را بر اساس نتایج تغییر دهند و این نتایج دور دوم مجدداً مورد ارزیابی محققان قرار می گیرد.

بدین طریق در طول زمان و با پیشرفت کار، دیدگاه‌های مخاطبین با موضوع مطروحه تطابق خواهد یافت. این فرایند ادامه می‌یابد تا اینکه اجماعی در مورد نظرات حاصل شود یا مشخص شود که متخصصان به توافق نرسیده اند.

مهم‌ترین نکته در روش دلفی، غلبه بر نکات منفی موجود در کمیته‌های متعارف است. طبق نظر فاولز(Fowles, 1978)، عدم افشای هویت، بازخوردکنترل شده و پاسخ‌های مبتنی بر آمار مهم‌ترین مشخصه‌های دلفی هستند.

دلفی یک روش آماری سفت و سخت برای پیش بینی آینده نیست. فقدان نمونه گیری، نامشخص بودن وقایع آینده و عدم فرایندهای واضح تعریف شده برای انجام دادن مطالعات دلفی، تنها چند مورد از مواردی هستند که دلفی را از روشهای علمی کنترل شده متمایز می‌کند. اما مطالعه دلفی مخصوصا برای مسائلی باارزش است که نیازی به تکنیکهای تحلیلی دقیق ندارند: مثلاً زمانی که داده‌ها ناکافی یا فاقد قطعیتند یا وقتی نمونه‌های واقعی موجود نیست و یا وقتی که جمع کردن افراد و بحث کردن در مورد مساله‌ای مشکل است. از آنجا که تکنیک دلفی بر ناشناس بودن، بازخوردهای کنترل شده و پاسخ گروهی آماری تکیه دارد و بنابراین از نفوذ افراد برجسته در گروهای بحث یا فشار گروه برای همنوایی اجتناب می‌کند، با استفاده از این تکنیک اجماعی معتبر از متخصصان می‌تواند بدست آید.

مراحل انجام روش دلفی [ویرایش]

فاول (Fawle 1978) مراحل زیر را پیشنهاد کرده است:

1.

1. تشکیل تیم اجرا و نظارت بر انجام دلفی

2. انتخاب یک یا چند هیات (پنل) جهت شرکت در فعالیت ها. اعضاء این هیات‌ها معمولاً متخصصان و خبرگان حوزه تحقیق هستند.

3. راه اندازی فعالیتهای تنظیم پرسشنامه برای دور اول

4. بررسی پرسشنامه از نظر نوشتاری (رفع ابهامات استنباطی و...)

5. ارسال اولین پرسشنامه به اعضاء هیات ها

6. تجزیه و تحلیل پاسخ‌های رسیده در دور اول

7. آماده کردن پرسشنامه دور دوم (با بازنگری‌های مورد نیاز)

8. ارسال پرسشنامه دور دوم برای اعضاء هیات ها

9. تجزیه و تحلیل پاسخ‌های رسیده در دور دوم (مراحل 7 الی 9 تاحصول پایداری در پاسخ‌های در یافتی ادامه می‌یابد)

10. آماده سازی گزارش توسط تیم تحلیلگر

مهم‌ترین نکته در این فرایند، درک هدف‌های بکارگیری روش دلفی از طرف شرکت کنندگان است. در صورت عدم درک صحیح، با پاسخ هایی نا مرتبط از سوی شرکت کنندگان مواجه خواهیم بود. پاسخ دهندگان باید از معلومات کافی در حوزه مربوطه برخوردار بوده و با ادبیات موضوعی مقوله مورد بحث آشنایی داشته باشند. ولی در عین حال شاید لزوماً به تخصص بسیار بسیار بالا در زمینه مورد نظر نیازی نباشد.

همانگونه که در بخش قبل گفته شد، حداقل تعداد اعضاء پنل‌ها برای حصول به نتیجه قابل اتکاء بستگی به طراحی تحقیق دارد. بنا بر نظر برکهوف (Berkhoff, 1975) در شرایط آرمانی حتی گروه‌های چهار نفره هم می‌توانند عملکرد مناسبی داشته باشند.

موارد استفاده روش دلفی [ویرایش]

پیش بینی یک موضوع تک بعدی مشخص در آینده

به وجود آوردن اجماع

جلوگیری از غلبه یافتن تفکر گروه گرایانه(Group Think) و سکوت گرایی اقلیت (Spiral of Silence)

ایجاد ایده‌های خلاقانه


فواید و نقاط قوت روش دلفی [ویرایش]

ایجاد سریع وفاق

عدم محدودیت جغرافیایی برای شرکت کنندگان

قابلیت پوشش دادن طیفی وسیع از کارشناسان

جلوگیری از غلبه تفکر گروه گرایانه (Group Think)

قدرت پیش بینی موضوعات تک بعدی پیچیده


خروجی‌های روش دلفی [ویرایش]

خروجی‌های روش دلفی چیزی جز یک نظریه نیست. این نظریه به همان اندازه از اعتبار برخوردار است که نظرات افراد شرکت کننده معتبر می‌باشد. دیدگاه‌ها و نظرات شرکت کنندگان بر اساس روابط آماری و نه بر اساس اراء اکثریت و اقلیت خلاصه می‌شود.


محدودیت‌های روش دلفی [ویرایش]

روش دلفی در معرض انتقاداتی نیز می‌باشد.بیشترین انتقادات از طرف ساکمن(Sackman 1974) صورت گرفته که طی آن این روش غیر علمی تلقی شده است و آرمسترانگ (Armstrong T 1978) نسبت به دقت این روش تردید دارد.

مارتینو (MartinoT 1978) و برخی دیگر، دغدغه‌های روش دلفی را بشرح زیر رده بندی کرده اند:

تنزل آینده: از نظر مخاطبین پرسشنامه ها، آینده (و گذشته) به اهمیت آنچه در حال می گذرد نمی‌باشند، بنابراین ممکن است تمایل به کم اهمیت دانستن وقایع آتی در آنان وجود داشته باشد.

انگیزه‌های ساده نگری: متخصصان تمایل دارند تا نسبت به وقایع آینده بصورتی مجرد و جدا از سایر تحولات بنگرند. تجسم تصویری جامع و در بر گیرنده (Holistic) از وقایع آینده که در آن تغییرات تأثیر همه جانبه‌ای دارند، کار ساده‌ای نیست. در این شرایط اهمیت ندادن به تأثیر متقابل رویداد هایی که در آینده می‌توانند به وقوع بپیوندند محتمل است. در این موارد تجزیه و تحلیل آثار متقابل (Cross Impact) می‌تواند مفید باشد.

تخصص‌های گمراه کننده: اصولاً ممکن است بعضی از صاحبان تخصص، پیش بینی کنندگانی قوی نباشند. یک کارشناس با تمایل به مراجعه به تخصص‌های شخصی، ممکن است پیش بینی‌های خود را در چارچوب قالب هایی خاص انجام دهد که شاید بهترین پیش بینی‌ها نباشند.

بی نظمی در اجرا: مسیرهای مختلفی (نظیردست کم گرفتن دشواری‌های رایج و ساده انگاری در بکار گیری این روش) وجود دارند که می‌توانند کار را به انحراف بکشانند و شرکت کنندگان را از بذل توجه کافی باز دارند.

انحراف قالب‌ها:قالب بندی پرسشنامه می‌تواندبرای برخی از شرکت کنندگان مناسب نباشد.

، دستکاری در نتایج: پاسخ‌ها می‌توانند با امید به اینکه در دور بعدی منجر به تمایل به سمتی خاص شوند، توسط مجریان دستکاری شوند.

عدم سازگاری با پدیده پارادایم شیفت

وابستگی میزان موفقیت این روش به سطح کیفی اعضاء و شرکت کنندگان

تحمیل پیش فرض‌ها و یانظرات شخصی نظارت کنندگان

در نظر نگرفتن نکات مورد اختلاف در پاسخ‌های دریافتی و عدم انجام بررسی کافی بر روی این موضوع

در چه شرایطی بکارگیری روش دلفی مناسب تر است؟ [ویرایش]

اگر استفاده از آراء «افرادی با بینش و تجربه زیاد» در مقایسه با «رویکردهای نظری و یا برون یابی روندها (Trend Extrapolations)» برای پیش بینی آینده از قدرت بیشتری برخوردار باشد

اگر موضوع، پیچیده باشد.

اگر کارشناسان و خبرگان شرکت کننده، از سابقه کافی برای ارنباط گیری موثر برخوردار نباشند.

اگر سوابق و تجربیات مورد نیاز تحقیق، طیف گسترده‌ای ازسوابق و تجربیات را در بر بگیرد.

اگر تبادل نظر از طریق برگزاری جلسات و گردهمایی‌ها ممکن نباشد.

اگر ناسازگاری میان افراد بسیار زیاد بوده و یا شرایط سیاسی مطلوبی وجود نداشته باشد.


به هر حال قبل از تصمیم گیری در مورد انتخاب روش دلفی باید به چند سوال پاسخ داده شود:

چه نوع فرایندارتباط گروهی برای بررسی مساله پیش رو مورد نظر است؟

حائزین تخصص در زمینه مورد تحقیق چه کسانی هستند؟

چه تکنیک‌های دیگری برای انجام مطالعه وجود دارند و نتایج مورد انتظار درصورت استفاده از ان تکنیک‌ها چیست؟


پس از پاسخگویی به سوالات فوق می‌توان در مورد بکار گیری روش دلفی تصمیم گیری کرد.


روش دلفی با ایمیل بین 30 خبره با دو بار طرح موضوع و نیز با تعیین تقریب مناسب در پایان نامه مورد استفاده قرار گرفته است و نتایج بسیار مناسبی حاصل شده است.