امروز جمعه 10 فروردین 1403

تاثیر اینترنت در افسردگی و انزوای اجتماعی نوجوانان

0

بر اساس یک پژوهش با عنوان "نقش استفاده از اینترنت در افسردگی و انزوای اجتماعی نوجوانان" پرسشنامه‌ای در اختیار 89 دانش‌آموز سال آخر دبیرستان قرار گرفت و درباره موارد زیر تحقیق شد:

میزان استفاده از اینترنت

- کم(کمتر از یک ساعت در روز)

- متوسط(بین یک تا دو ساعت در روز)

- زیاد (بیش از دوساعت در روز)

ارتباط با مادر،پدر و همسالان

افسردگی

با توجه به نتایج حاصله،افرادیکه نسبت به دیگران کمتر از اینترنت استفاده می‌کردند،ارتباط بیشتری با مادر و دوستان خود داشتند.تأثیر استفاده و سوء‌استفاده از اینترنت،هرروز بیشتر موردتحقیق قرارمی گیرد و دانشمندان علوم اجتماعی به دنبال بررسی موضوعات مرتبط می باشند،طی انجام تحقیقی درسال1998 میزان اعتیاد به اینترنت از طریق محاسبه نمرات"پرسشنامه افسردگی یک" (BDI) مورد بررسی قرارگرفت. میانگین نمرات پاسخگویانی که بر اساس این پرسشنامه،معتاد به اینترنت تشخیص داده شدند،برروی یک طیف خفیف تا متوسط قرار داشت.

طی انجام یک پژوهش دراز مدت 2ساله درسال 1998(کرات وهمکاران)،به خانواده‌هایی که به طور تصادفی انتخاب شده بودند کامپیوتر و آموزش استفاده از آن ارائه شد،بعد از یک تا دوسال،استفاده فزاینده از اینترنت با کاهش ارتباط خانوادگی و محافل اجتماعی محلی همراه بود.علاوه براین،شرکت‌کنندگان در این تحقیق،به انزوا و افسردگی روزافزون دچارشده بودند.افزایش انزوا و کاهش حضور اجتماعی به ویژه درنوجوانان دیده می شد.این یافته‌ها،اهمیت تحقیق در زمینه استفاده از اینترنت توسط نوجوانان را روشن می‌سازد،به ویژه این که استفاده از آن دربین این گروه سنی رو به افزایش است.طی سال1996 تقریباً12 درصد از نوجوانان آمریکایی رده های سنی 13 تا 17 ساله که به اینترنت دسترسی داشتند،از خدمات اینترنت استفاده کردند.

گروه سنی12 تا 17 سال کاربران اینترنت که در سال1996، 5/6% بود، درسال 2002به 4/31% و در موردگروه سنی 13 تا 17 سال به بیش از50% بالغ گردید.هدف از تحقیق حاضر،بررسی تأثیرات احتمالی استفاده از اینترنت بر نوجوانان است.انتظار می‌رود سطح بالای استفاده از اینترنت با میزان نامطلوب ارتباط و همچنین درجات افسردگی مرتبط باشد.

روش تحقیق شرکت‌کنندگان:

89دانش‌آموز(37 پسرو 52 دختر)از یکی از دبیرستان‌های ایالت فلوریدا آمریکا انتخاب شدند.از این تعداد 76% قفقازی، 11%اسپانیایی،5%آسیایی،3%آفریقایی-آمریکایی و 5% از نژادهای دیگر بودند.شرکت‌کنندگان ازنظرجایگاه اجتماعی-اقتصادی ازطبقه ی متوسط به بالا بودند.(9/ براساس شاخص دو عاملی هالینگ هد)

مقیاس‌های اندازه‌گیری

به دانش‌آموزان یک پرسشنامه 181 سؤالی از نوع لیکرت داده شد که ابعاد چندگانه روانی و رفتاری زندگی آنان را مورد بررسی قرارمی داد.آنها در یک سالن بزرگ و در مدت 45 دقیقه بدون ذکر نام،پرسشنامه را تکمیل کردند.

استفاده از اینترنت

میزان استفاده ازاینترنت با یک سؤال واحد مورد ارزیابی قرار گرفت،"روزانه چند ساعت از وقت خود را با اینترنت صرف می‌کنید؟"

گزینه‌های پاسخ عبارت بودند از:

- کمتر از یک ساعت (استفاده کم)

- یک تا دو ساعت (استفاده متوسط)

- بیش ازدو ساعت (استفاده زیاد)

کیفیت ارتباط با والدین و دوستان

برای ارزیابی کیفیت ارتباط از مقیاس صمیمیت (بلایت وفاستر-کلارک،سال1987)که حاوی 24 پرسش است، استفاده شد.

به عنوان مثال:

تا چه اندازه برای نصیحت یا حمایت به مادر خود مراجعه می‌کنید؟

تا چه اندازه بهترین دوستتان در مورد آنچه که شما انجام می‌دهید، با شما همراه است؟

پاسخها براساس مقیاس لیکرت دارای 5 حالت از "به هیچ وجه" تا "بسیار زیاد" رده بندی گردید.

نوع سؤالات درخصوص بهترین دوست و والدین مشابه بودند. (هریک 8 سؤال) که در برگیرنده نمراتی در زمینه ارتباط با مادر، ارتباط با پدر و ارتباط با همسالان بود.

افسردگی

این موضوع توسط مقیاس افسردگی مرکز مطالعات اپیدمالوژیک (CES – D)رادلوف طی سال 1977 و با نمره حداقل 16 که نشان‌دهنده افسردگی است،بررسی گردید.

مقیاس(CES–D) برای جمعیت دبیرستانی، استاندارد شده است(رادلوف 1991).این مقیاس از پایایی بازآمایی(2)، همسانی درونی(3) و اعتبار همزمان(4) برخوردار است.

نتایج

دراین تحقیق تنها گروه‌های از کاربران که زیاد و کم از اینترنت استفاده می نمودند،مورد مقایسه قرارگرفتند.تحلیل مجذور خی نشان می‌دهد که این گروه ازنظر برخی عوامل دموگرافیک مانند جنس،نژاد و جایگاه اقتصادی- اجتماعی با یکدیگر تفاوتی ندارند.

هر یک از دو گروه کاربران زیاد و کم اینترنت با استفاده از آزمونهای مستقل t از نظردرجات ارتباط و افسردگی مقایسه شدند.کاربران کم‌مصرف اینترنت درمقایسه با کاربران زیاد آن به طورچشمگیری رابطه‌ای بهتر با مادران و دوستانشان داشتند،اما هیچ تفاوت قابل ملاحظه‌ای بین کاربران کم و کاربران زیاد اینترنت از نظر میزان افسردگی وجود نداشت.

جمع‌بندی

نتایج نشان می‌دهد که استفاده زیاد ازاینترنت با پیوند ضعیف اجتماعی مرتبط است.برعکس کاربرانی که از اینترنت کمتر استفاده می‌کنند،به طور قابل ملاحظه‌ای با مادر و دوستانشان ارتباط بیشتری دارند.

این نتایج جهت گیری خاصی را نشان نمی‌دهند.مثلاً نمی توان گفت که آیا گرایش نوجوانان برخوردار از ارتباطات ضعیف اجتماعی به فعالیت‌ های اینترنتی ارتباطات اجتماعی آن را کاهش می‌دهد.میزان استفاده ازاینترنت با افسردگی ارتباطی ندارد.

شاید نمرات نسبتاً بالایCES - D در این نمونه در مقایسه با نمونه رادلوف احتمال ظهور تفاوت معنی‌دار آماری را کاهش داده است.در تحقیقات آینده،طیف گسترده‌ای از عوامل روانی و اجتماعی در میزان استفاده از اینترنت باید مورد ارزیابی قرار گیرد.پرسشنامه افسردگی مقیاسی است برای سنجش افسردگی که توسط"آئورن بک" مشهور به "پدرشناخت‌درمانی"استفاده شد.اساس آن یک سری واکنشهای کلیدی افراد به طبقات خاصی از موقعیتهای بالقوه افسرده کننده و برانگیزاننده اضطراب است.

تبلیغات متنی