بر اساس ماده 23 قانون حمایت حقوق مولفان، کلیه آثار ارائه شده در سایت با مجوز از صاحب امتیاز اثر می باشد. تمام کالاها و خدمات این سایت بدون احتساب مالیات می باشد.

تاثیر آموزش پیش دبستانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه اول

مقدمه
امروزبا توجه به مفهوم تعلیم وتربیت زگهواره تا گور دانش بجوی، بحث آموزش دوران کودکی گسترش کمی وکیفی است و آموزش و پرورش پیش از دبستان عبارت است از اموزش که از زمان تولد آغاز وتا شروع اولین سالهای دبستان یعنی در پایان شش سالگی، ادامه می یابد.
از وقتی که کودک زبان به تکلم باز می کند دوره آموزش او شروع می شودوتا سنین رشد مراحلی را طی می کند و سیرآموزش کودک در روایات معصومین (ع)‌مراحله بندی شده است.
«کوئینتی لیان (95-35 معاصر مسیح) عقیده داشت که اموزش باید در خانه و زمانی که کودک شروع به حرف زدن می کند آغاز گردد و نباید منتظر باشیم تا به سن هفت سالگی وسن ورود به مدرسه برسد» (مفیدی، 1371: 193).
غالب پدران و مادران و مربیان چنین می اندیشند که کودکان امروزبا کودکان یکی دو نسل پیش تفاوت بسیار دارند بچه های امروزی معولاً از نظر جسمی سالمترند، چابکتر و فعالتراز گذشتگانند، کنجکاوتر و مستقلترند، کلمات فراوانتر و جملات طولانی تری به کار می برند و مطالب پیچیده تری را می فهمند و به زبان می آورند. آنان بزرگسالتر از معمول می نمایند و علائق پیچیده تری دارند آنان را کمتر می توان رام کرد و در مقابل محدودیتها بیشتر به معارضه بر می خیزند این سوال نیز مطرح است که آیا همه تفاوت مربوط به طبیعت کودکان است یا ناشی از تحول سبک زندگی خانوادها و کار آموزشگاهها و نقش جامعه است.

انکار نمی توان کرد که بهبود وضع بهداشت و تغذیه و امکانات پزشکی در سلامت جسمی و نتیجتاً در بروز ظرفیتهای فکری و روانی کودکان تاثیر بزرگی به جای گذاشته است. تلویزیون، رادیو، وسائل جدید ارتباطی و رفت وآمد، و همچنین وجود کودکستانها و دبستانهای جدید و کتابهای کودکان و وسائل بازی و توجه بیشتر والدین و مربیان و معلمان و متخصصان تعلیم و تربیت کودک نسبت به رشد و پرورش آنان ونیز بسیاری عوامل دیگر، در این تفاوتها نقش مهمی بر عهده داشته است عوامل دیگر اجتماعی و سیاسی و اقتصادی و نظامی و انسانی و فرهنگی نیز تاثیرات عظیم خود را، هم بر زندگی بزرگسالان و جوانان و نوجوانان و هم بر رشد و آموزش و پرورش کودکان، بخشیده است.
بسیاری از والدین و مربیان ومعلمین کنونی، به برکت علم و تکنولوژی جدید و دانشهای مربوط به روان شناسی و تعلیم و تربیت کودکان دیدگاهی دقیقتر وانسانی تر نسبت به کودکان یافته اند و توجه به حقوق کودکان و نیازهای جسمی و روانی و فکری آنان، عمق و گستردگی چشمگیری یافته است و درک طبیعت و توانائیهای بالقوه انان امکان پذیرفته شده است درعین حال هنوز هم بسیارند مردمانی که به همان دریافتهای سنتی از وضعیت کودکان دل خوش می دارند و غافل از تحولات عمیق هستند که درجهان انسانی در خصوص شناخت کودکان و ضرورت احترام به آنان و رعایت حقوقشان در چند دهه اخیر حاصل شده است.
علیرغم تحول و عمیق و همه جانبه در شناخت کودکان و چگونگی رشد و پرورش آنان ما هنوز هم در میهن خود شاهد آن هستیم که در سطوح گوناگون، هم در خانواده‌ها و هم در آموزشگاهها و هم درجامعه، توجه لازم به حقوق کودکان نمی شود بسیار فراوانند خانوادههائی که وظایف خویش دربازه فرزندانشان را نمی دانند و با خشونت وبی اعتنایی با آنان بر خورد می کنند فراوانند والدین و مربیان و معلمانی که به جای شکوفا کردن استعدادهای خدادادی کودکان، به تحقیر و تنبیه آنان می پردازند کم نیستند کودکانی که در روستاها و شهرهای کشور ما حتی از ساده ترین امکانات بازیهای تربیتی و فعالیتهای سازنده آموزش و پرورش صحیح محرومند درحالی که در بسیاری از کشورها اکثریت کودکان در سنین پیش دبستانی به کودکستانهای مدرن میروند و با نظارت مربیان دانش آموخته و کار آزموده تعلیم و تربیت می شوند، اکثریت عظیم فرزندان ما محروم از کودکستان هستند در حالی که طبق موازین بین المللی آموزش و همچنین طبق اصول قانون اساسی مملکت خودمان، تمام کودکان و نوجوانان ما باید از آموزش و پرورش همگانی و اریگان بر خوردار باشند، بسیاری از کودکان و نوجوانان واجب التعلیم ما، فارغ از آموزش عمومی، در کوچه ها و خیابانها رها شده اند و بسیاری از انان هم که به مدرسه می روند در فضاهای تنگ آموزشی و با امکانات بسیار ابتدائی و در مدارس دو شیفته ساعات محدودی از روز را صرف آموختن طوطی وار سطحی دروس می گذارنند.
جای تردیدی نیست که درچنین اوضاع و احوالی هر گاه بخواهیم فرزندان ما نیز از آموزش و پرورش مناسبی برخوردار شوند، جا دارد که هر چه در توان داریم به کارگیریم وهر کس به قدر وسعت خود به هر نحوی که می تواند در راه اشاعه اصول و فروع تعلیم و تربیت علمی کودکان و نوجوانان ودر راه رشد و شکوفائی استعدادهای خدادادی آنان و توسعه و بهبود آموزش وپرورش همگانی مبتنی برموازین خدا پسندانه و انسانی وعلمی بکوشند. والدین و مربیان و نویسندگان و مترجمان و دیگر دست اندرکاران آموزش و پرورش و متخصصان تعلیم و تربیت همگی باید بسیار بیشتر از آنچه تاکنون معمول بوده است در این راه بکوشند.
«کسانی که تصویر می کنند گویا هر فرد دیپلمه ای که خواندن ونوشتن و حساب کردن را بتواند باشیوه ای سنتی به دانش آموزان بیاموزند یا کودکان را سرگرم، و آرام نگهدارد ومعلم دبستان و مربی کودکستان نیز می توان گروه بزرگی از مربیان و معلمان و مدیران و مسئولان اموزش و پرورش ما نیز مشاهده می شود»
اما دانش و تجربه و اصول روان شناسی وتعلیم و تربیت کودکان، چیز دیگری به ما می گوید براساس، هر گاه جوان دیپلمه تحصیل کرده با هوش وبا استعدادی انگیزه کار مربیگری کودکستان یا معلمی را داشته باشد و کودکان را دوست بدارد و سه و چهار سالی هم تحصیلات دانشگاهی در رشته آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی کرده باشد قادر خواهد بود که در جریان شغل مربیگری و آموزگاری بصورت مربی کودکستان یا معلم دبستان در آید و این کار خطیر و پر اهمیت را با موفقیت به انجام رساند کودکان کودکستانی و دبستانی ما به اموزشگاهها ومربیان ومعلمان بسیار بهتری از آنچه که فعلاً دارند نیازمندند اگر دبستانها با روشهای خشونت بار وتحکم آمیزی دانش آموزان را واداریم که مجموعه ای از اطلاعات را در ذهن خود انبار کنند، بدیهی است مشکلات ما، همانطور که فعلاً شاهد هستیم باز هم بیشتر خواهد شد.›› (اسپاری، 1366:5.4.3).
آنچه که مهم است این است که کمتر درباره این موضوع فکر شده است که آموزش و پرورش در دوره پیش از دبستان خود مرحله ای است برای رشد قوای جسمی، ذهنی، عاطفی، اعتقادی و اجتماعی کودک، ان هم بطور هماهنگ و متعادل نه بصورت جدا و منفک از هم.
بیان مسئله
امروزه دنیای کودک و شیوه های برخورد و‌اموزش او به وسعت دنیای بزرگسالان شبیه است وتوجه همه جانبه به کودکان در جهت ارضای نیازهای اجتماعی، جسمانی، اخلاقی، عاطفی و هوشی انان مدنظر بسیاری از دست اندرکاران تعلیم و تربیت می باشد ودر سر لوحه همه این برنامه ها با توجه به رخ دادهای مهمی که هر روز درگوشه ای از کشور اسلامی خودمان شاهد آن هستیم توجه به امر آموزشی را از هر چیز مهمتر می‌یابیم.
و نظر به این که چندین سال است که درشهر کرمان اموزش پیش دبستانی حداکثر مدارس ابتدائی جریان دارد وبه صورت فراگیر در کرمان پیاده واجرا می شود توجه به موفقیت های ظاهری این موسسات امید است بعد از بررسی و اثبات تغییرات مثبت آن ها بخصوص در پیشرفت تحصیلی دانش آموزش نتایج این تحقیق معرفی آموزش پیش دبستانی، در جهت برابری کردن آن در کشور باشد کودکانی که آموزش های پیش دبستانی را می گذارنند گذشته از آموزش هایی خطیر کاردستی- لوحه – سرود – نقاشی – بازی های کودکانه – گردش های گوناگون آموزش احادیث وادعیه مانند: دعای فرج، مائل اجتماعی، تیمم، وضو وهمچنین حفظ نزدیک به یک جزواز سوره های کوچک قرآن کریم می پردازند آموزش پیش دبستانی زمینه ای است برای دوران تحصیل کودک و چون آموزش به صورت حفظی می باشد و ذهن کودک به خودی خود آماده برای پذیرفتن هر مسئله ای هست. بنابراین بهترین زمانی است که می توان کودک را باقرآن و عقاید اسلامی آشنا کرد.
پیش دبستانی 14 سال است 4 در کرمان برای زنده نمودن این سنت حسنه آموختن نمودن عطر دلپذیر قرآن کریم و عطر معصومین (ع) با گوشت وپوست نونهالان این مرز وبوم تلاش می کنند که در آینده جوانان با ایمان کشور اسلامی ایران پاسداران خوبی برای مکتب اسلام و قرآن باشند چون کلاس های پیش دبستانی در مدارس می باشد نونهالان با شاگردان دیگر برخورد داشته و با رنگ ها و رفت و امدها بیشتر آشنا می شوند ویک علام اجتماعی تر بار می آیند و در بعضی از مهد کودکها می بینیم که بچه ها واما آهنگ های کاذب سرگرم می کنند ولی در کلاس های پیش دبستانی با نوای دلنشین قرآن آن ها را تسفی می دهند
والدین و مربیان باید همت داشته باشند که درتربیت کودک با مذهب بزرگترین یا رو مددکارآن هاست وایمان واعتقاد مشعلی است که تاریک ترین راه ها را روشن می کند و جوان مارا احساس وبیدار می کند هر جا که منحرنی وجود داشته باشد او را به آ‌سانی به راستی رهبرمی کند.
اهمیت موضوع
مولاامیرالمومنین در نامه خویش به امام حسن مجتبی (ع): قلب کودک نورس مانند زمین خالی از بذر و گیاه است هر تخمی که در آن افشانده شود به خوبی می پذیرد و در خود می پرورد فرزندم از دوران کودکی تواستفاده نمودم و خیلی زود در پرورش تو قیام کردم پیش از آنکه دل ترببیت پذیرفت سخت شود و مطالب گوناگون عقلت را اشغال نماید و تا تودر کار خود کوشا شوی و از تجارب آموخته شده اموری را که در پی ازمایش آن هستی دریایی و در رنج جستجو نیفتی و از تجربه آموزی (‌دوباره) معاف گردی و به تو آن رسد که ما بدان رسیدیم وبرای تو روشن شود وبرای تو روشن شود آنچه گاهی تاریکش میدیدیم.
«پسر جانم هر چند من به اندازه همه آ‌نان که پیش از من بوده اند نزیسته‌‌‌ام ولی در کردارشان نظر کردم و در اخبارشان اند اندیشیدم و در آنچه بجا گذاشتند تفحص کردم تا چون یکی از ایشان شدم بلکه با آگاهی‌‌ای که از کارهایشان به دست آورده ام گویا یا اول تا آخر آنها زندگی کرده ام و نقاط روشن و تیره زندگی آنها را شناختم وسود و زیانش را دانستم وبرای تو از هر چیز زیده آن را جدا ساختم و نسیکوی آن را برایت جستجو کردم» (تحف العقول، 1361: 67 و 68).
العلم فی الصفر کالنقش فی الحجر
علمی که در کودکی آموخته شود همانند نقشی است که بر سنگ کنده شود انچه در سنین اولیه کودکی آموخته شود دارای دوام و پایداری بیشتری است و هم تخریب آن مشکلتر و امام محمد غزالی در این باره می گوید«هر کار که عظیم بود تخم آن اندر کودکی افکنده باشند» و «چون ابتدا وبه ادب پرورید، این سخنها چون نقش بر سنگ بود و اگر فرا گذاشته باشند، چون خاک از دیوار فرو ریزد»
رابرت آون، جامعه شناس، عقیده داشت که شخصیت فرد تحت تاثیر عوامل محیطی است واز این رو درسنین اولیه محیط آموزشی غنی را تعیین کننده شخصیت موثر و سازنده دانست
ژان ژاک روسو، فیلسوف فرانسوی عقیده داشت که آموزش باید از بدو تولد آغاز شودو تا سن بیست و پنج سالگی ادامه پیدا می کند
فردریک فروبل آلمانی سیستمی از بازیهای اموزشی را برای کودکان ابداع کرد و برای نخستین بار کودکستانی برپا ساخت وبه همین جهت پدر کودکستان لقب گرفت و خلاصه افلاطون حدود قرن سوم قبل از میلاد، بر این عقیده بود که «اموزش دوران اولیه کودکی امری اجتماعی است وباید در سنین کودکی آنها را از والدینشان جدا کرد وجهت مراقبت و تعلیم به موسسات اجتماعی سپرد تا بطور صحیح آموزش ببیند»
اگر مجموعه ای از نظراتی که گذشت را مورد جمع بندی قرار دهیم می بینیم که هیچ دوره ای از زندگی به اندازه دوره های آغازین زندگی یعنی بین دو سالگی که زبان می آموزد و از سه سالگی که پایه ریزی شخصیت او گذاسته می شود و در 5 سالگی که قوای عقلانی، ذهنی، حرکتی و حسی او افزایش یافته هو زمینه ورود او را به دنیای دیگری مهیا می کند و او در دنیایی بین واقعیت و تخیل قرار گرفته است وهمه چیز را با تجربه و در جهت شناخت واقعیت و تخیل قرار گرفته است وهمه چیز را با تجربه و در جهت شناخت واقعیت در محیط طبیعی خود جستجو می کند و کوشش برای نایافته هایش ادامه دارد.
پس با توجه به این همه اهمیت دراین دوره از سنین کودک ما نیاز داریم که تاثیر آموزش پیش دستیابی را مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم.
فرضیه ها
فرضیه یک: به نظرمی رسد که بین نوع مدرسه وتاثیر و آموزش پیش دبستانی پیشرفت تحصیلی دانش اموزان پایه اول ناحیه 2 کرمان رابط و معنا داری وجود دارد
فرضیه دو: به نظر می رسد که بین تحصیلات والدین تاثیر و آموزش پیش دبستانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه اول ناحیه 2 کرمان رابط معنا داری وجود دارد
فرضیه سوم: به نظر می رسد که بین جنسیت و کودک و تاثیر و اموزش پیش دبستانی و بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه اول ناحیه 2 کرمان رابطه معنا دارای وجود دارد
فرضیه چهارم: به نظر می رسد که بین در آمد والدین و تاثیرو آموزش پیش دبستانی بر وضعیت تحصیلی دانش آموزان پایه اول ناحیه 2 کرمان رابطه معنا داری وجود دارد.
فرضیه پنجم: به نظر می رسد که بین نمره ریاضی و تاثیر آموزش پیش دبستانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه اول ناحیه 2 کرمان رابطه معنا داری وجود دارد.
فرضیه ششم: به نظر می رسد که بین درس فارسی و املاء و تاثیر آموزان پیش دبستانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه اول ناحیه 2 کرمان رابطه معنا داری وجود دارد.
اهداف تحقیق
هدف کلی: تاثیر آموزش پیش دبستانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه اول ناحیه 2 شهر کرمان
اهداف جزئی:
1- بررسی رابط بین نوع مدرسه و تاثیر آموزش پیش دبستانی برپیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه اول ناحیه 2 استان کرمان
2- بررسی رابطه بین تحصیلات والدین وتاثیرآموزش پیش دبستانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه اول ناحیه 2 استان کرمان
3 – بررسی رابطه بین جنسیت دانش آموزان و تاثیر آموزش پیش دبستانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه اول ناحیه 2 استان کرمان
4- بررسی رابطه بین در آمد والدین و تاثیر آموزش پیش دبستانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه اول ناحیه 2 استان کرمان
5- بررسی رابطه بین نمره درس ریاضی و تاثیر آموزش پیش دبستانی برپیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه اول ناحیه 2 استان کرمان
6- بررسی رابطه بین نمره درس املاء و فارسی و تاثیر آموزش پیش دبستانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه اول ناحیه 2 استان کرمان
تعریف عملی و نظری متغیرها
1- سطح تحصیلات:
تعریف نظری: میزان تحصیلات علم و دانشی که هر فرد در طول زندگی کسب می کند
تعریف عملی: بیسواد، ابتدائی، راهنمایی، متوسطه، دیپلم و فوق دیپلم لیسانس، فوق لیسانس به بالا
2- در آمد:
تعریف نظری: میزان در آمدی که هر فرد در طول یک ماه به طور متوسط بدست می‌آورد.
تعریف عملی: 200000-1500000
300000-2500000
40000-350000
به بالا 4500000
3- جنس:
تعریف نظری: جنس آن است که شامل انواع باشد وجنسیت حالت یا ماهیت جنس را گویند.(عمید، 1364: 6و7).
تعریف عملی: زن – مرد
4- نوع مدرسه:
تعریف نظری: محیطی آموزشی و پرورشی است که دانش آموزان ساعاتی از روز را برای پرورش و تربیت و آموزش را آن جا می گذارنند
تعریف عملی: مدرسه دولتی – مدرسه غیر انتفاعی تیزهوشان – شاهد
5- نمره درس ریاضی:
تعریف نظری: میزان یادگیری اعداد و ارقام و محاسبات
6- نمره درس املاء فارسی:
تعریف نظری: میزان یادگیری نگارش زبان فارسی و درک زبان فارسی
7- تعریف نظری آموزش پیش دبستانی:
«دوره آموزش قبل از ورود به مدرسه ابتدائی، که اهداف آن آماده سازی کودک جهت پذیرش تربیت اسلامی، ایجاد روحیه همکاری با دیگران، ایجاد احترام به قانون، آموزش عملی رعایت بهداشت، پرورش جسمی کودک، توجه به نقائص تربیتی، ایجاد زمینه رشد و شکوفائی استعدادها، ایجاد علاقمندی بکار، ایجاد روحیه احساس احترام به دیگران،‌ ایجاد انگیزه و شوق نسیت به تحصیل، ایجاد عشق خود آموزی، هماهنگ سازی دست و فکر شناخت اشکالات و کمبودهای گویش، آموزش کامل صداهای زبان فارسی، آموزش مفاهیم اولیه حساب، آشنا ساختن نو آموز با محیط، آموزش نماز و بعضی سورهای قرآن... می‌باشد» (‌نظام آموزش و پرورش، 1367: 102)

ایجاد و گسترش مهد کودک‌ها
در سالهای اخیر با توجه رشد افزاینده والدین به امر تعلیم و تربیت کودکان خردسال خویش در سنین قبل از دبستان و موضوع اشتغال نسبی بانوان در زمینه فعالیتهای اجتماعی در بسیاری از ادارات مهد کودک دایر گردید. در سال 1354 بنا به تصویب‌نامه هیئت دولت کلیه سازمانهای دولتی باید نسبت به تشکیل مهدکودک برای کودکان زنان کارمند اقدام می‌نمود. لذا بسیاری از وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی و ملی برای رفاه مادران کارمند و تعلیم و تربیت کودکانشان، مهد کودک‌هایی ایجاد نمودند در کنار این مهدکودک‌های دولتی مهد کودک‌های خصوصی نیز با بودجه شخصی افراد علاقمند در سراسر کشور تأسیس گردید. مسئولیت اداره مهد کودکهای دولتی به عهده واحدهای رفاهی وزارتخانه و فعالیت این موسسات تحت نظارت کارشناسان وزارت بهداری قرار گرفت مطابق تعریف مهدکودک: موسسه‌ای است که جهت نگهداری- مراقبت- پرورش آموزش قبل از دبستان کودکان سالم از سه ماهگی تا پایان 5 سالگی در سه بخش شیرخوار (3 تا 18 ماهه) نوپا (5/1 تا 3 سالگی) و نوپا (3 تا پایان 5 سال)‌ ایجاد می‌شود.
محل مهدکودک‌های دولتی در صورت امکان باید در ساختمان آن وزارتخانه یا در محل استجاری نزدیک به وزارتخانه مربوط می‌باشد خود واگذار کند ساعات کار مهد کودک (منطبق با ساعات کار وزارتخانه و هزینه آن توسط سازمان یا وزارتخانه تأسیس می‌گردد).
در حال حاضر با استفاده مواده 21 و 22 قانون اساسی، مهد کودک‌های موجود به سه دسته تقسیم می شوند.
1- مهد کودک های سازمان بهزیستی
2- مهد کودک های دولتی
3- مهد کودک‌های خصوصی
بر طبق ماده آیین‌نامه محل ایجاد مهد کودک‌ها با توجه به نیاز مناطق از طرف سازمان بهزیستی استان تعیین می گردد.
بررسی هدف‌های آموزش و پرورش در سطح کودکستان و آمادگی هر گونه فعالیت آموزشی در کورستانها و کلاسهای آمادگی پیرو هدفهای اساسی زیر است.
هدفهای کلی و عمومی:
1- رشد بدنی و تکامل اعمال حسی و حرکتی
2- رشد اجتماعی
3- رشد ذهنی و اخلاقی
4- رشد عاطفی
هدفهای اختصاص آموزش و پرورش در دوران پیش دبستانی.
1- کسب توانایی‌های لازم برای اداره زندگی در دوران کودکی
2- آماده شدن برای ورود به دوره کودکی
هدفهای آموزشی و برنامه مهد کودک ها تدوین برنامه آموزشی مهد کودک پیرو 4 نکته (هدف) اساسی ذیل صورت می‌گیرد.
1- خود شناسی و پرورش شخصیت کودکستان
2- تعلیم و قبول مسئولیت و انجام امور شخصی
3- ایجاد شناسایی در مورد محیط زندگی کودک
4- پرورش مهارتها و خلاقیت کودکان
اهداف کلی دوره پیش از دبستان (از نشریه برنامه 5 سال 1361)
1- کمک به جریان رشد جسمی و ذهنی و اجتماعی کودکان با تکیه بر زمینه‌های دینی و اخلاقی
2- پرورش توانایی و استعداد کودکان به منظور آماده شدن آنها برای ورود به دوره‌های تحصیلی بعدی
3- آماده ساختن کودکان در جهت استفاده بیشتر و آسانتر از مفاهیم آموزش
4- لغت آموزی و گسترش زبان فارسی به خصوص برای کودکانی که گویش محلی دارند.
5- کمک به خانواده‌های کم در آمد در استفاده از یک محیط سالم و تربیتی برای پرورش کودکان.
پرورش شایستگیهای اجتماعی در کودکان و روشهای پیشرفت در رشد اجتماعی:
روند اجتماعی شدن در سالهای اولیه کودک با سرعت زیادی رشد می‌یابد کودکان در این دوران که سرآغاز شکل گیریهای بسیاری است تا حدود زیادی در نتیجه روشهای تقویت آمیزی که انواع مختلف رفتارهای اجتماعی را در آنها ترغیب نموده یا متوقف می‌نمایند جامعه پذیر و اجتماعی می‌شوند اگر چه محیط خانه و خانواده دراین سطح از مهارتها عمیقاً موثر است ولی مربیان و معلمان مهدکودکها نیز می‌توانند کمک‌های ارزشمندی به پرورش رشد اجتماعی بنمایند.
دوران اولیه کودکی زمان بسیار غنی برای یادگیری اجتماعی است این دوران سرآغاز شکل گیری یادگیریهای بسیار است که در مسیر پرورش مهارتهای اجتماعی و ارتباطات باید کسب کردند اگر چه در این سطح از مهارتها خانه و خانواده عمیقاً موثر است لکن مربیان و معلمان مهد کودک‌ها نیز می‌توانند کمکهای ارزشمندی بر پرورش و رشد اجتماعی کودکان بنمایند. قبل از دنبال کردن اهداف اجتماعی مهمی که برای کودکان خردسال تحت مراقبت یک معلم در این مراکز وجود دارند وی باید نظریه‌ها و روشهای رشد و پرورش اجتماعی را در این خصوص مورد مطالعه قرار دهد تا از رفتار اجتماعی مورد انتظار از کودکان در این سنین آگاهی یابد.
معلوم گشته که کودکان ابتدا به بازیهای منفرد و تنها رو می‌آورند و سپس به بازیهای موازی (بازی در کنار کودکان دیگر) و سرانجام به بازیها علاقمند می‌شوند که ارتباطات مستقیم‌تر و تعاون و اشتراک مساعی با دیگر کودکان و همسالان را شامل می‌شوند و هر چه کودکان از مرحله طفولیت گذشته و به سنین کودکستانی نزدیک می شوند دوستان زیادتری پیدا می‌کنند به تدریج دوستان از جنس خود را انتخاب می‌کنند هر چه سن کودکان بالاتر می‌رود تعداد کشمکشها و نزاعهای بین کودکان کاهش می‌یابد و نیز به تعداد تماسها و ارتباطهای اجتماعی‌شان افزوده می‌گردد احساساتی چون حسادت و رقابت شورع به رشد می کند و به نظر می‌رسد که بین سنین چهار و شش سالگی سطح شدیدتری می‌رسند البته این رفتار در کوکان مختلف متفاوت است وقوع رفتارهای چون سخاوت و بخشش که با افزایش سن شدت می‌یابد در سطح پیش از دبستان ظاهر می‌گردد نقش‌پذیری (توانایی خود را به جای دیگران گذاشتن)‌و نیز بالا رفتن سن کودکی رشد می یابد و بعض از رفتارهای اجتماعی دیگر نیز که خصوصیات کودکان در سنین مختلف می‌باشد.
تصویر فشرده‌ای از نظرگاههای مختلف
1- آموزش و پرورش از دیدگاه اسلام
از دید اسلام نوزاد انسان به هنگام ورود به عالم هستی از سرشتی به منزله لوح پاکی برخوردار که به فطرت پروردگار آفریده شه است این نوزاد در اختیار خانواده قرار می‌گیرد و سپس تعلیم و تربیت خانواده در ضمیر او نقش می‌بندد. کودکان از زمانی که دیده به جهان می‌گشاید به طور طبیعی ومنظم در حال آموختن است واین آموختن با نظارت پدر و مادر صورت می‌گیرد در تفکر اسلام در مورد اهمیت و تأثیر آموزش و پرورش درون خانه سفارش فراوان به عمل آمده است پیامبر اسلام فرموده: به کودکان خود بهای فراوان داده و آنها را نادان و سفیه تلقی نکنید بر مبنای همین دستورالعمل تربیت فرزندان و تکوین و رشد شخصیت کودکان در محیط خانه مورد توجه پیامبر و امامان بوده است، اما دلیل این امر آن است که پی‌ریزی زمینه‌های مساعد ذهنی و عاطفی کودکان در دامان مادران انجام شود و اگر در این امر مهم توجه کافی به عمل نیاید زدودن پاره‌ای از خصلت‌های کودکان در مرحل بعدی دشوار خواهد بود. به همین دلیل پیامبر فرمود: کودکان را گرامی داشته و به آنها آموزش مناسب دهید.
توجه انسان به آموزش و پرورش در تعلیم و سنت‌ها و احادیث و آیات پیوسته به چشم می‌خورد.
این شعر منسوب به امام علی (ع) واجد اهمیت فراوانی است:
عرض نبیک علی الاد بسخی الاصغر کیما تقربهم عیناک فی الکبر
وانما مثل الادب تجمها فی عنفعوان الصبا کاالنقش فی الحجر
ترجمه: فرزندان را در کودکی به فرا گرفتن آداب بر انگیز تا در بزرگی چشمان تو به وجود آنان روش شود فرا گرفتن آداب (تعلیم و تربیت چون نقشی است که بر سنگ بسته می‌شود) ‌بنابراین باید چنانکه اسلام ضروری دانسته است به تعلیم و تربیت کدکان به طور جدی پرداخت اما آموزش و پرورش اسلامی دراین زمینه تنها به خانه محدود و منحصر نمی‌گردد بلکه مراکز آموزش پیش دبستان در نظام اسلای نقش اساسی به عهده دارد، برای آنکه بتوانیم رسالت تربیت کودکان را به عهده بگیریم یا حداثل در این زمینه به دیگران مدد برسانیم آگاهی از ویژگیها و خصوصیات کودکان، اطلاع از علل و رفتارها و سرچشمه انگیزه‌ها و تمایلات آنها فهم راههای برخورد اصیل صحیح با کودکان ضرورت می‌یابد.
و این رسالت جد از پیوند فرهنگ با مذهب یا تربیت با مذهب عملی نیست زیرا که آموزش و پرورش باید ریشه در فرهنگ و مذهب جامعه داشته باشد تعلیم و تربیت جامعه اسلامی ما باید بر اساس ارزشهای اخلاق و انسانی دین اسلام باشد، نظام تربیتی ما الگویی از غرب است بدون ارزشهای غربی و این از عدم توجه به ارزشهای فرهنگی و مذهبی نشأت گرفته است. بابد توجه داشت که کودک در جامعه اسلامی دارای مقام و ارزش والایی است زیرا انسان خلیفه خدا در زمین است از این جهت تربیت و تعلیم او بسیار مهم است و نباید به نهادها غیر اسلامی واگذار شود.
یکی از نظام ها نظام تربیتی اسلام است که از نظر ما نظامی است سازنده چه در جنبه فردی و چه در جنبه اجتماعی، آدمی در سایه آن به خودسازی و درون سازی پرداخته و تزکیه موفق می‌شود و در جنبه جمعی افرادی می‌پرورد که قادر به زندگی جمعی توأم با صلح و صفا و آرامش و صمیمیت و تعاون و تکامل باشند. در این نظام وسعت نظر و جهان بینی فوق‌العاده ای را می‌نگریم به گونه ای که هیچ یک از شوون وابعاد متعدد و بسیار حیاتی انسانی نادیده گرفته نشده است و هیچ جنبه‌ای از جوانب زندگی را فرو نگذارده است.
از دید اسلام کودک ملک خدا و از آن اوست، امانتی است به دست دولت جامعه، مردم، والدین خودش که حق الویت در تربیت با زمینه جهت دهی مثبت به عهده والدین و بعدها به عهده خودش است دولت وجامعه در طریق تکامل او وظیفه خدمت دارند نه خیانت.
از شگفتیهای دنیای کودکان مذهب، ایمان، باور داشت آنهاست فطرتی دارد خدا آشنا با آن جهت که نفخه‌ای از روح خدا در ذات خویشتن اوست و از باورهای مذهبی در اندرون او وجود دارد.
آموزش پیش دبستانی(مکتب القرآن) در شهر کرمان:
در راستای پیاده شدن اهداف مقدس انقلاب شکوهمند اسلامی که همان احیای مکتب انسان‌ساز اسلام و آشنا نمودن جهانیان بیش از پیش جهانیان با معارف اسلامی می‌باشد کارشناسی قرآن امور تربیتی شهر کرمان بر آن شد تا با آموزش قرآن و حدیث و نماز انس با قرآن و عترت پاک رسول ا... را در دل نونهالان این مرز و بوم بوجود آورد و زمینه آشنایی عمیق آنان را با معارف اسلایم فراهم نماید، تا در آینده پاسدار مکتب عزیزمان اسلام باشند علاوه بر این به تجربه ثابت شده که آموزش قرآن در کودکی باعث شکوفایی استعداد نونهالان نسبت به فراگیری دروس گشته و کودکان که قبل از ورود به مدرسه آموزش قرآن و سایر مواد لازم را می‌بینند در دوران دبستان از شاگردان ممتاز بوده و آموخته های آنان همچون نقش بر سنگ ثابت می باشد.
با تکیه بر تجربه‌های گذشته وانجام خدمتی هر چند کوچک بر آن شدیم تا سنت حسنه آموزش قرآن به سبک هجی را در شهرستان کرمان زنده نماییم لذا در شهریورماه سال 1364 مقدمات کار فراهم نموده از خواهرانیکه در گذشته با این سبک به نونهالان آموزش می‌دادند دعوت نمودیم و از آنها خواستیم کار خود را مجدداً شروع نمایند پس از اعلام آمادگی از طرف عده‌ای از خواهران داوطلب امتحانی از آن به عمل آمد و پس از گذراندن یک دوره آموزش تکمیلی و فنون تعلیم و تربیت در سال روز میلاد حضرت زینب(س) ده کلاس در منازل این خواهران و چند نکته تشکیل شد.
در اولین دوره این کلاسها 250 نونهال در مدت 9 ماه اصول دین، فروع دین، روخوانی 12 سوره از جزء 30 را فرا گرفتند در طول سال حمایت‌های زیادی از طرف امور تربیتی از این کلاسها شد از جمله تغذیه بین روز به نونهالان، بازدید از کلاسها، تشویق مربیان و اهداء جوایز به نونهالان ممتاز.
در سال دوم (1365) به جهت استقبال مردم خواجوی شهرستان کرمان تعدادی از خواهران دیپلمه را نیز به همکاری دعوت و علاوه بر آموزش مطالب سال قبل سعی شد که آموزش سرود و نقاشی نیز اضافه شود تا مقدمه‌ای باشد برای قدرت بیان و آمادگی برای نوشتن.
سال سوم به واسطه بازدهی خوب طرح مکتب و پیشرفت دانش آموزان در کلاس اول با تقاضای مدیران دبستان مبنی بر گشایش کلاس جدید روبرو شدیمو تعداد کلاسها را افزایش دادیم و در خلال خدمت مربیان به تشکیل کلاسهای دانش افزایی قرآن احکام، اخلاق، روانشناسی، کاردستی، بازیهای پرورش برای آنها اقدام و کارایی آنهار را بدینوسیله بالا بردیم این برنامه کماکان ادامه داشته و بنا به ضرورت هرچند وقت یکبار دوره آموزش مربی جدید داریم که در مدت دو سال خواهران به فراگیری مطالب بالا مشغول و دو ماه نیز در کلاسها به کارآموزی می‌پردازند سپس در صورت لزوم به تدریس در کلاسهای مکتب مشغول گردند.
در سال 1367 از شهرستانها دعوت شد چنانچه مایل به تشکیل کلاس و پیاده نمودن طرح مکتب هستند نماینده هایی جهت توحیه به کرمان بفرستند 15 شهرستان از این پیشنهاد استقبال کردند به همین منظور سمیناری در شهریورماه در کرمان تشکیل و عده‌ای از مربیان شهرستان دوره مخصوص تربیت مربی را گذرانده و به عزم تشکیل کلاس و تربیت مربی به مناطق خود برگشتنداز سال 1368تصمیم گرفتیم علاوه بر مواد آموزشی قبل مفاهیم ریاضی و علوم و آمادگی را برای نوشتن به برنامه روزانه نونهالان اضافه می‌نماییم.
استقبال اولیاء و همکاران مدیران و تشویق معلمین کلاس اول همیشه باعث دلگرمی ما بود و روز به روز کار مکتب توسعه پیدا می‌کرد.
با اینکه در سال 1370 برای اطمینان بیشتر اقدام به انجام تحقیق در مورد اثرات مثبت و منفی طرح مکتب القرآن بر روی نونهالان سال اول دبستان نمودیم که بحمدالله 97% مثبت بود این مسئله علاوه بر خوشحالی، ما را بر آن داشت که گزارش از کار خود را به وزارتخانه بفرستیم تا در صورت صلاحدید در استانهای دیگر هم پیاده شود، همچنین دو گزارش نیز به دفتر مقام معظم رهبری فرستادیم که متأسفانه تاکنون جوابی نرسیده لاکن برادران کارشناسی قرآن وزارتخانه از کلاسها بازدید نمود و ما را مورد تفقد قرار دادند در خلال این بازدیدها از کارشناسی ابتدایی وزارتخانه نیز نظرخواهی شد آنها آموزش الفبا و همچنین روخوانی قرآن را ضروری ندانسته و عقیده داشتند آموختن الفبا بوسیله معلم کلاس اول برای نونهالان بهتر بوده شایسته است که در کلاسهای مکتب رو حفظ کار شود. به پیشنهاد برادر بزرگوار حاج آقا سیف مولف کتابهای درسی دانش اموزان از سال 1371 روخوانی قرآن از برنامه نونهالان حذف و قرار شد مواد آموزشی مکتب منجر به آموزش نماز و 14 سوره از جزء 30 قرآن مجید به صورت حفظ و سایر موارد بوده و مکتب القرآن با برنامه ریزی برای مربیان کلاس اول ادامه حفظ یک جزء تا جزء سی را در کلاس اول اجرا و سپس از آموختن الفبا و در پایان کلاس اول و طول کلاس دوم روخوانی قرآن را توسط معلمین این دو کلاس به دانش آموزان آموخته و انشاء ا... با این عمل همه دانش آموزان ما بتوانند قرآن را به خوبی بخوانند.
در حال حاضر مکتب القرآن از نظر آموزشی و فرهنگی در سطح مطلوبی قرار دارد و هر ساله حدود 50000 نونهال تحت پوشش کلاسها بوده و نزدیک به 1000 نفر مربی نیز سعدت آشنایی با معارف اسلامی و حفظ قرآن را پیدا کرده و به آموزش نسل آینده مشغولند. لازم به تذکر است که مکتب القرآن رد طول مدت قریب 10 سال دچار مشکلاتی از جمله کمبود جا امکانات، تجهیزات کلاس، بودجه، وسایل نقلیه جهت سرکشی به کلاسها بوده و به لطف خداوند با وجود تجهیزات کلاس، بودجه، وسایل نقلیه جهتس رکشی به کلاسها بوده و به لطف خداوند با وجود همه مشکلات توانسته است به کار خود ادامه دهد. با به کارگیری این طرح امید است تا دیگر شاهد غلط خواند قرآن از سوی تحصیل کرده های این مملکت نباشیم. کارشناس قرآن (ذهتاب زاده)

تاریخ ظهور آموزش پیش دبستانی (کودکستان- مهد کودک) در جهان:
کودکستان:
در تاریخ آموزش و پرورش دوران کودکی، کودکستانها نسبت به مهد کودکها ریشه عمیق‌تری دارند اگر چه آغاز رشد کودکستانها در اروپا ثمره تفکر و نوشته‌های کمینیوس، روسو، اوبرلین پستالوزی و هربارت و فروبل و در اواخر ماریامونته سوری می‌باشد و اولین آموزشگاه خرد سالان توسط «فردریک اوبرلین» در سال 1774 در دهکده‌ای در فرانسه ایجاد شد، که مقدمه‌ای بود برای گسترش آموزشهای کودکان. اما در واقع فردریک فروبل (1852-1782) در تاریخ تعلیم و تربیت به عنوان پدر کودکستان شناخته شده است. او نخستین فردی است که نظریه آموزش و پرورش پیش از ورود به دبستان را به طور جامع طرح و روش اجرای آن را تنظیم کرد و اولین کودکستان را در سال 1837 در بلانکبنرک آلمان تأسیس کرد و از همان زمان نام کودکستان (باغ کودکان) معمول گشت فروبل به اهمیت فرصتهای آموزش در اولین سالهای پیش دبستانی اشارات فراوانی داشت و عقیده داشت که کودک در یک محیط غنی و سرشار می‌تواند علایق خود را از طریق تجربه آموزی و فعالیت شخصی رشد دهد او که مشاهده گر دقیق کودکان بود شخصاً به آموزش آنها اقدام کرد.
بهرحال هدف از ایجاد کودکستان از دیدگاه فروبل ایجاد محیطی شاد بود که بازی در فضای آزاد و فعالیتهای خود به خودی را میسر می‌ساخت. کارها و عقاید فروبل، زمینه ساز کوششهای مربیان دیگر و تأسیس کودکستانها در سایر کشورها گردید از جمله خانم «کارل شورز» که خود از شاگردان فروبل بود در سال 1855 اولین کودکستان را در آمریکا تأسیس کرد «شورز» با الگوگیری از مدارس فروبل، در شهر واترتاون، در ایالت ویسکانسین، کودکستانی را برای کودکان آلمانی زبان تأسیس کرد. اولین کودکستان برای کودکان امریکایی (انگلیسی زبان) در حقیقت یک مدرسه خصوصی بود که به همت «الیزابت پی بادی» در سال 1860 در شهر بوستون آغاز به کار کرد. گر چه تا سال 1873 کودکستانهای ضمیمه مدارس دولتی شدند اما دولتی شدن آموزش کودکستان حداقل تابیست سال بعد عملی نگشت.
(لازم به ذکر است که در سال 1873 در شهر سن لوئی از ایالت میسوری، فردی به نام «سوزان بلاد» کودکستانی تأسیس کرد که برای اولین بار به عنوان بخشی از سیستم مدارس دولتی معرفی گردید) از آن تاریخ به بعد، کودکستانها با استفاده از نظریه‌های مختلف در عمل با تغییراتی گوناگون مواجه گردیدند.
کودکستانها در اوایل قرن بیستم بار دیگر دستخوش تغییراتی گردیدند که حاصل تأثیر عقاید مربیان چون ماریا مونته سوری بود وی با دنبال کردن کارهای دو دانشمند فرانسوی به نامهای جان ایتارد و ادوارد سگن توانست تجربیاتی کسب نماید که افراد بسیاری را در سرتاسر جهان تحت تأثیر کار و نوشته‌های خود قرار دهد. تجربیاتی کسب نماید که افراد بسیاری را در سرتاسر جهان تحت تأثیر کار و نوشته‌های خود قرار دهد. بدین ترتیب کودکستانهای آمریکایی و نیز سایر کشورها عقاید و نظریات نوآورانه وی را پذیرا گردیدند. به هر حال سالهای 1940 به بعد را می‌توان زمان گسترش عمیق‌تر کودکستانها ضمیمه مدارس دولتی در بسیاری از کشورها دانست. تأکید روان شناسنان بر اهمیت نخستین سالهای کودکی و نیز محروم بودن بسیاری از خانواده‌ها از فضا و وسایل مناسب برای فعالیت و بازیهای کودکان خردسال سبب شد که کودکستانها رونق و افزایش یابند اندیشه تربیت معلم نیز در اوایل قرن بیستم صورت واقعی بخود گرفت و نهضت اصلاح کودکستانها که به همت یکی از شاکردان جهان دیویی به نام پتی اسمیت هیل عنوان شد. سبب تأسیس رشته آموزش و پرورش در دانشگاه کلمبیا و سپس در دانشگاههای دیگر گردید و تربیت افرادی که خواهان خدمت در این آموزشگاهها بودند اهمیت یافت به هر حال ظهور کودکستانها که دارای سابقه تاریخی و تعدید بیشتری نسبت به سایر مراکز پیش دبستانی از جمله مهد کودکها هستند، بر خلاف ظهور مهد کودکها که از اندیشه‌های قرن بیستم می‌باشد و نقطه تمرکز آنها توجه به مسائل گوناگون و گسترده از جهات مختلف از جمله ارتباط با خانواده وآموزش والدین و رفع مشکلات آنها بوده‌اند از آغاز با آموزش پیوستگی داشته است. نقش کودکستانها در سالهای اخیر تغییرات زیادی را به خود دیده است و به همین جهت در بسیاری از کشورها برای ادغام و یکی کردن کودکستانها با مدارس دولتی و قرار دادن آنها در زیر چتر منفرد به عنوان بخشی از مدارس ابتدایی تمایل گسترده‌ای به وجود آمده است.
مهد کودک:
اگر چه آغاز شکل‌گیری آموزش و پرورش کودکان از نظر تاریخی به گذشته‌های دو ربر می گردد. اطلاعات ما در مورد مهد کودکها این است که مهد کودک موسسه اجتماعی جدیدی است که در قرن بیستم شکل گرفته است خواهران مک میلان (راشل و مارگارت) که تا حدود زیادی تحت تأثیر عقاید فروبل قرار داشتند «مهد کودک» را به عنوان نامی مناسب برای نوع تازه آموزش و پرورش پیش دبستانی در نظر گرفتند خواهران مک میلان که با کودکان پیش دبستانی در محله‌های فقیر نشین لندن کار می‌کردند سعی در بر آوردن نیازهای اساسی کودکان خردسالی داشتند که تأمین نیازهایشان از طریق زندگی در خانواده های پر جمعیت و محله‌های فقیر نشین میسر نبود آنها با تجربه‌ای که از کلینیکهای درمانی انگلستان در مورد کودکان بی‌بضاعت کسب کرده بودند مهد کودک را مکانی برای پیشگیری بیماریهای فکری و جسمی کودکان می‌دانستند وب همین جهت فلسفه اصلی آموزش و پرورش در مهد کودک را بر پایه مراقبت غذایی و پرورش فرد فرد کودکان استوار نمودند.
تلاشهای موفقیت آمیز این خواهران انگلیسی در زمینه کار با کودکان دو تا پنج ساله سبب گردید که پالمان انگلستان در سال 1918 با تصویب قانون فیشر (قانون اخذ مالیات برای خدمت مهد کودک)‌بر آن مهر تأیید رسمی زد.
این قانون به نظامهای آموزشگاهی محل اجازه تأسیس مهد کودک در سراسر انگستان می‌داد در سال 1920 مهد کودکهای سایر کشورها از این مهد کودکهای انگلیسی الگو گرفتند. رشد مهد کودکها در آمریکا از طریق ارتباط با دانشگاهها و دانشکده‌ها چشمگیر بوده است. عملکرد این مهد کودکها به عنوان مراکز آزمایشگاهی و تحقیقاتی با توجه به اهداف متفاوت بوده است بدین معنی که بعضی از مراکز برای مقاصدی چون آماده کردن مادران جوان برای مادر شدن وظیفه مادری مورد استفاده قرار می‌گرفتند و بعضی دیگر به ترتیب مربی برای مهد کودکها همت گماردند و بالاخره تعدادی نیز به منظور فراهم آوردن فرصتهایی برای مطالعات مقایسه‌ای و تطبیق رشد کودک در موقعیتها کنترل شده دایر گشتند.
و از این طریق اطلاعات فراوانی را در زمینه رشد فردی کودکان به دست دادند بدین ترتیب اصول و روشهای اساسی آموزش و پرورش در دوره پیش دبستانی از این مراکز به کشورهای مختلف راه یافتند و سبب تأسیس و برقراری ارتباط مهدک ودکها از قاره‌ای به قاره دیگر شدند و امروز نیز موجبات مقبولیت و گسترش آنها در همه کشورها فراهم است البته در این جا شایان ذکر است عوامل عمده‌ای همچون ضرورتهای اجتماعی و فرهنگی ضرورتهای اقتصادی و ضرورتهای علمی در بسیاری از کشورها از جمله عوامل موثر در رشد و گسترش بسیاری از این گونه مراکز پیش دبستانی به حساب می‌آیند و دراین قرن در بسیاری از کشورها که مهد کودکها از وجود مربیان و متخصصین آگاه و مدیریت و برنامه‌ریزی جداگانه‌ای برخور دارند کیفیت مطلوبی را در آموزش خردسالان سبب گردیده‌اند و خدمات آنها برای کودکان، والدین و مراکز اجتماعی دیگر بطور مستقیم و غیر مستقیم آشکار گردیده است.
نظامهای پیش دبستانی در چند کشور:
فرانسه:
این دوره به آموزش و پرورش کودکان گروه سنی 6-2 ساله تعلق دارد در برنامه‌های آن تأکید بیشتر بر آموزش حرکات موزون، مشاهده، قصه گوئی، موسیقی، نقاشی و بازیهای گروهی است که به بیداری ذهنی کودکان کمک می‌کند و در عین حال متضمن پرورش نیروی بدنی آنها با رعایت نکات بهداشتی است و تقریباً تمام کودکان 5 تا 6 ساله به کورستانها سپرده شده‌اند به کودکان که از نظر پیشرفت برنامه‌های کودکستانی در سطحی بالاتر قرار می‌گیرند دروس خواندن و نوشتن در حد ساده و مقدماتی تدریس می‌شود این دوره برای همه کودکان مجانی است. ساعت کار هفتگی در کودکستان 27 ساعت یعنی 5/9 روز سه ساعتی است.
ژاپن:
در ژاپن برنامه ریزی دوره آموزش قبل از دبستان و تعیین ضوابط آن توسط وزارت آموزش و پرورش علوم و فرهنگ صورت می‌گیرد و این مراکز برای کودکان 3 تا 5 ساله می‌باشد سازمان اداره آموزش و پرورش قبل از دبستان در ژاپن طی دوره‌های 1 ساله و 2 ساله و 3 ساله و براساس شرایط قبولی اختیاری و قسمتی انتخابی است ومؤسسین این کودکستان 1 بخش خصوصی 2 شهرداری 3 ملی و 4 استانی می‌باشند و در ژاپن این تحصیلات دوره کودکستان عمومی، اجباری و مجانی است.
عربستان:
اولین مدرسه عربستان به سبک امروزی در دوران حکومت ملک عبدالعزیز تأسیس شد قبل از آن مدارس دینی و مساجد تعلیم علوم دینی و خواندن و نوشتن را به عهده داشتند، بعد از آن زمان اقدامات جهت گسترش و توسعه فرهنگی کشور رو به افزایش نهاد، که تا سال 1951 به 21 باب مدرسه انجامید و شمار دانش آموزان از 2319 نفر در سال 1939 به 28 هزار نفر رسید در سال 1953 به فرمان ملک سعود وزارت فرهنگ تأسیس شد. در آن کشور مؤسسات آموزشی زیر نظر دو گونه مدیریت دختران و پسران توسط دولت اداره می‌شود آموزش قبل از دبستان و آمادگی فقط در مناطق شهری انجام می‌گیرد.
چین:
در کشور چین دوره کودکستان شامل سه مرحله است- مقدماتی، متوسطه و ارشد. مرحله مقدماتی مخصوص کودکانی 3 تا 4 سال، مرحله متوسطه مخصوص کودکان 4 تا 5 سال و مرحله ارشد مخصوص کودکان 5 تا 6 سال است اداره کودکستانها و شیرخوارگاهها به وسیله دولت و یا گروههای خاصی مانند کمیته همسایگی در شهرها و روستاها است که معمولاً به صورت روزانه وشبانه روزی است.
بلژیک:
آموزش پیش از دبستان در بلژیک، بخشی از آموزش پایه محسوب می‌شود و ویژه کودکان دو سال و نیمه تا 6 سال است که به سه گروه سنی تقسیم می‌شود 1- کودکان 5/2 تا 4 ساله 2- کودکان 4 تا 5 ساله 3- کودکان 5 تا 6 ساله
دانمارک:
در کشور دانمارک، اگر چه موسساتی برای پذیرش کودکان از بدو تولد وجود دارد ولیکن آموزش قبل از ورود به دوره ابتدایی اطلاق می‌شود. هدف ازایجاد این موسسات حمایت از اولیاء و کمک به آنها در پرورش ومراقبت از کودکان است این موسسات کودکان را با فعالیتهای آموزشی قبل از ورود به مرحله واقعی آموزش یعنی با محیط تحصیلی آشنا می‌سازند.
آلمان:
آموزش وپرورش پیش از دبستان در آلمان شامل مهد کودک و کودکستان است شرط سنی برای ورود به مهد کودک حداقل 3 و حداکثر 6 سال است.
رومانی:
سوریه:
آموزش پیش از دبستان در سوریه سه سال است و کودکانی که سه سال تمام داشته باشند می‌پذیرند هدف از آن پرورش و گسترش منطق کودکان در زمینه‌های جسمی، حسی، اجتماعی، اخلاقی و ذهنی آشنا ساختن آنان با محیط زندگی و جامعه و آماده سازی آنها برای ورود به دوره ابتدایی است.
ترکیه
بعضی از مؤسسات آموزشی قبل از دبستان در ترکیه به طور مستقل و برخی به طور متصل به مدارس ابتدایی فعالیت می‌کنند اهداف آن عبارت است از آماده کردن کودکان برای ورود به دوره ابتدایی
استرالیا:
مؤسسات آموزش قبل از دبستان به دو دسته هستند- مهد کودکها و کودکستانها که امر آموزش قبل از دبستان را برای کودکان 2 تا 5 ساله به عهده دارند.
ایتالیا:
در ایتالیا آموزش قبل از دبستان اجباری نیست به دو شکل وجود دارد مهد کودکهای روزانه، مهد کودکهای شبانه روزی، مهد کودکهای روزانه به امر نگهداری و تربیت کودکان زیر سه سال می‌پردازد این مهد کودکها به موازات گسترش کارخانجات صنعتی، رشد وافزایش یافته است سالهای آخر مهد کودک به آموزش کودکان 3 الی 5 سال اختصاص دارد.
روسیه:
در کشور روسیه آموزش پیش از دبستان نخستین مرحله نظام آموزش عمومی است و کودکان زیر هفت سال را در بر می‌گیرد این مرحله شامل مهد کودکها، کودکستانها و نوع ویژه‌ای از ترکیب این دو است. هدف این مؤسسات فراهم آوردن بهترین امکانان برای آموزش کودکان و آماده سازی آنان برای ورود به مدرسه است.
بلغارستان:
آموزش قبل از دبستان در جمهوری بلغارستان اولین مرحله از نظام آموزشی این کشور است که یکسال قبل از ورود به دبستا صورت می‌گیرد.
اسکاتلند:
در این کشور آموزش قبل از دبستان به کودکان گروه سنی 2 تا 5 سال تعلق دارد.
انگلستان:
دوره آموزش قبل از دبستان در مؤسساتی از جمله مهد کودکها و کودکستانها که معمولاً کودکان بین سنین 2 تا 5 سال قبل از مدرسه می‌توانند از آنها بهره بگیرند و این آموزش اجباری نیست و صرفاً بواسطه علاقه پدران و مادران برای آماده کردن کودکان خود جهت آموزش دبستانی است.
مغرب:
دوره آموزش قبل از دبستان در کشور مغرب برای کودکان بین سنین 3 تا 5 سال قبل از مدرسه می‌باشد و این کشور با برگزاری کنفرانسهائی تأکید بر سرعت آموزش وافزایش مراکز آموزش پیش دبستانی نموده است.
تاریخچه آموزش و پرورش ایران قبل از اسلام:
گزنفون مورخ یونانی در زمان کورش کبیر می‌زیسته و از ایران دیدن کرده است و درمورد تعلیم وتربیت ایرانیان دوره هخامنشی کتابی نوشته بنام «سیرت کورش» که در این کتاب سیستم تعلیم و تربیت ایران با سیستمهای تعلیم وتربیت آتن و اسپارت را مقایسه کرده است.
درعهد هخامنشیان خواندن، نوشتن، چوگان بازی، شطرنج، زوبین پراتی، ساخت ادوات شکار، درختکاری و آموزش توأم با گرما و سرما و گرسنگی بوده است اینگونه تعلیم و تربیت در عهد باستان وجود داشته ولی متأسفانه تعلیم و تربیت ایرانیان که در آنزمان آمیخته‌ای از تمام اندیشه‌های جهان بوده (افکار هندی- یونانی) نتوانسته در طول حیات بازسازی و توسعه داده شود و سن تحصیل در عهد باستان مختلف بوده مرحله اول از 1 تا 5 سالگی و مرحله دوم 5 تا 7 سالگی مرحله سوم 7 تا 15 سالگی و مرحله چهارم 15 تا 24 سالگی روش آموزش و پرورش نقلی و عملی بوده است به این معنا که معلمین واستادان اغلب حکایات تاریخی را مخلوط با افسانه‌ها نموده و از طریق بازگو کردن شجاعت گذشتگان موجب تحریک احساسات می‌شدند و مکانهای آموزشی قبل از ساسانیان خانواده‌ها و دربار بودند و خط میخی، پهلوی، نشانه هائی از تعلیم و تربیت در آن دورانها می‌باشد.
آیین زرتشتی یا مزدیسنا که منسوب به شخصی بنام زرتشت یا زردشت و طبق گفته اوستا زرتشتو بوده و تولداو را از 600 تا 6000 سال قبل از میلاد مسیح ذکر کرده‌اند نشانه‌هائی وسیع از تعلیم و تربیت بچشم می‌خورد و در کتاب یسنا در یکی از اصول تربیتی چنین آمده است. «آموزش دین و پرورش و تکامل فرد و ایجاد یک جامعه پارسا بعنوان یک رکن اساسی مطرح است بطوریکه در یسنا آمده «ای مزدا هماندم که خرد مقدست در دورن کسی راه یافت نیروی معنوی او و منش پاکش پدیدار می‌گردد و آنگاه از طریق پیامبرت علم و دانش مینوئی به او آموزش داده خواهد شد و ای مزدا براستی پاداش خود را به کسی خواهی داد که با منش پاک به کار و کوشش پردازد و به آبادانی جهان بکوشد.» در مکتب زرتشت شاگرد برای رسیدن به هدف فعال است و احساس مسئولیت می‌کند و معلم هدایت کننده شاگردان می‌باشد واز دیدگاه زرتشت معلمان عصر اوستا از عصر ودا تا ظهور اسلام موبدان و آتشبانان بوده‌اند و کار عمده آنان تربیت کودکان و یاد دادن اوستا بوده است و در دوره ساسانیان آتشکده- آتشگاه- آموزشگاه در دربار جز مکانهای آموزشی بوده است و بعداً دبستان و دانشگاه به آن اضافه شده و البته آثاری که از گذشته بجا مانده (تخت جمشید) می‌تواند نشانه مهمی باشد که مردم آن زمان نسبت به تعلیم و تربیت مخصوصاً تربیت مدیران عالیرتبه، مهندسان، هنرمندان، از وضعیت آموزشی قابل توجهی برخوردار بوده‌اند و احتمالاً صاحب دانشگاه نیز بوده‌اند و تنها دانشگاهی یا مؤسسه آموزشی که در اسناد به عظمت از آن یاد شده دانشگاه جندی شاپور در نزدیکی دزفول می‌باشد که آثار آن هم هنوز باقی است.
آموزش و پرورش ایران بعد از اسلام:
ظهور اسلام و پیشرفت سریع آن و استقبال مردم از این دین مقدس نقطه عطف بزرگی را در نظام آموزشی- طبقات اجتماعی- نظام سیاسی و فرهنگی ایران به وجود آورد ما ریشه های تعلیم و تربیت ارزشمند خود را از این دین مقدس به ارث برده‌ایم بر طبق اسناد معتبر اسلامی دستورات دین اسلام مورد استقبال مردم ایران قرار گرفت مخصوصاً برابری و برادری که دین اسلام تبلغی کرد (آیه شعوبیه) از نظر آموزشی و جهان بینی هم با تحولات عجیب جامعه ایرانی آنزمان روبرو شد در تاریخ ایران بعد از اسلام مساجد و مکتب خانه‌ها کانون آموزشی قرار گرفتند و بجای آتشکده‌ها و مدارس درباری مسئولیت آموزش و پرورش ایران را بطور غیر رسمی بعهده گرفتند در دوره سلجوقیان با روی کار آمدن خواجه نظام الملک بدلایل سیاسی مدارس عالی در مراکز بزرگ آنزمان مانند بغداد، نیشابور، آمل دایر شد و از این راه بزرگان و فیلسوفان معرفی را به جهان علم و ادب و فلسفه شد مانند امام محمد عزالی، سعدی،...
دوره صفویه:
نقطه عطف دیگری در تاریخ آموزش و پرورش ایران بوجود آورد و رسمی شدن مذهب شیعه و سوق دادن بیشتر سازمانهای آموزشی در جهت آموزش دادن مذهب تشیع باعث گردید تا مدارس زیادی در اصفهان، قزوین، اردبیل تأسیس کردند والبته یکی از ره آوردهای مهم این سیاست وحدت ملی بود و در دوره قاجاریه همین سیاست دوره صفویه کم و بیش دنبال شد و دراین دوران روشنفکران دربار قاجار شاهان را نصیحت کردند که در روش حکومت کردن رعایت حقوق مردم را بنمایند و حتی چندین بار ناصرالدین شاه را به سیاحت فرنگ (اروپا) فرستادند به تدریج یک تغییر و تحولاتی در نظام اجتماعی و تربیتی ایران بوجود آمد که در این تحولات از نظام تربیتی کشورهای غربی تقلید شد و مهمترین وقایع زمان قاجار از نظر تعلیم وتربیت عبارت بود از تأسیس دارالفنون که این مؤسسه با تلاش میرزا تقی‌خان امیر کبیر وزیر معروف ناصر الدین شاه در سال 1268 هجری قمری در تهران تأسیس شد و اولین دانشگاه و دبیرستانی بود که به سبک غربی در ایران دایر شد این مؤسسه تربیتی فارغ التحصیلات برجسته‌ای را به جامعه ایرانی تحویل داد که در دوره‌های بعد توانستند منشاء خدمت گردند و با ایجاد وزارتخانه های مختلف پس از تصویب قانون مشروطیت (1324 هق) بر طبق قانون اساسی مسئولیت آموزشی و پرورش رسمی کشور را بعهده دولت گذاشت و پس از ایجاد مدارس برای امر آموزش و پرورش شروع و کم کم توسعه یافت که در بخش بعد به آن خواهیم پرداخت و اما سرجان ملکم طرز تعلیم وتربیت را در دوره قاجاریه در عهد فتحعلیشاه چنین توصیف می‌کند. از کودکی فرائض مذهبی را به ایشان تعلیم می‌دادند چنانچه در سن 3 تا 4 سالگی نماز می‌خواندند همچنین آداب ظاهر را از همان اوان طفولیت می‌آموزند بطوریکه طفل پنجساله با پیر پنجاه ساله از حیث گفتارو کردار و وقار یکسان است.

نگاهی گذرا به آموزش و پرورش پیش دبستانی:
تاریخچه کودکستانها در ایران:
در حدود سالهای 1298 در تهران و بعضی از شهرهای ایران مسیونرهای مذهبی و اقلیتها کودکستانهایی را تأسیس کردند از جمله خانم سروژیان در تهران و خانم خانزاریان در تبریز و تاریخچه دقیقی از ایجاد کودکستانها در ایران کاملاً مشخص نیست ولی مکتب خانه های فراوانی امر تعلیم قرآن و دیگر مسائل مذهبی را در ایران بر عهده داشته اند ولی از سال 1300 به بعد نشانه هایی از ایجاد کودکستانها در ایران دیده شده است.
و در سال 1310 کودکستان (بر سابه) برای خانواده های مرفه و کارمندان و اولین امتیاز که از طرف وزارت اوقاف و صنایع مستظرفه برای تأسیس کودکستان صادر شد متعلق به خانم برسابه هوسپیان در تاریخ 31/4/1310 بوده است واما برنامه آنها بازیهای مرسوم آموزش مقدماتی خواندن و نوشتن و نقاشی کردن عروسک بازی بود ولی قوانینی که قبلاً به تصویب رسیده عبارتند از 27 بهمن 1303 شورای عالی فرهنگ آیین نامه مکتب خانه‌ها را که فقط در تهران قابل اجرا بود تصویب کرد و 29 فروردین 1304 شورای عالی فرهنگ آیین نامه مکتب خانه‌ها رسید که عیناً مانند نظامنامه مکاتب تهران بود اولین آئین نامه کودکستانها در سال 1312 به تصویب شورای عالی فرهنگ رسید و سن ورود به کودکستانها را بین 4 تا 7 سالگی تعیین کرد در سال 1334 در وزارت فرهنگ اداره مستقلی برای کودکستانها تأسیس شد در سال 1335 آیین نامه جدیدی برای اداره امور کودکستانها به تصویب رسید که کودکان بین 3 تا6 سال را می‌پذیرفت و 1340 اداره امور کورستانها نیز منحل شد و تمام کارهای مربوط به کودکان و کودکستانها به اداره کل تعلیمات ابتدایی محول گردید و تأسیس کودکستانها در شهرهای دیگر هم آغاز شد و در سال 1341 تأسیس شورای کتاب کودک تألیف کتاب کودکان قبل از دبستان را بعهده گرفت البته از سال 1323 که فقط تقریباً 7 کودکستان در سراسر کشور وجود داشت تا سال 1331 تقریباً نزدیک به 9 سال به 74 واحد رسید و در سال 1346 تقریباً یکسال پس از تصویب اساسنامه و برنامه‌های دروس آموزشگاهی کودکیاری بوسیله شورای عالی فرهنگ جهت تربیت نیروی انسانی قدمهایی برداشته شد و چند سال بعد برخی از دانشکده‌ها تربیتی رشته مربی کودک و آموزش قبل از دبستان را دایر نمودند از آن جمله مدرسه عالی شمیران و دانشگاه ابوریحان بود و رد سال تحصیلی 1351-1350 تعداد کودکستانها به 431 باب رسید و در سال 1350 اداره کل تعلیمات ابتدایی به دفتر برنامه‌ریزی آموزش ابتدایی تغییر نام داد و واحد کودکستانها مستولیت طرح و برنامه ریزی آموزش و پرورش قب لاز دبستان را عهده دار شد.
و در سال 1354 با توجه به توسعه کودکستانها و تربیت مربی کودک دفتر برنامه ریزی آموزش ابتدایی به دفتر آموزش کودکستانی و ابتدایی تغییر نام یافت و در سال 1359 در اداره کل و سپس در دفتر آموزش عمومی ادغام شد و در سال 1349 سن پذیرش 3 تا 6 سال و تشکیل کلاسهای آمادگی ضمیمه دبستان را اجازه دادند و در سال 1353 فقط به کودکان 5 سال تمام سن اجازه ثبت نام داده شد از طرفی در گذشته صدور امتیاز تشکیل کلاسهای آمادگی برای نگهداری کودکان 3 تا 6 سال بعهده وزارت آموزش و پرورش بود ولی محل‌هائی هم برای نگهداری کودکان زیر سه سال و یا به صورت شبانه روزی وجود داشت که بنام پانسیون یا مهد کودک خوانده می‌شدند و امتیاز این گونه مراکز را اتاق اصناف صادر می‌کرد و سازمان بهزیستی فعلی که با انحلال سازمان زنان و سازمان ملی رفتاه خانواده، سازمان تربیتی شهرداری تهران انجمن ملی حمایت از کودکان و غیره از سال 1359 شکل جدیدی بخود گرفت و از سال 1355 درامر نگهداری کودکان توجهات روز افزونی مبذول داشته شد تأسیس پانسیونها و مهد کودکها اتاق اصناف در سال 1355 لغو و هم اکنون صدور هر گونه مجوز مهد کودکها به عهده سازمان بهزیستی محول گردیده است البته در سال 1345 مهد کودکهایی در وزارتخانه‌های مختلف دایر گردیده که ظوابط آنها از طرف شاغل بودجه‌ای در کلیه وزارتخانه‌ها و سازمانهای دولتی پیش بینی گردید و سازمان زنان مسئولیت تشکی لو نظارت بر آنها را بر عهده داشت که بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی وادغام سازمان زنان این وظایف به عهده سازمان بهزیستی کنونی واگذار گردید.
چارچوب نظری:
«جان آموس نیوکمیتیوس» (1670-1592):
کمینیوس کشیشی ازاهالی چکسلواکی بود که به رسالت انسانی اعتقاد کامل داشت و آموزش همه کودکان از فقیر گرفته تا غنی، مرد و زن، با هوش و کند ذهن را مورد نظر داشت. او را فردی انسان گرا دانسته اند.
کمینیوس هدف از آموزش و پرورش را کسب دانش، اخلاقیات و مذهب می‌دانست، یکی از آثار ارزنده او «هنر بزرگ تعلیم» نام دارد که در آن هنر و فن آموزش همگانی و راهنمایی کامل برای ایجاد مدارس در جوامع شهرها و روستاهای مختلف را ارائه نموده است. خلاصه و چکیده کتاب این است که باید در صدد یافتن روشهایی بود که ازطریق آنها معلمین و رشد را جایگزین سرو صدا، بدرفتاری و یأس و شکست نمود و در نتیجه آوزش صحیح از رنج، سردرگمی، ابهام و کشمکش رها گشته و به صلح و آرامش و نظم بیشتر دست یافت.
«جان لاک» (1704-1632):
جان لاک فیلسوف انگلیسی یکی از رئالیستهای معروف به شمار می‌رود. برای شناخت او و کار و عقایدش ضرورت دارد به اوضاع او نظری بیندازیم. جان لاک در دورانی پر آشوب از نظر درگیریهای حکومتی و داخلی کشورش به بیان عقیده پرداخت زمانی که اشراف زادگان و افراد طبقات شهری که حدوداً چهار تا پنج درصد از جمعیت آن روز کشور را تشکیل می‌دادند تازه به آموزش و پرورش کودکان خود متوجه شده بودند، جان لاک را به عنوان یک فیلسوف و نظریه پرداز سیاسی و حامی خود می‌شناختند. اولین کتاب او در سال 1693 انتشار یافت و تا سال 1704 که مرگش اتفاق افتاد چندین بار تجدید چاپ شد. جان لاک با انتشار کتاب «اندیشه‌هایی چند درباب تعیم و تربیت» در اواخر قرن هفدهم باعث تحولی فراوان در تفکرات آموزش و پرورش سالهای اولیه کودکی گردید.
نظریات جان لاک: 1- نظریه لوح یا صفحه سپید ذهن 2- تعلیم و تربیت جسمانی 3- یادگیری از طریق عادات 4- عدم اجبار و تحمیل در یادگیری 5- آموزش از طریق بازی 6- تربیت اخلاقی از طریق استدلال و برهان 7- جلب توجه و دقت شاگرد در فرایند یادگیری و اصل سودمندی در آموزش 8- محبت واحترام به کودک نوشته‌های او در انگلستان در قرن هیجدهم بیست و یکبار به چاپ رسید. در هلند، فرانسه، سوئد، آلمان،ایتالیا و بعدها در چکسلواکی و اسپانیا از توجه قابل ملاحظه‌ای برخوردار گردید.
«ژان ژاک روسو» (1780-1712):
ژان ژاک رسو که در تنظیم نظریات تربیتی خویش از عقاید و آراء جان لاک متأثر بود. در روش تربیتی خود اختلافات عقیدتی بسیار با او پیدا کرد. روسو ردس ال 1750 مقاله‌ای درباره علوم و هنر به خاطر پیشنهاد جایزه ادبی فرهنگستان دیژن به رشته تحریر در آورد. که مورد توجه بسیار قرار گرفت. در سال 1762 دو کتاب «امیل و قراردادهای اجتماعی را منتشر کرد» که البته کتاب دوم در آمستردام منتشر گردید. (زیرا به علت عقاید ضد حکومتی چاپ آن در فرانسه میسر نگشت) روسو در کتاب قراردادهای اجتماعی به ویژه سعی داشت تا اساس حکومت و طرز اداره ملتها را بر رضایت و توافق مردم قرار دهد. او در کتاب امیل مطالب بسیاری درباره تربیت کودک از بدو تولد تا بزرگسالی گنجانیده است. البته باید گفت روسو خود هرگز نقش پدر را برای فرزندان خود در زندگی واقعیش ایفا نکرد و فرزندانش را به موسسات مخصوص نگهداری کودکان ناشناس فرستاد.
«برخی از آرا و عقاید ژان ژاک روسو»
1- تأثیر جامعه، خانواده،‌ اجتماع بر انسان 2- تعلیم و تربیت منفی 3- زمان مناسب برای یادگیری 4- تنبیه بدنی (نظریه مجازات طبیعی) 5- نظریه آزادی تنظیم شده 6- تعلیم و تربیت اخلاقی 7- نقش مربی و تأکید بر جوان بودن مربی
«یوهان هانریش پستالوزی» (1827-1746):
آثار و عقاید پستالوزی نقطه آغازی در آموزش و پرورش پیش دبستانی محسوب می‌شوند. پستالوزی در حقیقت آغازگر نهضت کودکستان بود پستالوزی در پنج سالگی پدرش را از دست داد و با مادرش تنها ماند و در نهف نزدیکی زوریخ مستقر گردید در نوجوانی برای امرار معاش کشاورزی پیشه کرد. در سال 1781 کتابی تحت عنوان «لئوناردوگرنزود» نوشت که حاوی بسیاری از مسایل و نکات تربیتی را نشان می‌دهد، که چگونه ابتدا یک محیط خانوادگی و سپس محیط اجتماعی، در سایه محبت و صداقت زنی روستایی شکل می گیرد. در سال 1801 کتاب دیگر بنام «چگونه گرنزود به فرزندان خود آموزش می‌دهد» را نوشت در سال 1798 او کودکان را که بوسیله جنگ و ویرانیهای جنگ فرانسه، خانه و کاشانه خود را از دست داده بودند. به مدت یکسال مراقبت نمود و آموزش داد. سپس مدرسه را در برگدورف تأسیس و در آن جا نیز مدت پنج سال کار کرد. از سال 1805 تا 1825 در آخرین مدرسه‌اش واقع در قعرایوردون در کنار دریاچه نوشاتل به کار اشتغال داشت در ده سال آخر زندگیش به علت اختلاف سلیقه و چند گانگی بین معلمین مدرسه‌اش خیلی افسرده و ناراحت می‌نمود و در سال 1825 به نهف محل زندگی دران جوانیش بازگشت و بازنشسته شد و در این جا تا زمان مرگش در سال 1827 به نوشتن عقاید ونظریات خود ادامه داد.
«برخی از آراء و عقاید پستالوزی»
1- جلب اعتماد و محبت 2- اهمیت کانون خانواده و آموزش والدین 3- روش مشاهده و یادگیری 4- استفاده از وسایل و اشیاء ملموس برای یادگیری و توأم کردن علم و عمل 5- روشهای انضباطی
«فردریک ویلهم فروبل» (1852-1782):
در 21 آوریل 1782 در ابروس باخ در دهکده‌ای که قسمت مرکزی آلمان شرقی سابق را تشکیل می‌دهد متولد شد در سال 1840 به مناسبت چهارصدمین سال اختراع چاپ، فروبل کودکستان آلمانی را که از کلاسهایی برای تعلیم زنان جان به عنوان پرستار و معلم بر اساس روشهای پیشرفته و کلاسهایی برای آموش کودکان خردسال تشکیل شده بود به طور رسمی تأسیس کرد. فروبل در سن 69 سالگی در مدرسه‌اش بازیها و سرودهای کودکانه را با اشتیاق هدایت و رهبری کرد و به خاطرموفقیتهایش در آموزش کودکان و معلمین به او لقب پدر کودکستان داده شد از آنجا که فروبل نمی توانست کار آموزشی پستالوزی را به عنوان روشی ایده آل بپذیرد، بر آن شد تا روشی قابل اعتمادتر، معتبرتر و مفیدتر برای خود بیابد. نتیجه چنین کاری تأسیس کودکستانی بود که آغاز واقعی آموزش و پرورش پیش دبستانی مدرن می‌باشد. که نه تنها از عشق و علاقه واقعی برای کودکان، بلکه برای شناخت دقیق فروبل نسبت به تغییر سریع دنیا، در نتیجه صنعتی شدن جوامع سرچشمه می‌گرفت.
«آرا و عقاید تربیتی فروبل»
1 اندیشه وحدت 2- بازی
«برنامه درسی فروبل»
فروبل با توسل به بازی به عنوان الگوی آموزش و برنامه درسی و تجسمی، از اجتماع وسیع‌تری، توانست طرح آموزشی خود را بر اساس بازی بنیان نهد طرح ریزی برنامه درسی وی نو آورانه بود که ذیلاً به بررسی آن می‌پردازیم.
1- هدایا: هدایا و یا وسایل بازی ابداعی فروبل در واقع یک سری ابزارهای کامل دستکاری بودند. که کودک ضمن بازی با آنها در خصوص اشکال، اعداد و اندازه‌گیریها تجربیاتی به دست می‌آورد.
2- مشغولیات: مشغولیات کودکستان فروبل به بازیهای دستی و رومیزی شباهت داشت. وی آنها را برای آموزش چشم، دست و به کار انداختن ماهیچه‌های ظریف و کوچک و فکر و نیز تجربه و تحلیل و بیان نو آورانه دریافت شده از طریق هدایا، طرح ریزی نمود.
3- آوازها و سرودهای تفریحی: فروبل برای کودکان آوازها و سرودهایی نیز سروده و به کودکان یاد می‌داد تا از میزان یادگیریهای آنها اطمینان حاصل نماید این آوازها اساساً برای استفاده مادران تهیه گردیده بود و بعداً به وسیله معلمین در کودکستانها به کار گرفته می‌شد.
تحقیقاتی که تاکنون در ایران در زمینه ‌آموزش پیش دبستانی انجام گرفته است:
1- «نقش سانده آموزش و پرورش قبل از دبستان در پیشرفت تحصیلی»
توسط چند تن از اساتید مدرسه عالی شمیران سابق در سال 60-59 که در تهران (نواحی 19 گانه) شمیران و شهری صورت گرفته 48 دبستان دخترانه و 49دبستان پسرانه، جامعه آماری 2558 نفر بوده است.
2- تأثیر آموزش و پرورش قبل از دبستان در پیشرفت تحصیل دانش آموزان سال اول و دوم ابتدائی» پژوهشگر: شهناز عباسیان
جامعه آماری: دانش آموزان پایه اول و دوم ابتدائی، پسرانه و دخترانه شهرستان اراک ناحیه 1 و 2، حجم نمونه 1034 نفر پسر و دختر شورای تحقیقات اموزشی اداره کل آموزش و پرورش استان مرکزی 3- تحقیقی تحت عنوان «اثر آموزش پیش دبستانی به پیشرفت تحصیلی و هوش کودکان در دوره دبستان» عباس تشکری، شهربانو حقیقت، فریده یوسفی (بخش روانشناسی دانشگاه شیراز سال 64 جامعه آماری 568 نفر در 4 دبستان شیراز (مدارس طبقات پایین و قشر بالا در نظر گرفته شده است)
5- «تأثیر آموزش پیش دبستانی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع ابتدائی شهر کرمان پایه دوم پژوهشگر عصمت محمودی سال تحصیلی 74-73 جامعه آماری 240 نفر از مدارس نواحی یک و دو آموزش و پرورش کرمان انتخاب شده است.
6- بررسی تأثیر آموزشهای پیش دبستانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع ابتدائی شهر کرمان پایه دوم پژوهشگر عصمت محمودی سال تحصیلی 74-73 جامعه آماری 240 نفر از مدارس نواحی یک و دو آموزش و پرورش کرمان انتخاب شده است.
6- بررسی تأثیر آموزشهای پیش دبستانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ابتدائی (پسران) در شهرستان سیرجان
پژوهشگر- صفر نجمی نیا- بهمن 73 جامعه نمونه از دو گروه (آزمایش و گواه) تشکیل شده است که تعداد هر گروه 30 نفر و جامعه نمونه 60 نفر می‌باشد.
7- تأثیر آموزش پیش دبستانی در پیشرفت تحصیلی بر روی دانش آموزان پایه دوم شهرستان بم- سال تحصیلی 74-73 پژوهشگر- علی دریجانی جامعه نموده 120 نفر دوم گروه (آزمایش و گواه)
8- پژوهش تحت عنوان بررسی پیشرفت تحصیلی کودکانی که دوره آمادگی را دیده‌اند ومقایسه آنها با کودکان که دوره آمادگی را ندیده اند سال 1356 بر روی 200 نفر دانش آموزان پایه ابتدائی دبستانهای منطقه 4 آموزش و پرورش تهران
9- بررسی میزان تأثیر آموزش و پرورش پیش دبستانی در موفقیتهای تحصیلی بعدی دانش آموزان کلاس اول ابتدائی در شهرستان بم
پژوهشگران رضا فرنیا- روح ا... قمری در سال 74-73 جامعه آماری از 108 مدرسه شهر بهم و 50 باب مدرسه جامعه نمونه 360 نفر انتخاب گردیده است.

روش تحقیق
تکنیک بکار برده شده دراین تحقیق تکنیک پیمایشی است پژوهش پیمایشی عبارت است از مطالعه منظم و جامع یک اجتماع معین با هدف تحلیل یک مسئله اجتماعی از طریق سوالات هدفمند که در آن نمونه‌ای از یک جمعیت اماری در رابطه با موضوع مشخص و در یک پرسشنامه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
از این تکنیک زمانی استفاده می شود که جامعه آماری بزرگ باشد و ازجامعه نمونه گیری کرده و حجم نمونه آن تعیین می شود و همچنین سعی می شود متغیرها با هم باشند. در زمان گسترده‌تری از آن استفاده می‌گردد.
ابزار گردآوری اطلاعات
پرسشنامه است که متداولترین وسیله تجربی است که در جامعه شناسی و بسیاری از رشته‌های مجاور دیگر و همچنین در بخشهای کاربردی، روش پرس و جواست در پرس و جو به صورت کتبی که محقق سوالات و نکات گوناگون درباره ساخت و موضوع مورد نظر وعوامل موثر و روابط علت و معلولی بین آنها در جامعه خاص مورد مطالعه در ذهن پژوهشگر بوجود خواهد آمد که این سوالات را فهرست وار بر روی کاغذ یادداشت کرده ودر محل تحقیق از افراد مختلف می‌پرسد پس از چنین تحقیقاتی می‌توان به ارزشهای جامعه مورد مطالعه پی برد و بر اساس آنها معرفها و سوالاتی را تعیین وتنظیم نمود و از سوی دیگر نیز برنامه تحقیق را تا حدودی پیش بینی کرد.
در این پژوهش از پرسشنامه به عنوان ابزار جمع آوری اطلاعات استفاده شده است که پرسشنامه مذکور شامل 29 سؤال که 5 سوال آن باز و بقیه بصورت بسته می باشند و برای طراحی پرسشنامه مذکور مراحل ذیل پشت سر گذاشته شده است.
- تعیین متغییرها
- طراحی سوال
- تست پرسشنامه
- سنجش روایی و پایانی سوالات
- طراحی نهایی پرسشنامه
جامعه آماری
جامعه آماری در این پژوهش دانشجویان دختر مشغول به تحصیل دانشگاه آزاد اسلامی می‌باشد که بر اساس آخرین اطلاعات تعداد آنها جمعاً 5500 نفر بوده‌اند که از این تعداد جمعاً 150 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیده است.
جامعه آماری:
جامعه آماری در این پژوهش کودکان ناحیه 2 استان کرمان می‌باشد که تعداد آنها 11500 نفر می‌باشد.
تعیین حجم نمونه:
دانش آموزان پایه اول استان کرمان n=
دانش آموزان پایه اول ناحیه 2 استان کرمان N

آموزش پیش دبستانی پیشرفت تحصیلی

لینک منبع
تاریخ: شنبه , 09 دی 1402 (00:32)

تبلیغات متنی