امروز چهارشنبه 09 آبان 1403
صفحه اصلی | درباره ما | تماس با ما

آشنایی با آزمون های تیمز و پرلز

 0

مقدمه:

انجام مطالعات تطبیقی در حوزه ارزشیابی پیشرفت تحصیلی شرایط و زمینه های بسیارمناسبی را برای ارائه اطلاعات و یافته های معتبر ملی و بین المللی فراهم می کند تا از این طریق نظامهای آموزشی کشورها بتوانند جایگاه و عملکرد خود را در ابعاد مختلف آموزشی با یکدیگر مقایسه کرده و با شناخت نقاط ضعف و قوت یافته های علمی وعملی و کیفیت بخشی به فرایند یاددهی – یادگیری را به اجرا درآورند.

انجمن بین المللی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی (IEA) ازموسسات پژوهشی معتبری است که با سابقه ی بیش از نیم قرن در موضوع های مختلف آموزشی و مشارکت کشورها از سراسر جهان گام های موثری را در زمینه ی ارتقا و بهبود سطح یادگیری برداشته است.

یکی از مهم ترین و گسترده ترین مطالعات انجام شده مطالعه ی روند پیشرفت ریاضیات و علوم TIMSS است که تاکنون بیش از شصت کشور در آن شرکت نموده اند.

مرکز ملی مطالعات تیمز TIMSS و پرلزPIRLS:

الف. مطالعه ی بین المللی روند علوم و ریاضی TIMSS

برخی از اهداف این مطالعه عبارت است از:

• بررسی روند عملکرد دانش آموزان پایه های چهارم ابتدایی و سوم راهنمایی در دروس ریاضی و علوم

• بررسی تفاوت در عملکرد دانش آموزان هر یک از کشورهای عضو مطالعه ی تیمز در مقایسه با عملکرد جهانی با توجه به تفاوت سیستم های آموزشی

• بررسی روند درون دادها و برون دادهای آموزش ریاضی و علوم، هر چهار سال یک بار در فاصله ی سال های 1995، 1999، 2003، 2007

• بررسی روند پیشرفت آموزش علوم و ریاضی در دوره ی پیش دانشگاهی (تیمز پیشرفته ی 2008) در فاصله 12 سال (از سال 95 تا 2008)

• آشنایی با نقاط ضعف و قوت نظام های آموزشی کشورهای شرکت کننده جهت ارتقای کیفیت عملکرد تحصیلی دانش آموزان

ب. مطالعه بین المللی پیشرفت سواد خواندن پرلز PIRLS

برخی از اهداف این مطالعه عبارتند است از:

• بررسی عملکرد دانش آموزان پایه ی چهارم ابتدایی در زمینه ی میزان توانایی خواندن در مقیاس جهانی

• بررسی عوامل زمینه ساز و موثر در چگونگی کسب مهارت خواندن در مقایسه با سایر کشورهای عضو

• بررسی روند پیشرفت خواندن در فاصله ی سال های 2001 و 2006

• آشکار شدن تفاوت عملکردهای نظام آموزشی کشورها و ارائه راه کارهای علمی و عملی در بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان

• بررسی نتایج ملی و بین المللی این مطالعات می تواند آینه ای تمام نما برای کشف نقاط ضعف و قوت نظام های آموزشی و ارائه راه کارهای علمی و عملی جهت بهبود کیفیت عملکرد تحصیلی دانش آموزان باشد.

پیشینه و تاریخچه حضور ایران در انجمن (IEA):

کشورجمهوری اسلامی ایران به منظور ارزیابی وبهبود آموزشی خودازسال 1370 رسما همکاری خودرا بااین انجمن آغاز کرد وتاکنون درچهارمطالعه ((تیمز)) درفاصله سالهای1995و1999و2003و2007شرکت کرده است وقرار است که درمطالعه ی تیمز 2011 نیز شرکت نماید. ازآن جاکه مطالعه ی تیمز تصویر نسبتا جامع وواقعی از عملکرد نظامهای آموزشی کشورها را درقالب:

- برنامه ی درسی قصد شده

- برنامه ی درسی اجرا شده

- برنامه ی درسی کسب شده در آموزش ریاضیات وعلوم پایه ی چهارم وهشتم رانشان می دهد. فلذا بررسی تحلیل هریک از این مولفه ها می تواند سهم موثر درفرایند یاددهی- یادگیری دانش آموزان را درمراحل مختلف مشخص کرده وکشورها بتوانند صلاحیت ها وتواناییهای خودرا درابعاد مختلف مورد ارزیابی قرار دهند.

تیمز (TIMSS) چیست؟

تیمز TIMSS (مطالعه بین المللی روند آموزش ریاضیات وعلوم) روندپیشرفت ریاضیات وعلوم را درپایه چهارم ابتدائی وسوم راهنمائی ارزیابی می کند.

تیمز یکی از پروژه های (IEA) است که با یک چرخه ی منظم چهارساله اجرا می شود که ریاضیات وعلوم رادر سالهای 1995و1999و2003و2007 موردارزیابی قرارداده ودرحال برنامه ریزی برای اجرای این مطالعه درسال 2011 می باشد.

تیمز همچنین برای تدارک چشم اندازها ی مقایسه ای درمورد روند پیشرفت درنظامهای آموزشی متفاوت شیوه های سازماندهی مدارس وفعالیتهای آموزشی یک آرایه غنی از اطلاعات پیشینه ای راجمع آوری می کند. تیمز به عنوان محوراصلی مطالعات منظم انجمن بین المللی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی (IEA)راتشکیل می دهد اطلاعات درمورد شیوه های آموزشی استفاده شده برای اجرای برنامه ی درسی ازطریق پرسش نامه هایی که توسط معلمان ومدیران دانش آموزان ارزیابی شده تکمیل می شود وتوسط انجمن IEA مسئولیت، هدایت ومدیریت این پروژه (تیمز) به مرکز بین المللی ISC درکالج بوستون (دانشکده علوم تربیتی آمریکا) محول گردیده است. تدوین آزمون تیمز 2007 بامشارکت کشورهای شرکت کننده صورت گرفته است.

چارچوب ارزیابی ریاضیات وعلوم پایه ی چهارم ابتدائی ارزیابی علوم تیمز 2007 دردو حوزه سازماندهی شده بود. حوزه نخست محتوائی است که حیطه ها یاموضوعات مهم مورد ارزیابی درعلوم رامشخص می کند که شامل زیست شناسی – فیزیک وزمین شناسی است. حوزه ی دوم (شناختی) است که حیطه ها یا فرایندهای تفکر موردارزیابی راتعیین می کند وشامل دانستن وبه کاربردن واستدلال می باشد تیمز 2007 دارای آزمونی گسترده وموثر برای تائید چهارچوب ارزیابی آموزش علوم است. این آزمون شامل 174 سوال با امتیاز 194 امتیاز است. تقریبا نیمی از سوالات پاسخ ساز ونیمی دیگر بازهستند. ارزیابی ریاضیات تیمز نیز همچون علوم تیمز پیرامون دوحوزه سازماندهی می شود. حوزه نخست محتوائی است که حیطه ها یا موضوعات مهم مورد ارزیابی درریاضیات را مشخص می کند.

سه حیطه محتوائی شامل اعداد – اشکال هندسی - اندازه گیری ونمایش داده ها (حدودا نیمی از آزمون بر بعد اعداد شامل جبر مقدماتی تاکید دارد) است.ارزیابی آموزش ریاضیات پایه چهارم شامل179سوال با192امتیازمی باشد. حوزه دوم (شناختی) است که حیطه ها یافرایندها ی تفکر موردارزیابی رامشخص می کند وشامل دانستن وبه کار بردن واستدلال می باشد.

آشنایی با آزمون پرلز

ضرورت توجه به مهارتهای خواندن:

انسان امروز، برای تعامل با سایر انسانها در جامعه بزرگ بشری و نیز با جهان آفرینش، نیازمند دانش ها و مهارتهای گوناگونی است. امروزه حدی از دانش و مهارت را در همه حوزه های علمی و معرفتی برای عموم مردم لازم می دانند.

این حد را سواد و محرومیت از آن را بی سوادی می نامند مانند سواد خواندن و نوشتن، سواد قرآنی، سواد ریاضی و سواد علمی و....

مهارت در خواندن یکی از مهم ترین نیازهای یادگیری دانش آموزان در زندگی امروزی است، توانایی درک مطلب، تفسیر و استنتاج از متون درسی و غیر درسی، دانش آموزان را با افکار و اطلاعات جدیدی آشنا می سازد تا راه (بهتر اندیشیدن) و (بهتر زیستن) را بیاموزد زبان اساسی ترین رسانه ای است که از طریق آن، اغلب یادگیری های اجتماعی و تحصیلی در مدرسه تحقق می یابد. از این رو مشکلات مربوط به خواندن و یادگیری زبان می تواند زمینه ساز مشکلات جانبی در سایر یادگیری ها باشد.در حقیقت، یادگیری مهارت خواندن، کلید یادگیری همه ی یادگیری هاست زیرا اغلب یادگیری های درسی از آن طریق صورت می گیرد. برای یادگیری دروس دیگر نظیر ریاضی، تاریخ و جغرافیا باید درک مطلب و توانایی خواندن مسلط بود.

پرلز چیست؟

مطالعه ی بین المللی پیشرفت سواد خواندن پرلز (PIRLS) یک مطالعه ی تطبیقی در زمینه سواد خواندن و بررسی عوامل گوناگونی را که با یادگیری سواد خواندن در دانش آموزان مرتبط است تحت نظر انجمن بین المللی ارزیابی پیشرفت تحصیلی (IE A) انجام می شود.

این مطالعه به فاصله هر پنج سال یک بار در سالهای 2001، 2006 و 2011 میزان سواد خواندن را در دانش آموزان پایه ی بالاتر که بیشترین تعداد 9 ساله ها را در میان خود دارند مورد ارزیابی قرار می دهد. این سن در اکثر کشور ها پایه ی چهارم است. انتخاب جمعیت فوق به این علت است که این مرحله گذرا مهمی از نظر رشد کودکان در مهارت خواندن تلقی می شود. در اکثر کشورها انتظار می رود که کودکان تا پایان پایه چهارم ابتدایی، چگونگی خواندن را یاد گرفته باشد.

هدف سیاسی I E A ارتقای سطح یادگیری در درون نظامهای آموزشی جهان و بهبود سیاست ها و برنامه ریزیهای آموزشی مربوط به فرایند تدریس و یادگیری در آن باشد.

پرلز سواد خواندن را به شرح زیر تعریف می کند:

(توانایی درک و استفاده از فرم های نوشتاری زبان که جامعه آن را در خواست می کند و یا فرد آن را ارزش گذاری می نماید نو آموزان با این توانایی می توانند معنای متون متفاوت را در یابند. آنها برای یادگیری و شرکت در جامعه ی با سوادان یا برای سرگرمی و لذت می خوانند) (کمبل، 2011)

ابعاد سواد خواندن:

- اهداف خواندن

- فرایند درک مطلب

- رفتار خواندن و نگرش به خواندن

ماهیت آزمون پرلز:

همانطور که در چارچوب پرلز 2001 توصیف شده است اهداف خواندن (خواندن برای تجربه ی ادبی – خواندن جهت کسب و به کارگیری اطلاعات) و فرایندهای درک مطلب (تمرکز به اطلاعات صریحاً بیان شده و بازیابی آنها، دستیابی به استنباط های روشن – تفسیر و تکمیل ایده ها و اطلاعات – بررسی و ارزیابی محتوا زبان و عناصر مربوط به متن) پایه و اساس طرح پرلز در ارزیابی کتبی توانایی دانش آموزان محسوب شده و عادتهای خواندن (جنبه رفتارها و نگرشهای خواندن) و محیط یادگیری با استفاده از پرسش نامه های پیشینه ای چهارگانه ی معلم، دانش آموزان، اولیاء و مدرسه سنجیده می شود. در بخش آزمون سواد خواندن، بیش از نیمی از پرسش ها به صورت پاسخ های تشریحی (پرسش های پاسخ ساز) و بقیه از نوع چند گزینه ای و پاسخ کوتاه می باشد. معمولا هر یک از اهداف خواندن با نوع مشخصی از متون در ارتباط است. به عنوان مثال خواندن برای تجربه ی ادبی اغلب از طریق داستان به دست می آید در حالیکه معمولا خواندن در جهت کسب و به کارگیری اطلاعات با مقالات اطلاع رسانی و متون آموزشی میسر می گردد.

خواندن بیشتر کودکان در سنین اولیه بر انواع متون ادبی و روایی متمرکز است. در پرلز 2001، متون ادبی، داستان یا حکایتی در قالب داستان کوتاه بود. متون اطلاعاتی در پرلز شامل موارد اطلاعاتی کوتاهی همراه با متن، نقشه، تفسیر، نمودار و عکس بود که بر اساس موضوع یا تسلسل زمانی دسته بندی شده بود. در هر یک ار متن های ادبی و اطلاعاتی سوالها طوری طراحی شده بودند که چهار فرایند اصل درک مطلب در خواندن را اندازه گیری می کردند.

چکیده نتایج پرلز 2006

نگاهی به مهمترین نتایج ملی پرلز 2006 در مقایسه با پرلز 2001

جایگاه ایران در پرلز 2001 از میان 35 کشور شرکت کننده در رتبه 32 و در پرلز 2006 از میان 45 نظام آموزشی جهان در رتبه 40 قرار گرفته است. این در حالی است که رتبه کشور ایران نسبت به پرلز 2001 نه تنها کاهش نیافته است بلکه اندکی پیشرفت را نشان می دهد.

متوسط عملکرد دانش آموزان ایران در پرلز 2001 از 214 به 241 در پرلز 2006 ارتقاء یافته است. (میانگین جهانی در هر دو مطالعه پرلز 500 است.)

عملکرد دانش آموزان در پرلز 2006 در متون اطلاعاتی با میانگین 420 و در متون ادبی با میانگین 426 تفاوت 6 نمره ای را نشان می دهد. هر چند عملکرد کلیه دانش آموزان در متون ادبی در پرلز 2001 و پرلز 2006 نسبت به متون اطلاعاتی پایین تر است اما پیشرفت نسبی دانش آموزان را در متون اطلاعاتی در مقایسه با متون ادبی 2006 نشان می دهد.

تفاوت عملکرد دختران نسبت به پسران در هر دو مطالعه پرلز 2001 و 2006 ناظر بر برتری عملکرد دختران به پسران در همه کشور های شرکت کننده است. در کشور ایران عملکرد دختران نسبت به پسران در پرلز 2001 با اختلاف 27 نمره (دختران با میانگین 427 و پسران با میانگین 399) و در پرلز 2006 با اختلاف 15 نمره (دختران با میانگین 429 و پسران با میانگین 414) نشان دهنده برتری عملکرد دختران در هر دو مطلعه است.

تبلیغات متنی