تأثیر ورزش و فعالیت های بدنی بر افزایش قد
تغذیه مناسب
الف: دوران کودکی، با دقت به این نکته که اصلی ترین عامل رشد کودک یعنی IGF_1 در شیر مادر به اندازه کافی یافت می گردد، لذا استفاده از شیر مادر در دوران شیرخوارگی باعث رشد بهتر کودکان می شود. با دانستن اینکه شیر مادران حاوی قند و مواد غذایی کافی برای کودک است(به شرط آنکه خود مادر از تغذیه مناسب و رژیم غذایی مطلوب پیروی نماید) استفاده از مواد جانبی مانند آب قند و سایر مواد اضافی که ترشح هورمون رشد را مهار می کنند عمل درستی نیست، لذا مادامی که مادر از شیر کافی برای تغذیه کودک برخوردار است بهتر است از مواد اضافی استفاده نشود.
ب: تغذیه در دوران کودکی و نوجوانی، دانستن میزان فعالیت و نیاز کودکان و نوجوانان در حال رشد و توجه به این نکته که با توجه به فعال بودن کودکان و رشد سریع مغزی و اسکلتی آن ها، هیچ گونه رژیم غذایی کم کالری یا لاغری برای آن ها توصیه نمی شود، به همین دلیل می باید کودکان را عادت داد تا از رژیم غذایی با کالری مناسب و در پنج وعده غذایی در روز استفاده نمایند و از خوردن بیش از حد مواد شیرین یا تنقلات و مواد زائد خوداری نمایند.
ج: تغذیه در دوران بلوغ،دوران بلوغ دوران تحول نوجوانان است، در این دوران افراد با سرعت بسیار زیادی تغییر می کنند. نقش تغذیه قبل از این دوران و ضمن آن بسیار حساس و تعیین کننده است لذا توصیه می شود تا برنامه غذایی این سنین را با کمک یک متخصص تغذیه تنظیم نموده و در صورت صلاح دید پزشک از مواد کمکی جهت تکمیل برنامه غذایی یاری گرفت.
ورزش و فعالیت مناسب
کم تحرکی و یا عدم تحرک کافی باعث تغییر متابولیسم(سوختن مواد به شکل صحیح و کامل در بدن) بدن می گردد، همچنین تحریکات ترشح هورمون های مطلوب را نیز با نقص مواجه کرده و مانع از حداکثر رشد می شود. تحقیقات نشان داده اند بازی و فعالیت های ورزشی با شدت بازی که به صورت طولانی مدت و با فشار پایین و لذت بخش در بین کودکان و نوجوانان صورت می پذیرد می تواند باعث افزایش هورمون رشد شده که نقش اصلی را در تحریک صفحات استخوانی در افزایش رشد طولی دارد.
با توجه به این نکته تنظیم یک برنامه فعالیتی مناسب در طی روز علاوه بر فواید بی شمار آن باعث تنظیم و تسهیل ترشح هورمون های مورد نیاز بدن می گردد و در رشد نیز بسیار موثر است، ورزش نیز مانند سایر عوامل رشد اگر از حد مطلوب کمتر یا بیشتر باشد تأثیر مناسب را نخواهد داشت.
خواب مناسب
خواب کافی باعث ترشح هورمون رشد می گردد، پس نوجوانان باید در طی شبانه روز از خواب کافی بهرمند شوند، در خواب متابولیسم بدنت از ریتم مناسب تری برخوردار می گردد و عضلات سریعتر خود را بازسازی(ریکاوری) می نمایند و خستگی حاصل از فعالیت روزانه رفع می شود.
نتیجه گیری
با توجه به مطالب به استثنای موارد ذکر شده، هیچ ماده معجزه آسایی برای رشد وجود ندارد. تنها عامل رشد سوماتوتروپین و فاکتور رشد شبه انسولین است که آن هم در دوران قبل از بلوغ کامل و تحت نظارت پزشک متخصص شاید جواب گو باشد.
طی چند سال های اخیر روش های جراحی نیز برای افزایش قد استفاده می گردید که در آن با برش خاصی بر استخوان های ساق پا (تیبیاو فیبولا) و نصب دستگاه مخصوصی روی پا و تنظیم تدریجی آن باعث بلندی قد می گردند. البته این عمل در همه موارد موفق نبوده و علاوه بر آن پای ترمیم شده هیچ گاه مانند پای سالم و طبیعی قبل از عمل استحکام نخواهد داشت.