امروز چهارشنبه 12 اردیبهشت 1403
صفحه اصلی | درباره ما | تماس با ما

تاثیر تشویق و تنبیه بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان دوره ی ابتدایی

 0

بیان مسئله:

عملکرد تحصیلی (افت یا پیشرفت تحصیلی) تحت تأثیر ابعاد متعدد زیستی، روانی و اجتماعی قرار دارد.این عوامل در چهار گروه شامل عوامل مربوط به دانش‌آموز، خانوداه، مدرسه و دانشگاه و عوامل مربوط به اجتماع و محیط خارج از مدرسه دسته‌بندی می‌شوند. اهمیت تأثیر پیشرفت تحصیلی در سلامت روانی دانش‌آموزان به حدی‌است که برخی از متخصصان آن را حداقل تا نیمه‌ی دوم دوره نوجوانی معیار اساسی برای تشخیص عملکرد سالم دانسته‌اند. به عقیده ایشان نوجوانانی که علی‌رغم برخورداری از هوشبر طبیعی کارکرد رضایت‌بخشی در مدرسه نداشته باشند، مسائل روانی قابل‌ملاحظه‌ای نشان خواهند داد. پیشرفت تحصیلی را به عنوان شاهدی برای سلامت روانی دانش‌آموزان ارزیابی نموده‌اند.

موفقیت یا شکست تحصیلی همان‌طور که از عوامل مختلفی چون نظام آموزشی، سازمان مدرسه و عوامل آن مانند کتاب، معلم، مدیر و نیز خانواده و ویژگی‌های شخصی و فردی دانش‌آموزان ریشه می‌گیرد، آثار و پیامدهای مختلفی را نیز در ابعاد اجتماعی و فردی برجای می‌گذارد.

عوامل مختلف و متعددی از قبیل بهره هوشی، خانواده، مدرسه و معلمان، تغذیه و بهداشت، انگیزه، رقابت، پایگاه اجتماعی و اقتصادی خانواده، سواد والدین، جامعه و معیارهای ارزشی و اخلاقی آن، عزت نفس دانش‌آموزان، تشویق و تنبیه دانش‌آموزان و... همگی می‌توانند بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان اثر بگذارند.

تشویق و تنبیه از جمله عوامل مهم تأثیرگذار بر کیفیت فعالیت‌ها و عملکرد تحصیلی شناخته شده اند.

با توجه به موارد ذکرشده هدف پژوهش این است که تأثیر تشویق و تنبیه معلمان بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان را مورد بررسی قرار دهد و مشخص کند که کدام‌یک از دو متغیر تشویق و تنبیه در پیشرفت عملکرد تحصیلی مؤثرتر است.

طبق تحقیقات روان‌شناسی معلوم شده است که تنها عامل پیشرفت تحصیلی دانش آموزان هوش نیست و عوامل دیگری نیز در پیشرفت تحصیلی سهیم هستند مانند تشویق وتنبیه که ما در مورد آن بحث خواهیم کرد.تنبیه پدیده ای است که دانشمندان تعلیم و تربیت و بزرگان دینی آن را کاملاً نفی نموده اند و در مواردی به عنوان یک ابزار اما به صورت خفیف و حساب شده جهت تغییر رفتار فرد و یا به منظور جلوگیری از بروز و ظهور رفتارهای سوء آن را تجویز نموده اند.

نتایج تحقیقات اخیر نشان داده‌است که اگر رفتار کودک و رشد او را از طریق عوامل تشویق‌برانگیز بیرونی مانند جایزه، پول، کارت صدآفرین، تحسین‌های لفظی مکرر و سایر عوامل بیرونی شرطی کنیم، آزادی و رشد طبیعی او را از او سلب کرده و رفتار او را با ضوابط و معیارهای از پیش تعیین‌شده قالب‌سازی کرده‌ایم.

تشویق در فرم دادن شخصیت و سازندگی آن و جهت دهی و هدایت رفتار نیز نقش مهم و اساسی دارد. از طریق آن می توان رفتار مثبتی را در دانش آموز پدید آورد و آن را در او تثبیت کرد و یا در سایر ملاحظات ناشی از آن می توان ریشه رفتار و عملکرد ناروا در دانش آموز خشکاند..

اعتقاد براین است که اگر تشویق به گونه ای درست و اندیشمندانه و به موقع و متناسب صورت گیرد عامل مؤثری بر سازندگی و جهت دهی دانش آموز خواهد بود و کشش و جذبه ای در او ایجاد می کند که به ادامه سر در جهت مقصدی که ما برای او تعیین کرده ایم پرداختند و رفتار ناهنجار خود را ترک می کند.

دستور اسلام در این مورد است که در برابر هر خطایی، مجازاتی‌است متناسب با آن خطا. چون عدالت یکی از اصول اسلامی‌ است، رعایت تناسب بین جرم و مجازات و عدالت در قضاوت و اجرای مجازات و چگونگی و هدف از اجرای آن ضروری است..

مجازات تأدیبی مسلماً در اسلام جایز است ولی برای آن حدی تعیین شده است (ابوالفضل عزتی).

ویل‌دورانت معتقد است: سرزنش و خرده‌گیری روح را فلج می‌کند، در حالی‌که ستایش و تشویق به سلول‌ها نیرو می‌دهد و دشوارترین کارها را یه پیروزی تبدیل می‌کند.

بندورا و والنرز (1963) معتقدند:کسانی که شاهد تنبیه شدن افراد توسط دیگران بوده‌اند در مواقع و مکان‌های دیگر خود به تنبیه دیگران اقدام کرده‌اند.

هم‌چنین بندورا گزارش کرده است دانش‌آموزانی که شاهد تنبیه شدن دانش‌آموزان دیگر بوده‌اند بعدها خود رفتار تنبیه شده را تقلید کرده‌اند. این نکته حائز اهمیت است که فرد بداند تنبیه در جمع، اثرات تخریبی مضاعف دارد.

جرج برناردشاو معتقد است: تنبیه کردن چیزی جز آسیب رساندن نیست.

اگر به کودکان بیاموزیم که چگونه درباره خودشان احساس خوبی داشته باشند احتمالا ترس از شکست در آنان کاهش می یابد و همچنین تاثیرات مثبت دیگری نیز در بر دارد.ولی این روش برای تغییر عملکرد کودکانی که از لحاظ تحصیلی ضعیف هستند چندان فایده ای ندارد(م.یاسایی ترجمه 1376).

اگر کودک به خاطر عمل اشتباه خود تنبیه نشود تصور می کند عمل او به طور ضمنی تایید شده است(رونالد ابلینگورث،کودک و مدرسه).

با توجه به موارد ذکرشده هدف پژوهش این است که تأثیر تشویق و تنبیه معلمان بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان را مورد بررسی قرار دهد و مشخص کند که کدام‌یک از دو متغیر تشویق و تنبیه در پیشرفت عملکرد تحصیلی مؤثرتر است.

از آن‌جا که تشویق و تنبیه عوامل مؤثری در پیشرفت عملکرد تحصیلی می‌باشند، برای پی بردن به این امر که چگونه تشویق و تنبیه بر عملکرد تحصیلی تأثیر می‌گذارد و اینکه دانش‌‌آموزانی هستند که از نظر هوش یکسانند ولی عملکرد تحصیلی آنان متفاوت است، ممکن است علت‌های زیادی در پیشرفت عملکرد تحصیلی مؤثر باشد، دو مورد از این علت‌ها تشویق و تنبیه است. این مسائل و ده‌ها مسئله دیگر ایجاب می‌نماید که در این رابطه تحقیقاتی صورت بگیرد بلکه به نتایج سودمندی نائل آمده و بتوان از نتایج به‌دست‌آمده در امر خطیر آموزش و پرورش دانش‌آموزان استفاده نمود.

آگاهی از عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان به منظور شناخت وضعیت موجود زمینه‌ساز برنامه‌ریزی مناسب‌تر و تصمیم‌گیری دقیق‌تر اقدام جهت رفع موانع و مشکلات خواهد بود.

سؤال:

1- تشویق و تنبیه چه تأثیری بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان دارد؟

2- آیا تشویق همیشه باعث پیشرفت تحصیلی وتنبیه باعث افت تحصیلی می شود؟

3- آیاتنبیه همواره اثرمنفی بر عملکردتحصیلی دانش آموزان دارد؟

تبلیغات متنی