0

آموزش پیش دبستانی

ساختار آموزشی

آموزش پیش دبستانی جریان قانونمند و هدف‌ داری از آموزش است که کودکان گروه های سنی 0 تا 72 ماهگی را براساس خصوصیات و سطح پیشرفتشان با فراهم نمودن محیطی سرشار از انگیزه پوشش می‌‌دهد. در این جریان پیشرفت فیزیکی، عقلانی، روحی و اجتماعی کودکان به بهترین وجه در مسیر ارزش‌‌های فرهنگی جامعه هدایت می‌‌شود.مقطع پیش دبستانی، مرحله ای است که پیشرفت کودک بسیار سریع است. آموزش فراهم شده در این دوران بر روند پیشرفت کودک در سال‌‌های آتی تأثیر بسیار دارد.

تحقیقات درازمدت نشان می دهد که قسمت اعظم نگرش‌‌های مکسوبه دوران کودکی، شخصیت،دیدگاه‌‌ها، عادات، اعتقادات و سیستم ارزشی شخصی را در سال‌‌های بزرگ‌سالی وی شکل می‌‌دهد.

کودک که در ارتباط شدید روحی در مرحله بعد از تولد با اعضاء خانواده است، حدود سه سالگی برای بودن با دیگر هم‌سالان و بازی با آن‌‌‌ها احساس نیاز می‌‌کند.گروه‌‌های هم‌سال محیطی را برای کودک فراهم می‌‌کنند که در آن خود را بشناسد. کودک از طریق این محل‌‌های بازی می‌‌آموزد که پذیرفته شود، با دیگران شریک شود، از حقوق خود دفاع کند و به دیگران احترام بگذارد. بنابراین کودک از دنیای خود محور به مرحله احساس اجتماعی قدم می‌‌گذارد. در کشور ترکیه نیز این نوع از آموزش بعنوان یکی از شاخه های الحاقی نظام آموزشی عمومی مطرح می باشد.اکثر اینگونه مدارس بطور خصوصی اداره می شوند.هرچند که برخی به دولت وابسته هستند. عمده این مدارس در شهرهای بزرگ فعالیت داشته و نیازهای مادران شاغل را بر طرف می کنند.

0

پژوهشهای انجام شده در دنیا حاکی از آن است کودکانی که آموزشهای پیش دبستانی را می گذرانند نسبت به کودکانی که این آموزشها را ندیده اند، مستقل تر و منظم تر هستند و از ثبات عاطفی بیشتر و اضطراب کمتری برخوردارند. روحیه مشارکت و فعالیتهای گروهی واجتماعی در آنان تقویت شده و دارای ارتباطات قوی تر می باشند.

تاریخچه پیش دبستانی در ایران به چه سالی برمی گردد؟

کودکستان و دوره پیش دبستانی با قدمتی 80 ساله در ایران سابقه درخشان ایران در این عرصه را نشان می دهد. اولین کودکستان توسط مرحوم باغچه بان در تبریز دایر شد و در سال 1310 مجوز تأسیس کودکستان توسط وزارت معارف صادر شد، از این رو سال 1310 آغاز فصل جدیدی در تاریخ آموزش پیش دبستانی کشور به شمار می رود. اولین آیین نامه ویژه کودکستانها در مراکز پیش دبستانی در سال 1312 به تصویب شورای عالی فرهنگ رسید و کودکستان به شکل امروزی در سال 1334 با دستورالعملی مبنی بر تشکیل کودکستانهای دولتی از طرف آموزش و پرورش راه اندازی شد و در سال 1353، اصلاحاتی در آیین نامه کودکستانها به عمل آمده که بر طبق آن فقط ثبت نام کودکان 5 ساله در کلاسهای آمادگی با نظارت آموزش و پرورش مجاز شمرده شد و ثبت نام کودکان 3 تا 5 ساله در کودکستانهای خصوصی با نظارت سازمان بهزیستی انجام می گیرد.

دوره پیش دبستانی اکنون به چه صورت است؟

بر اساس دستورالعمل و مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش، دوره 2 ساله برای کودکان 4 تا 6 سال در اسفندماه 82 تصویب شده است.

دوره پیش دبستانی چگونه تعریف می شود؟

دوره پیش دبستانی یعنی آموزشهایی برای گروه 4 و 5 ساله که کودکان برای ورود به مدرسه و اجتماع فرا می گیرند. بچه ها قبل از دبستان می باید مهارتهای پایه را مثل تمرکز، طبقه بندی، آمادگی نوشتن، تقویت حواس مثل دیداری و شنیداری و گفتاری را بیاموزند و اگر در دوران پیش دبستانی اختلالات یادگیری و تلفظی در کودک مشاهده شود در همان دوران در رفع آن تلاش شود و یا برخی اختلالات یادگیری و سلامت آن را که مانع آموزش است شناسایی و در دوران تحصیل با همکاری معلمان برطرف شود.

واجدان شرایط حضور در این دوره چه کسانی هستند؟

تمام کودکان 4 تا 6 ساله ایرانی می توانند در کلاسهای پیش دبستانی شرکت کنند. امسال کودکان متولد 1/7/80 و قبل از آن که شرایط ثبت نام در دوره پیش دبستانی را دارند، می توانند در پیش دبستانی دولتی و غیردولتی ثبت نام نمایند، که از اول تیرماه ثبت نام دوره پیش دبستانی آغاز شده است.

آیا برای ورود به این دوره سنجش هم دارید؟

خیر، سنجش برای کودکانی است که می خواهند وارد مدرسه شوند. این کودکان سنجش سلامت، شنوایی، بینایی و اخیراً هم سنجش رفتاری در مشهد و برخی از شهرستانها را پشت سر می گذارند، و شناسنامه سلامت می گیرند.

چه نوع مراکزی اقدام به ثبت نام این کودکان می کنند؟

برای کودکان هم مراکز دولتی و هم خصوصی وجود دارد. مراکز دولتی در کنار مدارس ابتدایی مراکز پیش دبستانی دارند و مراکز فرهنگیان و مهدکودکهای غیردولتی نیز به صورت مجزا کودکان را پذیرش می کنند. مراکز پیش دبستانی ضمیمه (در مدارس ابتدایی دولتی و غیرانتفاعی) فقط مجاز به ثبت نام کودکان 5 ساله می باشند. البته همه امکانات تفریحی و بازی برای کودکان فراهم می شود

در مراکز فرهنگیان و مهدهای خصوصی در هر سنی کودکان را ثبت نام می کنند، مهدهای خصوصی باید برای ثبت نام کودکان 5 ساله از آموزش و پرورش مجوز بگیرند که تاکنون این امر بدون مجوز آموزش و پرورش انجام شده است.

محتوای آموزشی در دوره پیش دبستانی چیست؟

آموزش و پرورش معتقد است که کودکان قبل از ورود به دبستان باید فرصت یادگیری مهارتهای پایه را داشته باشند به همین دلیل در مدت سال تحصیلی به کودکان آموزشهای خاص و در حد سن آنان آموخته می شود.

در این دوره از طریق فعالیتهای جذاب و با نشاط و مورد علاقه کودک از قبیل نقاشی، کاردستی، شعر، قصه، نمایش خلاق، گردش علمی، بازی و آزمایشهای ساده به صورت غیرمستقیم آموزش داده می شود. البته آموزشها در حدی است که با کلاس اول ابتدایی تداخل پیدا نکند و برای یادگیری بهتر این دوره هم از لوازم سخت افزاری و هم نرم افزاری استفاده می شود و یکی از وسایل مهم در این دوره، کتاب کار کودک است.

کتاب کار کودک چیست و شامل چه مواردی است؟

در سال 79 کتاب کار کودک در همه استانها منتشر شد. هر استان کمیته ای برای تهیه این کتاب که به فعالیتهای یاددهی و یادگیری کودکان می پردازد، دارد که وظیفه آن برنامه ریزی درسی پیش دبستانی و تولید مواد و محتوای آموزش وآموزش مهارتهاست. بر اساس چارچوبهای تعیین شده از طرف وزارت آموزش و پرورش این کتاب دارای واحدهای کار، بهداشت، مهارتهای پایه، مفاهیم علوم، ریاضی. رفتارهای اجتماعی در قالبهای مورد علاقه کودک که بیشتر بازی و شعر و قصه و... است عرضه می شود.

دوره پیش دبستانی با کلاس اول ابتدایی تداخل پیدا نخواهد کرد؟

خیر، در این دوره مباحث آموزشی مخصوصی عرضه می شود و فقط کودکان پایه های آموزشی را می آموزند. در این دوره کودکان فقط مقدمات خواندن و نوشتن مانند تصویرخوانی- تقویت مهارتهای زبانی و... را فرا می گیرند، همچنین کودکان برای نوشتن، نحوه قلم دست گرفتن و کشیدن خطوط آماده می شوند یا برای درس ریاضی فقط شمارش و... را آموزش می بینند ولی نمادهای عددی در کلاس اول آموخته می شود. در این دوره کودک را توانمند می کنند تا در کلاس اول ابتدایی پیشرفت بهتری داشته باشد.

مربی دوره پیش دبستانی باید دارای چه شرایطی باشد؟

مربی در این دوره نقش هدایت کننده و راهنما را در انجام فعالیتهای آموزشی برعهده دارد.

هر کلاس پیش دبستانی علاوه بر یک مربی باید دارای کمک مربی آگاه و آشنا به اصول آموزشی باشد.

مربیان باید ویژگیهای عمومی مثل سلامت جسمی و روانی (که توسط مراکز بهداشتی معتبر کارت سلامت برای آنان صادر می شود) و همچنین نظم و آراستگی ظاهر داشته باشند و از نظر تخصصی باید مدارک معتبر مرتبط مانند لیسانس علوم تربیتی یا آموزش ابتدایی داشته باشند.

البته شرط علاقه به تدریس نیز لازمه کار با کودک است. در مراکز ضمیمه دولتی از معلمان رسمی استفاده می شود و در مراکز غیردولتی مربیان را مدیران با رعایت ضوابط و شرایط گزینش، انتخاب می نمایند.

مراکزی که پیش دبستانی دارند، باید چه تجهیزاتی داشته باشند؟

هر مرکز می باید حداقل امکانات را داشته باشد که مهمترین آنها فضاها و کلاس مناسب و میز و صندلی مخصوص بچه ها و وسایل بازی حیاطی کودکان است که البته باید شرایط بهداشتی و ایمنی آنان نیز رعایت شود. وجود برخی وسایل آموزشی و کمک آموزشی مثل نوارهای صوتی و تصویری و وسایل پخش آنها و بسته های آموزشی

(کارتها- لوح ها- کتابها و...) نیز در این مراکز لازم است و البته باید مسایل ایمنی و بهداشتی برای کودکان لحاظ شود و امکانات و سرویسهای بهداشتی نیز باید مدنظر باشد.

آیا استفاده از این آموزشها برای همه شهرها و روستاها امکان پذیر است؟

بله، بیشتر مدارس دولتی در شهرها کلاس آمادگی ضمیمه دارند وکودکان 5 ساله در همه شهرها می توانند در مراکز دولتی ثبت نام کنند همچنین کودکان4 ساله نیز در مراکز فرهنگیان یا مهدهای خصوصی می توانند حضور پیدا کنند و از 2 سال گذشته نیز با اجرای طرح آمادگی ویژه روستایی کودکان 5 ساله روستایی زیر پوشش این طرح قرار گرفته اند برخی از شهرستانها یا روستاها که امکان تشکیل کلاس یک ساله را ندارند و تعداد کودکان کم است یا امکان تشکیل کلاس نیست از ساعتهای تعطیلی مدارس روستایی استفاده شده و در روزهای پنج شنبه و یا ساعت میان روز به کودکان تعلیم می دهند.

شهریه دوره پیش دبستانی بر چه مبنایی محاسبه می شود؟

شهریه دوره پیش دبستانی، بر اساس سقف اعلام شده توسط سازمان آموزش و پرورش استانها تعیین می شود. البته چارچوب کلی آن توسط وزارت آموزش و پرورش مشخص شده است. مراکز پیش دبستانی انواع مختلفی دارد از جمله ضمیمه مدارس دولتی، فرهنگیان و غیردولتی که با توجه به امکانات، نیروی انسانی، منطقه ها از نظر محروم و برخوردار شهریه تعیین می شود. حداقل شهریه بر اساس دستورالعمل برای پیش دبستانی ضمیمه دولتی ماهیانه 500/2 تومان به عنوان رقم پایه است که با توجه به شرایط متغیر خواهد بود و می تواند تا 50 درصد افزایش یابد.

در مراکز غیردولتی شهریه بر اساس 80 درصد مبلغ دوره ابتدایی محاسبه و اخذ می شود. که هر ساله تغییراتی ایجاد می شود.

چرا پیش دبستانی های غیردولتی هزینه بیشتری دریافت می کنند؟

به دلیل امکانات و تجهیزات و هزینه های مربی است که باید به صورت شخصی و از طرف مؤسس پرداخت شود. در پیش دبستانی ضمیمه دولتی از معلمان رسمی استفاده می شود ولی درمراکز خصوصی مربی آزاد به کار گرفته می شود.

ضوابط به کارگیری در مهدکودکهای خصوصی چیست؟

آنها طبق ملاکها و ضوابط تعیین شده مربی را انتخاب می کنند، البته درحال حاضر شورای نظارت بر مدارس غیردولتی نظارت بر استخدام مربیان را نیز انجام می دهد.

همه مراکز به صورت استانداردهای آموزشی تدریس می کنند؟

خیر، برخی مراکز با تبلیغات بی اساس مثل کلاسهای زبان انگلیسی و... برای خردسالان سعی در جذب خانواده ها می کنند. این کلاسها نه تنها به آموزش آنان کمکی نخواهد کرد، بلکه در یادگیری کودکان نیز اختلال ایجاد می کند. برخی آموزشهای غیراصولی در سنین پایین به کودک لطمه خواهد زد و کودک را در دوران ابتدایی دچار سردرگمی خواهد کرد و اولیای کودکان باید در نظر داشته باشند هر نوع آموزش در سنین خاص آن باید فرا گرفته شود.

با توجه به اهمیت فراوان دوره پیش دبستانی برای کودکان چرا این دوره هنوز اجباری نشده است؟

به نظر ما حضور کودکان در این دوره ها و آموزش این افراد الزامی است و ضرورت دارد که کودک قبل از ورود به دبستان، آمادگی لازم را برای ورود به دوره ابتدایی پیدا کند. و این امر فقط از طریق آموزش حاصل می شود که می باید به آن توجه شود البته این امر زیر نظر مربیان متخصص انجام می شود ولی از نظر آموزش و پرورش هنوز مصوبه ای مبنی بر اجباری شدن این دوره صادر نشده است که در صورت اجباری شدن، باید مراحل قانونی طی شود. (البته آموزش و پرورش تدابیری را بر آموزش قبل از دبستان به صورت اجباری اندیشیده است.)

چه طرحی برای آینده در نظر گرفته شده است؟

اکنون طرحی در آموزش و پرورش در دست بررسی است که کودکان در سن 5/5 سالگی وارد دبستان شوند. در این نظام آموزشی، بخشی از آموزشهای پیش دبستانی در داخل دبستان و سال اول خواهد بود. در این صورت کودک قبل از ورود به پایه ابتدایی فرصت یادگیری مهارتهای پایه را خواهد داشت.

این طرح هنوز در حد بررسی است زیرا این کار حجم بالایی از امکانات و شرایط انسانی و اعتباری را می طلبد و چون این امر تغییر در نظام آموزشی محسوب می شود باید با یک طرح مدرن و کامل به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد و سپس به صورت اجباری در سراسر کشور اجرا شود. سخن آخر اینکه تا زمانی که طرح به تصویب برسد و شامل همه کودکان ایرانی شود بهتر است که برای همه کودکان 5 ساله ایرانی در راستای تقویت اصول یادگیری و روابط انسانی و اجتماعی و پی بردن به عوامل کندی یادگیری در برخی کودکان چه از نظر جسمی و یا روحی حضور در این دوره ها الزامی باشد.

والدین با فرستادن فرزندان خود به دوره پیش دبستانی از مشکلاتی که برای دانش آموزان در بدو ورود به مدرسه پیش می آید و به آسیبهایی در آینده منجر می شود جلوگیری کنند.

0

یکی از شیرین ترین مراحل کودکی فرزندان ما، زمانی است که اولین کلمات را برزبان می آورند و با شروع دومین سال زندگی کودک، بسیاری از والدین ابراز نگرانی می کنند که آیا پیشرفت سخن گفتن فرزندشان طبیعی است یا خیر؟

مادر مهرنوش ٢ ساله دراین باره می گوید: دخترم خیلی دیرتر از بچه های هم سن و سال خود شروع به حرف زدن کرد و اکنون نیز در جمله سازی مشکل دارد.

مادر کیارش ٣ ساله عنوان می کند: گاهی فرزندم آن قدر گفتن یک جمله را طولانی می کند و مدام به دنبال کلمات مختلف می گردد که حوصله اطرافیان سر می آید و جمله او را تکمیل می کنند.

مادر سوگل 4 ساله که به شیرینی شعر می خواند و جملات را به خوبی و کامل ادا می کند، عقیده دارد: والدین در پیشرفت زبانی کودکان خود نقش کلیدی دارند و واضح و رسا ادا شدن کلمات توسط پدر و مادر و ایجاد فرصت های مناسب برای وسیع تر کردن دامنه لغات کودک، باعث زود و کامل صحبت کردن او می شود.

یک روان شناس تربیتی در این باره می گوید: به طور طبیعی، سن شروع سخن گفتن کودکان بسیار متفاوت است؛ تعدادی از بچه های ١٢ ماهه، چند کلمه ساده را ادا می کنند اما کودکانی هم هستند که تا سن ١5 تا ١٨ ماهگی نمی توانند صحبت کنند.

دکتر محبوبه مفتاحی عنوان می کند: حدود ٧٠ درصد کودکان هنگامی که به سن ٢ سالگی می رسند، می توانند 5٠ تا ٢5٠ کلمه را برزبان بیاورند، همچنین می توانند کلمات را کنار هم قرار دهند و جملات ٢ یا ٣ کلمه ای بسازند.

وی اضافه می کند: حدود ١٠ تا ١٢ درصد از این کودکان نیز از لحاظ گفتاری از دیگران عقب تر هستند و جزو کودکانی به حساب می آیند که دیرتر زبان باز می کنند.

وی تصریح می کند: دیر به حرف آمدن کودکان، خطر به حساب نمی آید ولی اگر کودکی در سن یک سالگی به بعد و حدود ١٨ ماهگی، در فهمیدن گفتار اطرافیان و درک آن ها مشکل دارد، باید با دکتر مشورت کرد.

وی خاطرنشان می کند: بر طبق تحقیقات، پیشرفت زبان و افزایش دایره لغات کودک با تعداد کلماتی که می شنود و مقدار کمکی که از دیگران می گیرد و به صورت تشویق و صحبت کردن زیاد با کودک نمود پیدا می کند، رابطه مستقیم دارد.مفتاحی عقیده دارد: باید با کودک رسا و بلند صحبت کرد و زمانی که کودک شما کاری انجام می دهد، از لباس پوشیدن گرفته تا خوابیدن، فرصت خوبی برای استفاده از کلمات است.

وی می گوید: بازگویی یک داستان کوتاه و شاد و شعرخوانی از روی کتاب های مصور، لغات جدیدی را در ذهن کودک می سازد و نشان می دهد که هر چیزی، اسمی دارد و در یادگیری کلمات نیز به کودک کمک می کند.

وی عنوان می کند: زمانی که کودک به طور اتفاقی کلمه ای را بر زبان می آورد، او را تشویق و آن لغت را در یک جمله کوتاه تکرار کنید زیرا این کار نه تنها دامنه لغات او را افزایش می دهد بلکه به کودک می آموزد که کلمات را می توان با هم ترکیب کرد.

مفتاحی تصریح می کند: کودک از سن ١٢ تا ١5 ماهگی، بازگویی اسم های ساده را یاد می گیرد و در سن ١5 تا ١٩ ماهگی افعالی مثل دویدن، خوردن و نشستن یا صفاتی مانند بنفش، کوچک و سرد به دایره لغات او افزوده می شود.

وی تاکید می کند: والدین نباید قبل از این که کودک درخواستی بکند، به نیازش پاسخ دهند به طور مثال اگر کودکی همیشه پس از بیدار شدن آب می خواهد، اجازه دهید تا او درخواست کند و بعد به آرامی جمله اش را تکرار وتکمیل کنید و به او آب بدهید.

وی می گوید: باید به کودک اجازه داده شود تا در هر فرصتی از مهارت های زبانی خود استفاده کند به ویژه قرار گرفتن در جمع هم سن و سال ها به او کمک می کند تا صحبت کردن بچه های دیگر را ببیند و برای حرف زدن با دیگران تشویق شود.

این روان شناس تربیتی عنوان می کند: بنا به نظر برخی از کارشناسان گفتاری، استفاده از شیشه و پستانک احتمال نوک زبانی حرف زدن بچه ها و تلفظ ناجور بعضی از حروف را به دنبال دارد و نباید غیر از موارد ضروری، کودک را به مکیدن طولانی شیشه شیر و پستانک ترغیب کرد.

وی خاطرنشان می کند: والدین باید صبور و با حوصله باشند و زمانی که کودکان به دنبال کلماتی هستند تا منظور خود را بیان کنند، به آن ها فرصت بدهند و زود خسته نشوند.

وی می افزاید: زمان دادن به کودک برای تکمیل جملات، به او کمک می کند تا در دفعات بعدی، با آرامش واعتماد به نفس بیشتری صحبت کند در حالی که تعجیل و هول کردن کودک، امکان ادای صحیح کلمات را از او می گیرد.

وی می گوید: پریدن بین حرف کودکان برای تکمیل جملات آن ها نیز نادرست است و باید به آن ها فرصت داده شود تا ذهن و کلام خود را با هم هماهنگ کنند و مهارت خوب صحبت کردن را بیاموزند.

مفتاحی عقیده داد: حتی کودکانی که به طور ذاتی آرام و ساکت هستند نیز در محدوده سنی ١٣ تا ١٨ ماهگی، اولین کلمه خود را ادا خواهند کرد و باور کردن توانایی های کودکان و تشویق وترغیب آن ها در آموختن هر مهارتی به ویژه زبان آموزی، راهکاری ساده برای تقویت و پیشرفت کودکان است.

0

شیوه های پیش از تکلم:

کودک پیش از تکلم از سه شیوه برای فهماندن غرض و منظور خود استفاده می کند. این شیوه ها عبارتند از: گریه و فریاد، ادای صداهای نامشخص و اشارات.(مهمترین قسمت همان شیوه دوم است زیرا پس از چندی بصورت صداهای مشخص و بامعنا یعنی لغات در می آید.)

1- گریه و فریاد:

در روزهای نخست زندگی بیشتر صداهایی که از کودک شنیده می شود به صورت گریه و فریاد است. در طی هفته اول گریه در فواصل نامنظمی ظاهرمی شود. نوزاد بدون هیچ گونه علت ظاهری گریه می کند. اما یک مرتبه گریه یا خود به خود و یا در نتیجه توجه مادر قطع می شود.

2- صدهای غیر مشخص:

در ماههای اول زندگی علاوه بر گریه صداهای نامشخص دیگری شنیده می شود این صداها را نیاموخته است بلکه بخودی خود آنها را ظاهر می سازد و چه خوبست بدانیم که این صداها عمومیت دارند و در تمام اقوام و ملل و نژادها دیده می شوند بطوریکه حتی کودکان کر نیز اینگونه صداها را نشان می دهند. کودک اغلب هنگامی که تنهاست و افراد دیگری نیست که او را مشغول کنند به ایجاد این صداها می پردازند. شنیدن صدای کودک برای خود او لذت بخش است و به همین سبب است که اغلب با شنیدن صدای خود تبسم می کند و گاهی نیز می خندد. کودکان ناشنوا نیز در ابتدا مانند کودکان سالم این گونه صداها را ایجاد می کنند ولی چون صدای خود را نمی شنوند تا از آن لذت ببرند پس از چندی دست از ایجاد صدا بر می دارند.

3- اشاره:

در ابتدا کودک به موازات اشاره، صداهایی نیز ایجاد می کند و می خواهد با کمک این دو منظور خود را برای دیگران آشکار سازد ولی رفته رفته پی می برد که تنها با اشاره نیز می توان منظور خود را آشکار ساخت ولی اگر اشاره وی فهمیده نشود او از گریه برای فهماندن غرض خود کمک می گیرد. اما در مورد زمان سخن گویی باید بگوییم که بسیاری از کودکان طبیعتاً بین 12 و 18 ماهگی برای تکلم آماده می شوند و چنانچه کودک در این دوره آمادگی زبان باز نکند ممکن است از نظر عاطفی برای وی اختلالاتی دست دهد زیرا نمی تواند خواسته ها و احساسات خود را بیان کند. و در آموزش زبان سن 1- 3 سالگی بسیار مهم است از آن بابت که این سن دوره تقلید از بزرگسالان است و آنچه را که آنها بگویند او ادایش را در می آورد. از آنجا که مادر بیش از افراد دیگر با کودک در ارتباط است. بنابراین نقش مادر در آموزش زبان به کودک را نباید نادیده گرفت.

مادر در آموزش زبان باید نکاتی را مورد نظر داشته باشد که اهم آنها عبارتند از:

1- بیان کلمات از ساده به مشکل باشد، از کلمات یک هجایی شروع کند تا بتدریج بتوان کلمات چند هجایی را به او آموخت.

2- با کودک با زبان ساده و قابل فهم حرف بزند نه با زبان علمی غلیظ. البته این امر مانع آن نیست که مادر درست و صحیح حرف بزند.

3- از کلماتی استفاده کند که بیشتر مورد نیاز کودکند.

4- بیان عبارات سریع نباشد که انتقالش به ذهن کودک با دشواری هایی همراه است.

5- عبارات طولانی به کار نبرد.

6- در حین صحبت اگر کودک دچار خطائی شد با فرمی آن را اصلاح کند.و کودک را تنبیه و تمسخر نکند.

7- اصلاح تلفظ باید از زمانی شروع شود که کودک صداهای حروف را از هم تشخیص می دهد.

8- هرگز کلمه ای را به حساب این که از آن خوشش می آید غلط تلفظ نکنیم.

9- در آموزش یک اسم نام اصلی و صحیح را بکار ببریم به عنوان مثال کلمه گوسفند را برای گوسفند به کار ببریم نه کلمه بع بعی را.

اما مادران برای آموزش زبان از چه روشهایی می توانند استفاده کنند:

1- بازی با حروف و در آوردن صدای آن از طریق بازی و یا بیان داستان.

2- آموزش شعر، سروده های ساده که الفاظ را قالبی به کودک منتقل می کند در این امر آثار مفیدی دارند.

3- در آموزش زبان کودک را باید تشویق کرد و هرگز نباید گذاشت که احساس عدم لیاقت کند.

4- خودداری از عیب جوئیهای خشن، تنبیه، تمسخر در صورت اشتباهات تلفظی ودستوری.

5- ایجاد انگیزه برای صحبت کردن کودک از طریق بی توجهی به شیوه های دیگر تفهیم و تفهم از جمله گریه و فریاد و یا اشاره.

منبع:

http://hamdardi.com

0

آیا می‌دانید که در کشورهای پیشرفته 70% کودکان، زیر پوشش مراکز پیش‌دبستانی قرار دارند و در کشور ما این رقم تنها 8% است. دلیل استقبال کشورهای توسعه یافته از مراکز پیش‌دبستانی این است که امروزه روانشناسان و متخصصان علوم تربیتی معتقدند که شخصیت اصلی انسان، در چهار سال اول زندگی شکل می‌گیرد و در این سنین، کودک باید تحت تعلیم و تربیتی عمیق و همه‌جانبه قرار گیرد تا به رشد کامل جسمی، روحی و عاطفی دست یابد.در این میان، مراکز پیش‌دبستانی می‌توانند با ایجاد امکانات آموزشی،‌ پرورشی، اجتماعی و رفاهی، شرایط لازم را برای رشد همه جانبه کودکان فراهم سازند. این مراکز،‌ اولین محیط اجتماعی و در واقع پلی بین خانه و اجتماع بزرگی است که کودک به آن تعلق دارد. در این مراکز، آگاهی‌های اجتماعی کودک رشد یافته و با استفاده از روش‌های غیرمستقیم آموزشی، فرصتی برای یادگیری وسیعتر، غنی‌تر و همه جانبه‌تر پیدا می‌کند. این نوع آموزش با روحیه جست و جوگر، فعال و کنجکاو کودک سازگارتر است و او را به یادگیری و اکتشاف برمی‌انگیزد.بنابراین درکنار خانواده‌ها و هم پای تربیت آنها، لازم است که مراکز آموزش پیش از دبستان در زمینه تکامل همه جانبه کودک نقش داشته باشند.اهمیت این مراکز زمانی آشکارتر می‌شود که بدانیم در بسیاری از مواقع، خانواده وظیفه خود را به دلیل آشنا نبودن با مسائل تربیتی، فقر فرهنگی، کم سوادی یا بی‌سوادی، مشکلات اقتصادی، دور بودن والدین ازمحیط خانه به علت کار و تأمین زندگی، از هم گسیختگی خانوادگی و مواردِ بی شمار دیگر، بخوبی ایفا نمی‌کند. اینجاست که مراکز پیش‌دبستانی باید کمبودهای آموزشی، تربیتی، جسمی و عاطفی کودکان را جبران نمایند.رشته رشد و پرورش کودکان پیش‌دبستانی با توجه به همین ضرورت و نیاز به داشتن مربیانی مجرب و توانمند، در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی دایر شده است. این رشته در مقطع کارشناسی دو گرایش "کودکان عادی" و "کودکان با نیازهای ویژه" دارد.

گرایش کودکان عادی:

چگونه باید برای کودکان داستان گفت، به آنها شعر آموخت و با آنها بازی کرد؟ زبان‌آموزی و آموزش مفاهیم ریاضی چگونه باید باشد؟ اصول اجتماعی، مذهبی و اخلاقی را چگونه باید به آنها یاد داد تا کودک رشد کامل و همه‌جانبه‌ای داشته باشد؟هر بازی، سرگرمی و آموزشی در این مراکز می‌تواند نقش مؤثری بر جسم و روان کودک داشته باشد.برای مثال، کارهای هنری در مراکز قبل از دبستان، سبب تکامل ادراک، حافظه، تخیلات، خلاقیت و نیروی عضلانی کودک می‌شود و برای وی امکان کنترل اعمال او را فراهم می‌سازد. در مراکز قبل از دبستان، کودک با دیدن نمایش‌های عروسکی و عادت به بازی با دوستان در نقش بزرگسالان و بیان قصه با نقاشی و معرفی شخصیت‌های واقعی یا غیرواقعی، امکان می‌یابد تا وارد دنیای بزرگسالان شود و به اصطلاح پایش روی زمین قرار گیرد. همچنین نقاشی‌هایی که کودک در مهد کودک می‌کشد، در تشکیل شخصیت و روان او اهمیت بسزایی دارد و نه تنها برای او امکان شناسایی محیط و شرکت خود را در آن فراهم می‌کند، بلکه به او امکان می‌دهد تا مسائلی را که به صورت نامنظم ازهمه طرف برای او مطرح است، به شکل صورت‌بندی شده منظم کند.البته برای رسیدن به اهداف یاد شده، نیاز به مربیان متخصصی است که از ویژگی‌ها و نیازهای کودکان اطلاع داشته باشند. هدف رشته رشد و پرورش کودکان پیش‌دبستانی گرایش کودکان عادی، تربیت همین دسته از مربیان است؛ افرادی که در مراکز پیش‌دبستانی وابسته به سازمان بهزیستی، وظیفه آموزش و تربیت کودکان را بر عهده دارند. گفتنی است که این گرایش نقاط اشتراکی با رشته علوم تربیتی گرایش آموزش کودکان دبستانی و پیش‌دبستانی دارد؛ با این تفاوت که رشته علوم تربیتی در دو حیطه کودکان دبستانی و پیش‌دبستانی فعالیت می‌کند و مربیان مورد نیاز آموزش و پرورش را در این دو حیطه تربیت می‌نماید، اما رشته رشد و پرورش کودکان پیش‌دبستانی گرایش کودکان عادی، زیرنظر سازمان بهزیستی کشور است و تنها مربیان دوره پیش‌دبستانی را تربیت می‌کند.

گرایش کودکان با نیازهای ویژه:

اطلاع از ناتوانی‌ها، توانایی‌ها و قابلیت‌های کودکان در سنین پیش از دبستان، به طور چشمگیری در موفقیت‌های بعدی و پیشگیری از اختلالات مؤثر است.از همین‌رو، در این دوران یکی از مهمترین خدماتی که مربی می‌تواند انجام دهد، تشخیص کودکان تحت مراقبت خود، از نظر رفتارهای فیزیکی و ذهنی است؛ زیرا یک مربی در زمانی طولانی و در موقعیت‌های بسیار طبیعی کودکان را مشاهده می‌کند و چنانچه تفاوتی جدی و زیربنایی درکودک وجود داشته باشد، می‌تواند این اختلالات را در بسیاری از زمینه‌ها، پیش از اینکه جدی‌تر شوند، تشخیص دهد و زمینه را برای کمک‌های لازم متخصصان به نحو معتبر فراهم آورد.زمانی می‌توان به اهمیت این مسأله پی برد که دانست، هر چه ناتوانی‌‌های کودکان زودتر شناخته شود، زودتر تصحیح می‌شود و حتی تشکیل الگوها و عادت‌های نامطلوب و واکنش‌های عاطفی کاهش می‌یابد.برای مثال، اگر در دوره پیش از دبستان، کودکانی که دچار تنبلی چشم، ناشنوایی یا کم‌شنوایی و اختلال ذهنی هستند،‌ شناخته شوند، در بهبود جسمی، ذهنی و روحی آنها بسیار تأثیر خواهد داشت و والدین نیز دچار تنش و آسیب اجتماعی و عاطفی کمتری می‌شوند.هدف گرایش رشد و پرورش کودکان با نیازهای ویژه، تربیت متخصصانی است که بتوانند در این زمینه فعالیت کنند و نیازهای جامعه ما را برطرف سازند.

توانایی‌های لازم:

کودک مثل آینه درخشانی است که هر چه ببیند، فوراً می‌گیرد و منعکس می‌کند. او مثل صفحه سپیدی است که هر آنچه بر آن بنویسی، درخود نگاه می‌دارد و چون خمیر یا مومی است که در دستان مربی به هر گونه‌ای ساخته می‌شود. در واقع آنچه در کودکی به خردسال آموخته می‌شود، درست مثل نقشی که بر سنگی کنده شود، اثرش همیشه باقی می‌ماند. از همین‌رو، مربی کودکان پیش‌دبستانی بودن، از سخت‌ترین کارها است؛ زیرا رفتار، طرز صحبت و بیان، نگاه، پوشش، راه رفتن و در کل همه کارهای مربی، در کودک نقش جاودانه می‌بندد و کوچکترین لغزش مربی، بر گروهی از کودکان اثر منفی می‌گذارد. از سوی دیگر، مربی کودکان بودن، از بهترین کارها است؛ چرا که وی با شخصیت و روح انسان‌هایی پراحساس و پر از شور معصومانه سر و کار دارد و پایه جامعه را می‌سازد. به همین دلیل، دانشجوی این رشته باید فردی پاک، صادق، سالم و پر انرژی و عاشق کودکان و آشنا با روانشناسی کودک باشد. همچنین لازم است که وی فردی خلّاق و سازنده باشد تا بتواند شیطنت و کنجکاوی کودکان را به بهترین راه سوق دهد و از شجاعت و جسارت کودک برای یادگیری، کشف دنیای پیرامون و پرورش هوش و استعداد وی بهره بگیرد.برای مثال، اسباب بازی که دردیدگاه اکثر مردم وسیله‌ای برای گذراندن اوقات فراغت کودک است، می‌تواند انعکاسی از ابزار شغل و حرفه‌ فردای کودک باشد؛ نحوه استفاده از آن، حرفه‌ای را به او آموزش می‌دهد، نوع، شکل و رنگ آن، او را با دنیایی از علم فیزیک آشنا می‌نماید، روش کار با آن می‌تواند دری از دنیای عجایب را بر روی کودک بگشاید و در کل این وسیله می‌تواند به او توجه و دقت در مسائل را بیاموزد.در این میان، یک مربی باید فکری سازنده داشته باشد تا با این وسایل، هم شوق و رغبت کودک را جلب کند و هم وسیله بازی، خصوصیت آموزشی وپرورشی را در خود داشته باشد و فرهنگی درست و صحیح را نیز به کودک انتقال دهد.

موقعیت‌های شغلی در ایران:

درحال حاضر 36 هزار مربی، بدون تحصیلات دانشگاهی و تخصص لازم، در مهد کودک‌های کشور فعالیت می‌کنند. این به معنای آن است که فرصت های شغلی بسیاری برای فارغ‌التحصیل این رشته وجود دارد؛ زیرا بی‌شک هر مرکز پیش‌دبستانی مایل است که از مربیان مجرّب و متخصص برخوردار باشد؛ کارشناسانی که می‌توانند سطح کیفی مرکز رادر حد قابل توجهی افزایش دهند.در ضمن فارغ‌التحصیل این رشته می‌تواند به عنوان کارشناس تهیه مواد و وسایل آموزشی و کمک آموزشی، در مراکز پیش‌دبستانی و نیز به عنوان کارشناس آموزش و برنامه‌ریزی در سازمان بهزیستی کشور، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و مراکز کودکان استثنایی فعالیت نماید.

درس‌های این رشته در طول تحصیل:

دروس مشترک در هر دو گرایش کودکان عادی و کودکان با نیازهای ویژه:

اصول و مبانی آموزش و پرورش، آموزش و پرورش تطبیقی، روانشناسی عمومی، روش‌ها و فنون تدریس، روانشناسی رشد، آسیب‌شناسی روانی کودک، کمک‌های اولیه، روانشناسی تربیتی، بهداشت روانی و مسائل خانواده، مقدمات برنامه ریزی آموزشی و درسی، آموزش و پرورش کودکان استثنایی، عوامل اجتماعی در رشد و پویایی گروهی، روش‌های مصاحبه، مقدمات تکنولوژی آموزشی، روش‌های آماری در علوم تربیتی، سنجش و اندازه‌گیری در علوم تربیتی، بهداشت و تغذیه مادر کودک، بیماری‌های کودکان، اختلالات رفتاری و روش‌های تغییر و اصلاح رفتار کودکان، روانشناسی بازی، مدیریت مراکز پیش‌دبستانی، آشنایی با مفاهیم ریاضیات و علوم پیش‌دبستانی، آموزش مهارت‌های اجتماعی و اخلاق به کودکان، آموزش هنر به کودکان، کاردستی و مهارت‌های فنی، کارورزی، مشاوره کودک، قصه‌گویی و نمایش خلاق، برنامه‌ریزی در دوره پیش‌دبستان، مسائل ژنتیک، جامعه‌شناسی عمومی، حقوق کودک، مقدمات روش تحقیق در علوم تربیتی، مقدمات تکنولوژی آموزشی، روش‌های آماری در علوم تربیتی، سنجش و اندازه‌گیری در علوم تربیتی، آشنایی با کامپیوتر، ارتباط و آموزش خانواده، آموزش و پرورش پیش‌دبستانی.

دروس تخصصی گرایش کودکان عادی:

رشد و پرورش زبان و مهارت‌های کلامی، حرکات ورزشی و سرودهای خاص کودکان، ادبیات کودکان، کارورزی، طرح پژوهشی مقدماتی.

دروس تخصصی گرایش رشد و پرورش کودکان با نیازهای ویژه:

شناخت کودکان، آشنایی با اختلالات رشد روانی حرکتی کودکان عادی و استثنایی، آشنایی با بهداشت روانی معلولین و خانواده آنها، آشنایی با روانشناسی کودکان فزون کنش و کمرویی در کودکان پیش‌دبستانی و روش‌های اصلاح، اختلالات گویایی و روش‌های اصلاح در کودکان و نوجوانان، کارورزی، طرح پژوهشی مقدماتی.

0

 

آموزش و پرورش پیش از دبستان

 

 

 

-         علاقه به عبادات و آداب و رسوم مذهبی و دینی

-         علاقه به پیامبران، ائمه ی اطهار و شخصیّت های دینی و ملّی

-         علاقه به دانستن فضایل اخلاقی از جمله نوع دوستی و احترام به دیگران

-         تقویت اعتماد به نفس

-         علاقه به شناخت محیط زندگی اجتماعی خود

-         علاقه به بروز عواطف و احساسات خود در عین تسلّط بر نفس

-         نگرش مثبت نسبت به رعایت مقرّرات و قوانین اجتماعی

-         مسئولیّت پذیری

 

نگرش ها، عموماً مسایلی ارزشی هستند و بهتر است از طریق عمل خود نگرش ها را به کودکان بیاموزیم نه صرفاً با حرف.

مهارت (ذهنی و عملی):

 

مهارت هایی که می توانند کودکان در پایان دوره ی سنی به آن دست یابند عبارت اند از:

-         افزایش توانایی فراگیران به منظور استفاده از حواس، برای شناخت محیط زندگی

-         افزایش توانایی فراگیران به منظور طبقه بندی پدیده ها، برای شناخت بیشتر محیط زندگی

-         پرورش خلاقیّت

-         پرورش قدرت تمرکز

-         توسعه ی توانایی ادراک اشیاء در صورت های مختلف

-         توسعه توانایی استدلال

-         پرورش مهارت های زبان

-         درک مفاهیم مقدّماتی(علوم-ریاضی)

-         پرورش توانایی هماهنگی بین حرکات و اندام های مختلف بدن

-         رعایت نکات بهداشتی و ایمنی

-         پرورش ذوق هنری و حس زیبایی شناسی

-         تقویت توانایی ایجاد رابطه با دیگران

-         رعایت مقرّرات و قوانین اجتماعی

-         رعایت حقوق فردی و اجتماعی

 

چرا آموزش و پرورش در دوره پیش از دبستان اهمیت دارد؟

 

آموزش و پرورش در دوره پیش دبستان برای رشد کلی و همه جانبه ی کودک اهمیت دارد بویژه در موارد زیر:

·        شش سال اولیه زندگی کودک سال هایی حساس هستند زیرا میزان رشد در این سالها نسبت به مراحل دیگر رشد، سرعت بسیار بیشتری دارد.

·        پرورش کامل استعدادهای کودک، بویژه در این سالها، نیاز به محیطی محرک و برانگیزنده دارد.

·        با افزایش مداوم تعداد مادران شاغل، گسیختن و وابستگی ها و نظام خانواده های سنتی، تنشهای روانی حاصل و نیز اشتغال والدین در خارج از محیط خانه، که حاصل الگوی زندگی کنونی است.

کودکان اغلب نمی توانند از منافع یک محیط محرک و برانگیزنده بهره مند شوند.

·        کودکان مناطق محروم بویژه از این نظر محرومیت های بیشتری را متحمل می شوند والدینی که بی سواد هستند، توانایی تعامل موثر و مفید با کودکان خود را ندارند و نمی توانند به رشد مطلوب و مناسب گفتار و مهارتهای شناختی کودک خود کمک کنند.

·        یک برنامه آموزش و پرورش مناسب در این دوره، تجار بی محرک برای رشد ذهنی، زبانی، جسمی، اجتماعی و عاطفی کودکان فراهم می آورد. و کودک را در ساختن مبنایی قوی برای سهولت رشد بعدی و بارور کردن استعدادهای کاملش  کنند.

·        آموزش و پرورش در دوره پیش از دبستان به عمومیت و جامعیت و آموزش و پرورش ابتدایی نیز کمک می کند.

·        یک برنامه آمادگی برای مدرسه کودک فراهم می کند، یعنی او را با مفاهیم و مهارتهای گفتاری و جسمی که برای یادگیری خواندن و نوشتن و حساب کردن در کلاس های ابتدایی ضروری هستند، آشنا و از این نظر آماده می کند. همچنین به رشد قابلیت ها و شایستگی های دیگر کودک کمک می کند، مانند سازش با کودکان دیگر، پیروی از برنامه های عادی روزانه، یادگیری، ساکت نشستن و تمرکز کردن بر فعالیتها در یک دوره زمانی خاص، طولانی تر شدن مدت توجه و مواردی از این قبیل همه ی مهارتها و شایستگی ها به سازگاری کودک سالهای اولیه ی مدرسه کمک می کند. این آمادگی ها تا حدودی به کاهش تعداد مردودی، افت تحصیلی و شکست در سطوح مدرسه کمک می کند.

 وقتی کودکان خردسال به مراکز آموزش و پرورش دوره پیش از دبستان راه می یابند، خواهران بزرگتر آنها نیز آزادی بیشتری دارند و بدون نگرانی برای سرپرستی و مراقبت از آنها می توانند در مدارس عادی حضور پیدا کنند. بنابراین، آموزش و پرورش دوره پیش از دبستان به طور غیر مستقیم تاثیر مثبتی بر ورود به مدارس دختران خواهد داشت.

.تأثیر آموزش و پرورش پیش از دبستان بر رشد شناختی وهوشی کودکان

طبق تحقیقات انجام یافته در دانشگاه های معتبر دنیا از جمله در نیو یورک تأثیر محیط های غنی تربیت بر رشد در سال ها ی اولیه حیات کودک انکار ناپذیر است؛این آموزش ها باعث رشد کرتکس مغز می شود وشیار های آنرا عمیق تر می کند وباعث افزایش وزن آن می شود همچین قطر رگ هایی که خون را به کرتکس مغز می فرستند می نماید و حجم سلول های ترشح شده  آنزیم حافظه ساز را افزایش می دهد در نتیجه مغز تقویت شده ویاد گیری آسان تر انجام می شود.

بر اساس تحقیقات عموم محققان دوران کودکی برای رشد هوش بسیار ضروری است وچنان چه آموزش ها ومحرک های لازم ومناسب در این دوره ارائه نگردد در دوره های بعدی محرکات وآموزش ها تأثیرات کمتری در تغییر پذیری فرد داشته وبا تلاش هایی که به منظور جبران به عمل آید فقط 50٪ فرصت از دست رفته قابل جبران خواهد بود .(از نشریه ی استا ندارد سازی مهد کودک های ایران)

برنامه های آموزشی دوره پیش از دبستان:

 

·        برنامه ی پیش دبستان اساساً به جای تأکید بر محتوا (فعّالیّت محوری) است یعنی بازی، قصه، شعر، کاردستی، نقّاشی، مشاهده، بحث و گفت و گو، گردش علمی، اجرای آزمایش و نمایش خلاق فعّالیّت های آموزشی را تشکیل می دهد.

·        برنامه ی پیش دبستان در هم تنیده است یعنی به جای آموزش مستقیم و موضوع محور رشته های علمی مانند ریاضی، علوم، زبان آموزی و... آن هم جدا از یکدیگر، اساس کار بر فعّالیّت فراگیران متمرکز بوده و آن ها از این طریق  اطلاعات مورد نیاز رشته های مختلف را کسب می نمایند.

·        تأکید برنامه های پیش دبستان در استفاده از بسته های آموزشی است. به عبارت دیگر، منابع متعددی از قبیل، کتاب راهنمای مربی، وسایل مورد نیاز، برگه های کار عملی کودک و.... در اختیار مرکز قرار می گیرد.

·        بر برنامه ی درسی تأکید می شود. یعنی مبنای عمل مرکز آموزشی، کل برنامه ی درسی است نه یک رسانه محض مثل کتاب.

·        در برنامه ی پیش دبستان، می بایست به فرهنگ بومی، محلی توجه شود.  

تاثیر آموزش های پیش ازدبستان بر رشد وسازگاری اجتماعی کودکان

کودکان در این سنین علاقه بیشتری به ارتباط بابزرگتر هانشان می دهند. شرایط اجتماعی امروزی از نظر نوع سکونت،تعدادافرادخانوار ومحدوده های شغلی واجتماعی والدین دراین زمینه موثر است. آموزش های این دوره می تواند آمادگی رشدرادر دوره ابتدایی تسهیل کند.کودکانی که ازآموزش قبل ازدبستان برخوردار بوده اندازنظرمهارت های کلامی ودستیابی به تجارب دست اول به هنگام بازی وفعالیت ازسایرکودکان رفتارجامعه پسنده تری ازخودنشان می دهند.به طورکلی می توان گفت آموزش قبل ازدبستان برسازگاری عاطفی واجتماعی کودکان بطور چشمگیری موثر می باشد.(فصل نامه ت، ت شماره 52-4)

در مشاهده ی تعامل بین مربی  ودانش آموزبه این موارد می تواند مورد توجه قرار گیرد   :

- مربی با کلام تمایل خود را برای کمک به دانش آموز نمایان می کرد.

-مشکل وپرسش دانش آموزان را درباره ی تکلیف در اکثر موارد پاسخ می داد

- تکالیف دانش آموزان را به صورت فردی باز بینی می کردند  .

- از وسایل کمک آموزشی به نسبت این سن کمتر استفاده می کردند.

- یشتر از تشویق های کلامی استفاده می شد.

- محتوارا بیشتر تکرار می کردند.

-  با رفتار غیر کلامی دانش آموزان را در ادامه بحث هدایت می کردند.

- محور های برنامه های روزانه آنها به طور کامل تدارک دیده نشده بود که لاجرم بعضی موارد آموزشی ومهارتی وشناختی و.....در این سن مورد غفلت واقع می شد.

- مربیان چندان از بنیه ی علمی برخوردار نبودند وکتاب های در خصوص ارتقای ای بنیه مشاهده نشد.

در یک جمعبندی می توان گفت اهمیت این مقطع هنوز در مراکز شهرستانی با دیدگاه سنتی که،پیش دبستانی مقدمه ای برای دبستان است حاکم است وهیچ نظارتی هم در این خصوص صورت نمی گیرد.   

انجام تست نگهداری ذهنی پیاژه در مهد کودک دریا و الزهرای

آموزش و پرورش پارس آباد

نگهداری ذهنی، بخش به بخش، همراه با نا همطرازیها یعنی با فواصل زمانی از یکدیگر شکل می گیرد پیاژه این ها را افقی می نامد که:

مراحل نگهداری:

مرحله اول) عدم نگهداری ذهنی ؛ دراین مرحله جواب های کودک براساس ادراک فوری اواست، کودک در هرزمان توجه خودرا تنها بریک بعد متمرکز می کند امادر طول زمان ازبعدی به بعد دیگر میگذرد وهمین امر تناقضاتی به وجود می آورد که به دلیل ناتوانی درهماهنگ ساختن روابط به حل آنها نایل نمی آید.

لوازم تست: دوگلوله خمیر به رنگ های مختلف

روش اجرا:

درابتدا از(هانیه مراد زاده – مقطع پیش دبستانی – کلاس خانم فیروزی) خواسته شد که 2 گلوله رابه یک اندازه درآورد.

سپس از او خواسته شد یکی از این خمیرها را به شکل دیگری در آورد،از او

سوال شد که اندازه کدام یک بیشتر است؟ جواب (گلوله ای که پهن تر است

را بزرگتر دیده و آن را نشان می دهد)

  بعد از درست کردن شکل های گوناگون از خمیر، نگهداری از بعدهای طولی

 عرضی وارتفاع چندین بار آزمایش گردید – این آزمایش در همان مهدکودک در مورد آریا شهباز زاده اجرا شد که همان نتایج عاید شد)

هانیه در این مقطع سنی به مرحله نگهداری ذهنی دست نیافته، او تصور می

کند که دگرگونی شکلی یا وضعیت فضایی یک شی به تغییر خصیصه های

فیزیکی آن می انجامد.

این تست با مراحل بالا در خصوص نگهداشت ذهنی در مهد کودک دریا نیز با 1-  سحر قولی 2-  محسن قربان زاده اجرا گردید ونتایج مشابه عاید گردید.                

مرحله دوم) رفتار بینابین؛ کودک بیش ازمرحله قبل بادرنظرگرفتن دوبعد،به صورت متناوب یاهمزمان متمایل است نگه داری ذهنی رادر پاره ای ازموارد  می پذیرد ودربرخی دیگر نمی پذیرد دروضعیت های ساده به نگهداری ذهنی نایل می شود اما درجنبه های ادراکی مساله اغراق آمیز یاابراز تردید به پاسخ های وی شود به عدم نگهداری ذهنی باز می گردد.

مرحله سوم)نگهداری ذهنی؛ کودک این مرحله رادربرابر هرآزمون بلافاصله نشان می دهد که واجد نگه داری ذهنی است وی چنین می پندارد که دگرگونی ها فقط جنبه ظاهری دارند وتعیین خواص فیزیکی معینی نمی انجامد ودرآخرین تحلیل به کمک یکی ازاین پاسخ ها خود راتوجیه می کند.

)اصل این همانی)این باز همان است) قبلا نیز همان بود،چیزی بر آن افزوده نشده است)جبران:تغییری دریک بعد باتغییرمناسب باآن بعددیگرجبران شده است مثلا  شکل 1 طویل تر است ولی درعوض باریکتر است

شکل1) 

شکل 2)

بازگشت پذیری:این همان است می تواند به وضع اولی برگردانده شود.

برنامه ها در مهد کودک:

با توجه به برنامه ی این مرکز در پارهای از موارد اشکال هایی بر آن وارد است که برای برسی ومقایسه ی آن چند نکته از وینتا کول ترجمه ی مفیدی در خصوص برنامه در این مقطع  که باید تعدل در موارد ذیل را داشته باشد  بیان می شود:

هر برنامه روزانه باید به طریقی طراحی شود که تعدل را در موارد زیر را منعکس کند

·        فعالیت های فردی وگروهی

·        "  "  محیط آزاد وبسته

·        "   " فعال وآرام

·        "  "  فعالیت های آزاد وسازمان یافته یا هدایت شده

·        فعالیت های شکوفا کننده وهمه جانبه ی رشد

برنامه این مراکز حالت کلیشه ای داشته ووموار د فوق در آن رعایت نشده است،تکالیف جانبی از جمله آموزش زبان انگلیسی با توجه به دو زبانه بودن منطقه برآنان تحمیل شده که برنامه های اصلی آنان را تحت شعاع قرارمی دهد 

برنامه پیشنهادی روزانه 4 ساعتی در دوره ی پیش دبستانی 

 

 

ساعت	صبح	فعالیت ها
8:45-8:30:	صبح	خوشامد گویی وبازرسی وضعیت نظافت کودکان
9  -   8:45	"	دعا ونیایش
9:15-    9	"	بحث وگفتگوی آزاد
9:15   -9:35	"	فعالیت های شناختی یا گفتاری
10:50-10:5	"	بازی در فضای باز
11:20-10:50	"	شست ووی دست ها وتنفس واستراحت
11:50-11:20	"	بازی آزاد در محیط بسته ودر گروه های کوچک همراه با فعالیت های خلاق
12:22-11:50	"	قصه گویی وسرود خوانی وقافیه سازی نمایش های خلاق یا حرکات موزون

 

 

  یک برنامه ی پیشنهادی برای یک مهد کودک فرضی

هدف:پرورش حس مسئولیت پذیری در کودکان مرز سنی 6سال

محتوا:در باره ی این هدف با توجه به به ایجاد این مهارت ویا نگرش مثبت به این امر می توان تکالیفی را در محیط های گوناکون در نظر گرفت مانند

فعالیت های داخل کلاسی وخارج کلاسی  (علوم،محیط زیست و...)

-کارهایی ازقبیل تهیه چند وسیله برای کار علوم در کلاس

 -یا نگهداری بعضی از وسایل کلاس وکمک دانش آموزان به معلم  در کاهای کلاسی  و...تجربه های ملموس ودر حد اندازه بچه ها ای امر را تقویت کرد

- در خانه نیز با کمک در کارهای خانه از قبیل آوردن آب برسفره ویا خریدن وسایل از خواربا فروشی محل این امر را تقویت کرد

-تهیه ی قصه ها وداستان های ناتمام در مورد مسئولیت پذیری وعدم مسئولیت پذیری و درک عواقب این امور توسط دانش آموز

-کشیدن نقاشی هایی در ارتباط با انجام کارهای خود در خانه توسط بچه ها

-ترتیب دادن یک فعالیت خارج کلاسی برای جمع آوری وتمیز کردن حیاط مهد کودک

استفاده از اشعار وموسیقی های در ارتباط با موضوع و.....

تهیه ی شرح وظایف روزانه آنها ونقد وبررسی کارهای خود در این خصوص در فعالیت های گفت گو های آزاد.

راهبرد های یاد دهی ویادگیری:

-اسفاده از بازی هایی در حیاط مهد با در داخل کلاس

-استفاده از قصه هایی که نتیجه ان احساس تکلیف نمودن کودک برای کارهای خود ویا دیگران و جامعه باشد.

-استفاده از یک نمایش خلاق در خصوص کارهای کودک که در خانه به مادر شان کمک کرده اند.

-باکارهای عملی و روش های فعال می توان این  آیتم را در کودکان تقویت کرد.

در این مهد کودک ها برنامه ی منسجم که این آیتم ها را با برنامه دنبا ل نمایند مشاهده نشد ولی درکتاب های تدریس شده و قالب فعالیت های کلی وبازی های آنها این آیتم ها دیده می شد

 

0

برای گذر از عصراطلاعات و ورود به دنیای آینده می بایستی کودکان را توانمند، خلاق،ارتباط گر و مسلط به فناوریهای جدید روز تربیت کرد،آن چنان که دارای انگیزش بالا بوده و از شوق زندگی کردن برخوردارباشند تا بتوانند در دنیای پررقابت و پیچیده آینده تاب تحمل داشته و موفق شوند.

اگر کودکان ما برای آینده تربیت نشوند، جوانان آینده ما در یک رقابت سخت دچار شکست شده وبا از دست دادن اعتماد به نفس خود به مشکلات روانی دچار خواهند شد و آنگاه ممکن است شاهد افتادن آنان در دام آسیب های اجتماعی باشیم و چه بسا در آینده با موجی از عارضه های روانی در سطح جامعه روبرو شویم.

برای لحظه ای در گوشه ای بنشینیم و چشمان خود را ببندیم و به دنیایی که در آن زندگی می کنیم بیاندیشیم.

سرعت و شتاب زندگی و پدید آمدن تحولات شگفت انگیز از ویژگیهای عصر حاضر است و هر لحظه اتفاقی جدید در حال وقوع است و این اتفاقات همچون حلقه های زنجیر به یکدیگر متصل بوده و از دل زمان خارج می شوند. تولید علم و دانش چنان سرعتی به خود گرفته است که بارانی از اطلاعات بر روی سر انسان ها فرو می ریزد.

شبکه اینترنت که ریشه های گسترده فناوری اطلاعات را تشکیل می دهد با سرعتی شگفت انگیز به پیش می رود و هر نقطه ای از کره زمین را تحت سیطره خود در می آورد و هر لحظه مغز یک انسان را به هزاران انسان دیگر مرتبط می کند و بدین وسیله او را در میان سیلاب اطلاعات رها می سازد. اگر تا دو دهه پیش به آدمی می آموختند که چگونه به کسب اطلاعات و گردآوری آن بپردازد.اکنون در پی آنند که به انسان بیاموزند که چگونه سدی بسازد تا از یورش سهمگین اطلاعات خود را ایمن سازد و تنها از آن میزان اطلاعات که نیاز واقعی اوست بهره مند شود.

امروزه نوزادان متولد می شوند تا بتوانند آینده را مدیریت کنند و این رسالت سنگین بر عهده ماست تا آنان را برای آن دوران آماده نماییم.

دورانی که انسان باید علاوه بر زندگی در محیط در حال تغییر، بتواند خلاقانه بیاندیشد و با ایجاد افکار نو به حل مشکلات بپردازد و با هنرمندی سکان کشتی زندگی خویش را در این دریای متلاطم به پیش ببرد.

حال تصور کنید فردی ساعت ها در حال نقاشی کردن است و به دور از هیاهوی دنیای امروز، در تخیل خود سیر می کند و گویی ذهن او در دریای آرام درون، قلابی را رها ساخته و ساعت ها به دنبال یافتن چیزی تازه در دل این دریاست.در این میان ممکن است پرنده ذهن او به آسمان پرواز کند و در جستجوی خالق خویش به سیر و سیاحت بپردازد و یا در دل اعماق دریای وجود به جستجوی درون خود بپردازد و هر لحظه تجربه ای کسب کند و در این میان چه بسا اولین جرقه های خلاقیت پدیدار شده و زمینه ساز افکار نو گردد. هنر قادر است شرایطی را فراهم کند که آدمی بتواند به دور از هیاهو در میان زیباییها سیر کند و بدین وسیله به آرامش برسد و در کنار آن عمیق تر بیاندیشد.

0

آموزشهای پیش دبستانی، بازی محورند. به عبارت دیگر، روش آموزشی، مبتنی بر انجام بازیهای مختلف و فعالیتهای آزاد است.

تمایل ذاتی کودکان برای به نمایش گذاشتن جنبه های درونی خود و شناخت دنیای اطراف، بازی نام دارد. بازی، وسیله ای برای درک درون کودک است.

تئوریهای مختلفی از سوی روانشناسان، در مورد اهمیت بازی کودک ارائه شده است. یکی از این نظریات، متعلق به روانکاوی به نام فروید است.

روانکاوان معتقدند که بازی، وسیله ای برای کاهش اضطراب کودکان، حل تعارضات آنها و کاهش آسیبهای عاطفی آنها می باشد.

روانشناسان شناختی معتقدند که کودک از طریق بازی، به خلق دنیای خود می پردازد، گاهی نقش بزرگترها را ایفا می کند و از این طریق، رشد شناختی وی تقویت می گردد.

روانشناسان رشدی، بازی را با جنبه های مختلف رشد، از قبیل تقویت عضلات بدن ارتباط می دهند.

از نظر روانشناسان اجتماعی، بازی موجب هماهنگی رفتار کودک با دیگران می شود و کودک از طریق بازیهای گروهی، سازگاری با دیگران را می آموزد.

در دوره پیش دبستانی، از طریق بازی، می توان شیوه زندگی و همزیستی با دیگران را به کودک آموزش داد.

بازیهای آزاد و بازیهای قاعده دار

بازیهای کودک در دوره پیش دبستانی، ابتدا به صورت " Play " می باشد، یعنی قاعده مند نیست. مربی باید کودک را از سوی بازیهای آزاد و بی قاعده، به سمت بازیهای قاعده مند سوق دهد و از این طریق، به شکل گیری مفهوم قاعده و فانون در ذهن کودک کمک نماید.

مونته سوری که اولین موسس باغ کودکان در ایتالیا بود، معتقد است که در اواخر دوره پیش دبستانی، بازیهای بی قاعده و بی هدف باید به سمت بازیهای توأم با کار سوق داده شوند (یعنی در حدود شش سالگی که میل به کار در کودک ظاهر می شود). بازیهای توأم با کار، بازیهایی هستند که هدف و نتیجه خاصی دارند. بازیهای قاعده دار، فقط دارای قاعده اند و لزوماً هدفمند نیستند.

در بازیهای توأم با کار، کودک دارای هدف است و تا زمانی که به هدف خود نایل نشود، کار را رها نمی کند، اما در بازیهای ساده، ممکن است که کودک در حین بازی، کار را رها کند و به امر دیگری بپردازد. بنابراین، از طریق بازیها، باید میل به کار را در کودک تقویت نمود.

نقش مربی در بازی

مربی در بازیهای کودک باید سه نقش را ایفا کند. این سه نقش عبارتند از:

1-مشاهده گر باشد.

2-طراح یا سازمان دهنده فضای بازی و مواد آموزشی لازم باشد.

3-ارزش گذار باشد.

در مواقع عدم دسترسی کودک پیش دبستانی، به کسی که بتواند از لحاظ رشدی در وی تأثیر مهمی بگذارد، مربی می تواند به صورت آشکار یا پنهان، این نقش را ایفا نماید.

مربی باید مواد آموزشی و فرصتهای لازم، برای بازیهای خلاق و متفکرانه کودک را فراهم نماید.

نقش والدین

والدین در محیط خانه، باید نقش همبازی کودک را به عهده بگیرند. این امر موجب نزدیکی و ارتباط آنها با کودک و افزایش اعتماد به نفس وی می شود؛ در ضمن به رشد شناختی و عاطفی کودک بسیار کمک می کند.

والدین باید به بازیهای کودک توجه داشته باشند، در آن ها شرکت کنند و شرایط لازم را برای بازی آنها فراهم نماید. آنها باید بازیهای خلاق را در اختیار کودک بگذارند و از این طریق، موجب افزایش روحبه کنجکاوی و خلاقیت کودک شوند.

در دوره پیش دبستانی، باید با توجه به اصل نشاط از طریق بازیها، زمینه شادی و نشاط در کودک فراهم شود، و این امر باعث شادمانی در دوران بزرگسالی می گردد.

آموزش هنر به کودکان پیش دبستانی

در ادامه بحث، پیرامون ابعاد مختلف برنامه های درسی و فعالیت های یادگیری آموزش پیش دبستانی، آموزش هنر به کودکان پیش دبستانی را توضیح می دهیم.

همه انسانها دارای حس و استعداد زیبایی شناختی هستند. تعلیم و تربیت باید حس زیبایی شناختی افراد را شکوفا کرده و آن را پرورش دهد. یکی از اهداف عمده نظام آموزشی ایران، پرورش حس زیبایی شناختی کودکان، در تمام مراحل می باشد.

حس زیبایی شناختی

منظور از حس زیبایی شناختی، ایجاد قوه ادراک زیبایی ها در کودکان می باشد. به عبارت دیگر، کودک بتواند زیبایی ها را درک و از آن لذت ببرد. زیبایی ها ارتباط مستقیمی با هنر دارند. ادراک زیبایی، یک جنبه آموزش هنر می باشد و در امتداد آن، خلق زیبایی هاست. کودکان در نظام آموزشی، باید بتوانند آثار زیبا و بدیعی خلق کنند تا دیگران هم از آنها لذت ببرند. با توجه به این مسأله، هدف عمده تعلیم و تربیت ایران، آموزش هنر در دوره پیش دبستانی است که یکی از ابعاد مهم درسی می باشد.

روانشناسان شناختی معتقدند هنر بازتاب دانش و تفکر است. جنبه نمادین و سمبلیک هنر، باعث تقویت فکر و رشد شناختی کودکان می شود. آموزش هنر، زمینه ساز پیشرفت تحصیلی در مراحل بعدی تعلیم و تربیت است.

نظریه روانکاوی بر جنبه عاطفی هنر تأکید می کند. روانکاوان معتقدند: هنر از نظر عاطفی، موجب کاهش احساس خشم، نفرت و پرخاشگری در کودک می شود. خلق آثار هنری، جنبه تصاعدی دارد و باعث تقویت اعتماد به نفس کودک می شود.

روانکاوان معتقدند که نقاشی های آزاد در دوره پیش دبستانی و مقاطع بالاتر، آینه ناخودآگاه کودک است.

شکل والدین در محیط خانه، باعث مشکل عاطفی کودک می گردد و از طریق نقاشی، می توان به این مسأله پی برد.

در دوره پیش دبستانی، علاوه بر نقاشی، کاردستی نیز اجرا می شود. کودک پیش دبستانی در کار هنری، قادر به برش درست مقواها نیست. به همین دلیل، به والدین توصیه می شود که در درست کردن کاردستی با کودک مشارکت داشته و در پرورش استعدادهای وی کوشا باشند.

والدین باید به کودک آزادی و حق انتخاب بدهند و او را به کار خاصی محدود نکنند. مربیان پیش دبستانی باید با آموزشهای هنری جدید آشنا بوده و سعی بر تنوع بخشیدن به فعالیتهای هنری کودک داشته باشند.

والدین با فراهم کردن فرصت ها و کمک به کودک، در انجام فعالیتهای هنری، تأثیر بسیاری بر آموزش هنری وی می گذارند. هنگامی که کودک در خانه کار هنری انجام می دهد، والدین می توانند در کنار وی بنشینند و به او کمک کنند. این امر، موجب امنیت عاطفی کودک می شود و او بهتر می تواند کار هنری را انجام دهد.

در دوره پیش دبستانی، هنگام انجام کارهای هنری، باید به کودک فرصت فعالیت خلاق و آزاد داده و از دخالت در کار وی خودداری شود، زیرا از این طریق، کودک از کار هنری لذت می برد، حس استقلال در وی پرورش می یابد و اعتماد به نفس پیدا می کند. ما باید با توجه به ساختمان روانی و میزان توانایی های کودک، کارهای هنری را به او محول کنیم.

روش های نمایشی و تئاتر، در رشد شناختی و اجتماعی کودک تأثیر بسیاری دارد، زیرا کودک از این طریق، روش بیان و ابزار وجود را یاد می گیرد و این امر، موجب پرورش تکلم وی می شود. کودک یاد می گیرد که با دیگران ارتباط برقرار کند و این امر، سبب پرورش قوه اجتماعی وی می گردد. یکی از جنبه های هنر که بسیار حائز اهمیت بوده و جزء اهداف مهم تعلیم و تربیت است، ایجاد حس قدردانی نسبت به کارهای دیگران در کودک می باشد. چنانچه آموزشهای هنری در دوره پیش دبستانی به درستی انجام شود، کودک علاوه بر احراز حس قدردانی، درک می کند که یک تجربه واحد در مورد همه افراد نتیجه یکسانی ندارد. ممکن است که ما همه کودکان را در معرض یک تجربه واحد هنری قرار بدهیم، اما نتیجه متفاوتی به دست آوریم و کودکان از این طریق، انعطاف پذیری ذهنی پیدا می کنند. افراد از تجربه واحد، برداشت های متفاوتی دارند و آثارشان با یکدیگر متفاوت است، فرد به نظریات دیگران احترام می گذارد و احساس می کند که دیگران، همان تجربه را به طریق دیگر تفسیر و استفاده کرده اند و در کل، هنر باعث تقویت تمام ابعاد رشد می شود.

نظریه شناختی بیان می کند، هنر بازتاب دانش و تفکر است. مراکز پیش دبستانی و والدین نقش مهمی در آموزش هنر به کودک دارند و باید به این امر، توجه بسیاری داشته باشند.

یادگیری هنر در کودک، موجب خلق دانش خواهد شد. دستیابی به خلاقیت، یکی از اهداف مهم آموزش و پرورش است و موجب تحقق سایر اهداف می شود.

پژوهش ها نشان داده اند که استعداد موسیقی افراد در نه سالگی بروز می کند؛ البته می توان زمینه آن را با نوشتن ریتم موسیقی در دوره پیش دبستانی، به کودک آموزش داد یا حداقل کودک را با حرکات موزون آشنا ساخت؛ چون این مسأله زمینه ساز شکوفایی استعداهای موسیقی در نه سالگی به بعد است.

برخی از آموزشهای هنری، در دوره پیش دبستانی انجام نمی شود. کودکان به انجام حرکات موزون و ریتمیک علاقمندند و به موسیقی توجه بسیاری دارند، اما این امر در آموزش های هنری به کار گرفته نمی شود.

به طور کلی، می توان گفت که نقش مربی در آموزش هنری بسیار مهم است. مربی ابتدا باید هدف را تعیین کند، یعنی هدف از اجرای یک فعالیت هنری را در دوره پیش دبستانی بداند؛ این هدف، شکوفایی استعدادهاست. مربی باید مواد آموزشی لازم را تشخیص داده و در دسترس کودکان قرار بدهد.

در مرحله بعد، مربی باید فعالیت های صورت گرفته را ارزشیابی کند، برای مثال، فعالیتهای هنری در چه سطحی است؟ آیا این فعالیت ها قابلیت رشد کودک را دارند؟

در دوره پیش دبستانی، هنر برای کودک بسیار لذت بخش است و باید به عنوان یک بُعد بسیار مهم پیش دبستانی بسط و گسترش داده شود.

آموزش ریاضی در کودکان پیش دبستانی

منظور از آموزش ریاضی در دوره پیش دبستانی، زمینه سازی تشکیل مفهوم عدد و مقدار، برای مراحل بعدی تعلیم و تربیت، یعنی دبستان است.

زمینه ها و جنبه های آموزش ریاضی عبارتند از:

1-ایجاد توانایی طبقه بندی در کودکان پیش دبستانی: یکسری از اشیاء در اختیار کودک قرار داده می شود و کودک باید بر اساس یک یا چند بُعد، آنها را دسته بندی و ردیف کند.

2-ایجاد توانایی نظم و ترتیب در کودکان: به بچه ها یاد می دهیم که اشیاء دارای ابعاد مختلفی هستند. برای مثال، بچه ها باید آنها را از بزرگ به کوچک یا بالعکس دسته بندی نماید. نظم و ترتیب دادن به اشیاء، زمینه ساز تشکیل مفهوم عدد و آموزش ریاضی در دوره دبستان به شمار می رود.

پازل ها به توانایی ساختاری کودک کمک می کنند. هر چیزی که در ذهن کودک با مسائل ارتباط برقرار کند و توانایی ساختاری و ساختمانی کودک را افزایش دهد، به نحوی با منطبق و ریاضی او مرتبط است.

طبق نظریه پیاژه چهار نوع دانش داریم:

1-دانش اجتماعی که موجب یادگیری مهارتهای اجتماعی می شود.

2-دانش فیزیکی: کودک با عمل کردن بر روی اشیاء به خصوصیات آنهاپی می برد.

3-بازنمایی (ایجاد توانایی مقایسه و اندازه گیری): کودک از طریق این دانش، اشیاء را با هم مقایسه می کند؛ البته هنگامی که به کودک پیش دبستانی می گوییم: " اینها را با هم مقایسه کن، " باید از زبان کودک به منظور برقراری ارتباط با وی استفاده نمود. برای مثال، می توانیم بگوییم: کدام یک از اینها شبیه به هم می باشند؟

به منظور ایجاد توانایی مقایسه و اندازه گیری، روشی بنام " تناظر یک به یک " وجود دارد. در این روش، مربی اشکال مختلف را با یکدیگر مطابقت می دهد؛ البته در نظریه شناختی پیاژه، بازنمایی همان مفهوم تداعی بوده که می توان از قالب مشابهت استفاده نمود.

برای مثال، در یک گوشه تصویر، یک گوسفند نقاشی می کنیم، سپس یک عضو آن را در طرف دیگر صفحه قرار می دهیم و از کودک می خواهیم، هر عضو را به حیوان یا شیئ مربوطه وصل کند. تصاویر مختلف، مثل کیف و کتاب را نیز می توان در این تصاویر قرار داد تا کودک بتواند قدرت تمیز و مقایسه داشته باشد.

ایجاد قوه تناظر، به پرورش مفهوم عدد و آموزش ریاضی در کودکان پیش دبستانی کمک می کند.

کودک، سنبلها و علائم قراردادی را از طریق فعالیتهای خلاق هنری، بازنمایی کرده و بروز می دهد. به عبارت دیگر، فعالیتهای هنری، نوعی بازنمایی می باشند. کودک، اندیشه ها و علائق خود را از طریق بازنمایی نشان می دهد و خلاقیت هنری وی ظهور می کند.

4-دانش منطق ریاضی (ایجاد توانایی شمردن و انجام عملیات). یکی از زمینه های تشکیل مفهوم عدد در دوره پیش دبستانی، شمردن است. منظور از دانش منطق ریاضی، ترکیب منطق با ریاضیات است تا کودک بتواند از خود خلاقیت هنری نشان دهد.

در آموزشهای پیش دبستانی و مقاطع بالاتر، ابعاد آموزش و رشد از هم جدا نیستند و می توان چند هدف را در یک فعالیت گنجاند. برای مثال، در بازیهای کودکان که با یکدیگر توپ را دست به دست می کنند، می توان چند هدف را در یک فعالیت گنجاند و مفهوم عدد و شمردن را به آنها یاد داد.

منظور از انجام عملیات، کارهایی است که روی مفهوم عدد انجام می دهد. برای مثال، با نشان دادن یک یا چند سیب، می توان توانایی شمردن، قدرت تمیز مفهوم و تشخیص واحد از کثیر را در کودک ایجاد کرد. این امر، زمینه ساز تشکیل مفهوم عدد در مرحله بعد است.

هر یک از موارد مذکور، به ترتیب اهمیت آنها بیان شده و تمام طبقات، در دانش منطق ریاضی جایگاه بسیار مهمی دارند.

شناخت گرایان معتقدند: کودکان دوره پیش دبستانی، می توانند بدون هیچ قاعده ای طبقه بندی کنند. برای مثال، کودک اسباب بازی خود را در یک گوشه قرار می دهد.

در دوره پیش دبستانی، مربیان و والدین باید توانایی ایجاد طبقه بندی قاعده دار را در کودک به وجود آورند.

باید توجه داشت که حتی مفهوم طبقه بندی که زمینه ساز تشکیل مفهوم عدد در آینده خواهد بود، دارای پیش نیاز می باشد. مفاهیمی وجود دارند که کودک باید آنها را درک کند تا به توانایی طبقه بندی دست یابد. مفاهیمی همچون شبیه بودن، تعلق داشتن به چیزی، در کنار هم قرار دادن، پیش نیاز مفهوم طبقه بندی به شمار می آیند.

آموزش ریاضی دوره پیش دبستانی، بهتر است با آموزش هنر همراه باشد تا کودک در آینده از ریاضی تنفر نداشته باشد.

به طور کلی، می توان گفت که آموزش ریاضی، دوره پیش دبستانی در چند مقوله خلاصه می شود: طبقه بندی، نظم و تربیب، مقایسه و اندازه گیری، شمردن و انجام عملیات.

در این دوره، فعالیتهای دبستانی به کودک آموزش داده نمی شود. در امر آموزش کودک، نباید تعجیلی داشت و باید به او فرصت رشد طبیعی داده شود.

0

بالبی و تئوری اتولوژیک (رفتارشناسی طبیعی) رشد کودک

جان بالبی John Bowlby در سال 1907 در لندن زاده شد. در رشته پزشکی و روانکاوی تحصیل کرد. در سال 1936 به اختلالات و ناراحتی های کودکانی که در مؤسسات پرورش می یافتند توجه کرد و دریافت کودکانی که در شیرخوارگاه ها و پرورشگاه ها بزرگ می شوند عموماً به برخی مشکلات عاطفی از جمله ناتوانی در برقراری روابط صمیمانه و دیرپا با دیگران دچار می آمدند. به نظر بالبی چنین می رسد که این کودکان قادر به دوست داشتن نیستند زیرا فرصت برقراری یک دلبستگی محکم را با مادر یا مراقب در ابتدای زندگی نداشته اند. بالبی این کودکان را شخصیت های بی عاطفه (Affectionless characters) نامید. علاوه بر این بالبی علائم مشابهی در کودکانی که مدتی در خانه های طبیعی بزرگ شده اما سپس دچار جدائی های طولانی گردیده بودند مشاهده کرد. این کودکان چنان از جدایی تکان خورده بودند که به طور دائم از پیوندهای نزدیک انسانی پرهیز می کردند. چنین مشاهداتی بالبی را متقاعد کرد که نمی توان بدون توجه نزدیک به پیوند مادر و کودک، رشد را فهمید. بالبی برای توضیح چگونگی شکل گیری و اهمیت این پیوند به اتولوژی روی آورد (کرین، 2000).

بالبی نخستین روان تحلیل گری است که الگوئی برای تحول و کنش وری شخصیت (یا نظریه غرایز) پیشنهاد کرده است که از نظریه کشاننده های (Drive) فروید فاصله می گیرد. آن چه به خصوص در آثار بالبی عمدتاً مورد توجه قرار می گیرد دو مفهوم است که وی به صورت خاصی در آثار خود جای می دهد: رفتار غریزی و دلبستگی (منصور، 1381).

بالبی در 1969 نظریه دلبستگی را مطرح کرد. به نظر او روابط اجتماعی طی پاسخ، نیازهای زیست شناختی و رواشناختی مادر و کودک پدید می‌آیند. از نوزاد انسان رفتارهایی سر می‌زند که باعث می شود اطرافیان از او مراقبت کنند و در کنارش بمانند. این رفتارها شامل گریستن، خندیدن و سینه‌خیز رفتن به طرف دیگران می‌شود.

از نظر تکاملی، این الگوها ارزش «انطباقی» دارند زیرا همین رفتارها باعث می‌شوند که از کودکان مراقبت لازم بعمل آید تاز نده بمانند. (بالبی 1969).

بالبی توضیح داد که در هفته‌های اول زندگی نوزاد تقریباً به طور کامل به مادر وابسته است. اما هنوز به مادر دلبسته نشده است. ایجاد دلبستگی تقریباً از 6 ماهگی شروع می‌شود. (1982 Parks & Stevenson – Hinde,) این وابستگی، کم و بیش با رشد کودک، کاهش پیدا می‌کند. در واقع به نقش دلبستگی در ترغیب احساس ایمنی تاکید شده است. وابستگی موجب مستقل شدن کودک می‌گردد و بدین صورت بالبی وابستگی را از دلبستگی متمایز نمود.

0

تعریف انضباط و بی انضباطی:

نظم و انضباط تعاریف متعددی دارد. عده‌ای کنترل رفتار فراگیرندگان و تسلط بر عوامل رفتاری آنان را انضباط می نامند, برخی معتقدند؛ نظم و انظباط شامل هر نوع سازماندهی در محیط مدرسه و کلاس است، به نحوی که سبب افزایش یادگیری ‌شود.صفوی (1383)می گوید«انضباط عبارت است از:اعمال قواعد و مقرراتی که یادگیری را تسهیل می‌کند و اخلال در کلاس را به حداقل کاهش می دهد».لوفرانسوا(1991) معتقد است «انضباط بدان دسته از اعمال معلم اطلاق می‌شود که مانع سر زدن رفتارهایی از دانش آموز است که فعالیت کلاسی را مختل یا تهدید به اخلال می کند» (صفوی به نقل از زمانی 1378)اصغری پور بی‌انضباطی را اینگونه تعریف می کند:«هر نوع رفتاری که از ارزش‌های پذیرفته شده جامعه به دور است (با توجه فرهنگ)و دارای تکرار شدت و مداومت است و در زمانها و مکانهای متعدد اتفاق می افتد و همچنین رفتاری است که با درماندگی و کاهش کارایی فرد همراه است». ایزابل کلاک:«بی انضباطی را رفتاری می داند که از طرف تعدادی از دانش‌آموزان انجام می شود و مشکلاتی را برای فرد معلم به وجود می‌آورد و معلم را در راه رسیدن به هدف که ارتقای تحصیلی دانش‌آموزان است با مشکل روبرو می‌کند و مانع از پیشرفت کار تحصیلی می شود و رفتار آنان نا معقول و نا منظم است».با وجود تعاریف بالا بی انضباطی را می توان اینگونه تعریف کرد: انجام دادن هر عمل یا رفتار پذیرفته نشده و نا معقول توسط دانش‌آموز که سازماندهی مدرسه وکلاس را مختل یا تهدید به اخلال می کند و باعث کاهش کارایی معلم و دانش‌آموزان شده و معلم را در رسیدن به هدف اصلی خود باز می دارد.